Fabri, Honoré, Tractatus physicus de motu locali, 1646

Page concordance

< >
Scan Original
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
< >
page |< < of 491 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N1137F">
            <p id="N12EE9" type="main">
              <s id="N12EEB">
                <pb pagenum="29" xlink:href="026/01/061.jpg"/>
                <emph type="italics"/>
              eiuſdem ſubiecti, licèt coniunctarum.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="N12EFB"> Probatur 1. quia alioquin vna pars
                <lb/>
              impetus ſufficeret ad mouendam ingentem rupem; quod abſurdum eſt. </s>
              <s id="N12F01">
                <lb/>
              2. ſicut vna pars caloris non reſoluit alias partes ſubiecti; ita nec im­
                <lb/>
              petus. </s>
              <s id="N12F08">3. Ratio à priori eſt; quia impetus non eſt cauſa efficiens motus
                <lb/>
              per Th. 13. ſed tantùm cauſa formalis per Th. 15. Igitur præſtat tantùm
                <lb/>
              ſuum effectum formalem in eo ſubiecto, in quo eſt. </s>
            </p>
            <p id="N12F10" type="main">
              <s id="N12F12">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Corollarium
                <emph.end type="italics"/>
              1.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N12F1F" type="main">
              <s id="N12F21">Hinc partes impetus non cauſant motum in ſuo ſubiecto actione, vel
                <lb/>
              exigentia communi; </s>
              <s id="N12F27">quia quælibet pars impetus exigit tantùm motum
                <lb/>
              ſui ſubiecti; </s>
              <s id="N12F2D">id eſt illius partis, quàm afficit; quod etiam probatur per
                <lb/>
              Ax. 13. </s>
            </p>
            <p id="N12F33" type="main">
              <s id="N12F35">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Corollarium
                <emph.end type="italics"/>
              2.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N12F42" type="main">
              <s id="N12F44">Hinc corpus grauius perſe, ſaltem eiuſdem materiæ, non cadit velo­
                <lb/>
              ciùs, quàm leuius, vti globus plumbeus 100. librarum, quàm globus
                <lb/>
              vnius libræ plumbeus; </s>
              <s id="N12F4C">quia ſcilicet impetus vnius partis non iuuat mo­
                <lb/>
              tum alterius: </s>
              <s id="N12F52">præterea tam facilè 2, partes impetus in 2. partibus ſubie­
                <lb/>
              cti receptæ eaſdem mouent, quàm 100. alias 100. dixi per ſe; </s>
              <s id="N12F58">nam di­
                <lb/>
              uerſa eſſe poteſt medij reſiſtentia; ſed de his fuſe in 2. lib.
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Theorema
                <emph.end type="italics"/>
              38.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N12F69" type="main">
              <s id="N12F6B">
                <emph type="italics"/>
              Impetus recipitur tantùm in ipſa ſubſtantia ſubiecti naturaliter.
                <emph.end type="italics"/>
              v. g. ſi
                <lb/>
              mobile ſit ferrum calidum, recipitur in ipſa ſubſtantia ferri; </s>
              <s id="N12F7A">non verò
                <lb/>
              in ipſo calore (ex ſuppoſitione quod calor ſit accidens, vt aliàs demon­
                <lb/>
              ſtrabimus; </s>
              <s id="N12F82">nec in alijs accidentibus, ſi quæ ſunt, in eodem ſubiecto; </s>
              <s id="N12F86">pro­
                <lb/>
              batur 1. quia ſi produceretur etiam impetus in accidentibus, quo plu­
                <lb/>
              ra eſſent accidentia in aliquo ſubiecto; </s>
              <s id="N12F8E">plures quoque partes impetus
                <lb/>
              producendæ eſſent; igitur maiori potentiâ opus eſſet per Ax. 13. n. </s>
              <s id="N12F94">4.
                <lb/>
              Igitur difficiliùs mouerentur, quod eſt abſurdum. </s>
              <s id="N12F99">Diceret fortè ali­
                <lb/>
              quis eundem impetum recipi ſimul in ſubſtantia & in ipſis accidenti­
                <lb/>
              bus; </s>
              <s id="N12FA1">ſed contra, nam reuera, ſi hoc eſſet, dum proijcitur ferrum cali­
                <lb/>
              dum, & ſtatim frigefit, deſtrueretur totus impetus, deſtructo ſcilicet
                <lb/>
              eius ſubiecto: </s>
              <s id="N12FA9">2. qui hoc diceret, deberet probare; </s>
              <s id="N12FAD">nam eodem modo
                <lb/>
              mouetur corpus ſiue afficiatur pluribus accidentibus, ſiue paucioribus;
                <lb/>
              igitur non euincit experientia recipi in illis impetum, nec etiam ratio,
                <lb/>
              vt dicam paulò poſt. </s>
              <s id="N12FB7">Ratio à priori eſſe poteſt; </s>
              <s id="N12FBB">quia accidens cum ſuo
                <lb/>
              ſubiecto coniunctum exigit ſemper eſſe præſens ſubiecto, cum natura­
                <lb/>
              liter extra ſubiectum exiſtere non poſſit; </s>
              <s id="N12FC3">igitur cum exigat conſerua­
                <lb/>
              ri, & exiſtere; </s>
              <s id="N12FC9">eo tantùm modo, quo poteſt naturaliter conſeruari &
                <lb/>
              exiſtere; </s>
              <s id="N12FCF">certè exigit conſeruari, & ineſſe ſubiecto; </s>
              <s id="N12FD3">igitur exiſtere in
                <lb/>
              eo loco, in quo exiſtit ſubiectum, vt patet; igitur, ſi ſubiectum mutet
                <lb/>
              locum etiam accidens cum eo coniunctum mutare debet. </s>
            </p>
            <p id="N12FDB" type="main">
              <s id="N12FDD">Dices, igitur ſimiliter dici poteſt non recipi impetum in omni­
                <lb/>
              bus partibus ſubiecti mobilis, ſed in vnâ dumtaxat; cui cum
                <lb/>
              aliæ ſint vnitæ, exigunt moueri ſine impetu ad illius motum? </s>
              <s id="N12FE5">cum
                <lb/>
              hoc ipſum ad omnem vnionem ſpectare videatur; </s>
              <s id="N12FEB">Reſpondeo vnam </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>