61068ARIST. DE ANIMA.
men non habet.
Hæc cùm ita ſint, atq;
unus actus rei ſen-
ſibilis, ſenſitiuiq́; ſit, quamuis diuerſas habeat rationes, ſi-
cuti diximus, neceſſe eſt ſimul corrumpantur, ſimulqúe
ſint ſalua, auditus, ac ſonus, qui hoc modo dicuntur, & ſa-
por itidem, & gustus, cæteraq́; ſimiliter. At ea quæ di-
cuntur potentia, non hanc ipſam proſectò neceſſariò ſub-
eunt legem. Non rectè igitur priores naturales Philoſo-
phi ſentiebant, qui quidem ſine uiſu neque album ullum,
neq; nigrum eſſe dicebant: neq; item ullum ſine gustu ſa-
porem. Nam partim rectè, partim non rectè cenſebant:
etenim cùm dupliciter ſenſus, ſenſibileq́; dicatur, poten-
tia, atq; actu, in his quidem ſecundis fitidipſum ſanè quod
dictum eſt, in illis autem primis non fit, ut luce clarius ex-
tat. At illi de hiſce ſimpliciter loquebantur, quæ ſimplici-
ter non dicuntur. Quòd ſi uox quædam concentus eſt:
uox autem & auditus tum unum, tum non unum, aut non
idem ſunt, & cõcentus eſt ratio, neceſſe eſt & auditũ quẽ-
dam eſſe rationem. Atq; obidipſum exuperans quodq; tam
acutum, quàm graue, corrumpit auditum, atq; deuastat, &
in ſaporibus, gustũ: & in coloribus uiſum, id quod nimium
eſt ſplendidum, & tenebroſum: & in odoribus, uehemens
odor ſiue dulcis, ſiue amarus: quia ſenſus ipſe, quædam eſt
ratio rata. Quocirca ſenſibilium ea quæ ſyncerè talia,
quæq́; ſimplicia ſunt, ut acutum, uel dulce, uel ſalſum, cùm
reducuntur ad rationem, ſenſui ſunt iucunda: tunc enim
ipſum delectare uidentur. Omnino autem ipſum mistum
magis concentus eſt, quàm acutũ, uel graue. Tactui quoq;
non calidum ſanè ſimplex, ac ſrigidum, ſed id quod eſt ad
rationem redactum, amicum eſt, atq; iucundum: enimuero
ſenſus ipſe ratio quædam eſt, uti diximus: ſenſibiliũ
ſibilis, ſenſitiuiq́; ſit, quamuis diuerſas habeat rationes, ſi-
cuti diximus, neceſſe eſt ſimul corrumpantur, ſimulqúe
ſint ſalua, auditus, ac ſonus, qui hoc modo dicuntur, & ſa-
por itidem, & gustus, cæteraq́; ſimiliter. At ea quæ di-
cuntur potentia, non hanc ipſam proſectò neceſſariò ſub-
eunt legem. Non rectè igitur priores naturales Philoſo-
phi ſentiebant, qui quidem ſine uiſu neque album ullum,
neq; nigrum eſſe dicebant: neq; item ullum ſine gustu ſa-
porem. Nam partim rectè, partim non rectè cenſebant:
etenim cùm dupliciter ſenſus, ſenſibileq́; dicatur, poten-
tia, atq; actu, in his quidem ſecundis fitidipſum ſanè quod
dictum eſt, in illis autem primis non fit, ut luce clarius ex-
tat. At illi de hiſce ſimpliciter loquebantur, quæ ſimplici-
ter non dicuntur. Quòd ſi uox quædam concentus eſt:
uox autem & auditus tum unum, tum non unum, aut non
idem ſunt, & cõcentus eſt ratio, neceſſe eſt & auditũ quẽ-
dam eſſe rationem. Atq; obidipſum exuperans quodq; tam
acutum, quàm graue, corrumpit auditum, atq; deuastat, &
in ſaporibus, gustũ: & in coloribus uiſum, id quod nimium
eſt ſplendidum, & tenebroſum: & in odoribus, uehemens
odor ſiue dulcis, ſiue amarus: quia ſenſus ipſe, quædam eſt
ratio rata. Quocirca ſenſibilium ea quæ ſyncerè talia,
quæq́; ſimplicia ſunt, ut acutum, uel dulce, uel ſalſum, cùm
reducuntur ad rationem, ſenſui ſunt iucunda: tunc enim
ipſum delectare uidentur. Omnino autem ipſum mistum
magis concentus eſt, quàm acutũ, uel graue. Tactui quoq;
non calidum ſanè ſimplex, ac ſrigidum, ſed id quod eſt ad
rationem redactum, amicum eſt, atq; iucundum: enimuero
ſenſus ipſe ratio quædam eſt, uti diximus: ſenſibiliũ
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib