Clavius, Christoph, In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius
page |< < (25) of 525 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div96" type="section" level="1" n="47">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1144" xml:space="preserve">
              <pb o="25" file="061" n="62" rhead="Ioan. de Sacro Boſco."/>
            @xis mundi; </s>
            <s xml:id="echoid-s1145" xml:space="preserve">eruntq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s1146" xml:space="preserve">hi circuli duo Coluri. </s>
            <s xml:id="echoid-s1147" xml:space="preserve">Deinde in unoquoque Coluro, a
              <lb/>
            polis mundi numerentur 90. </s>
            <s xml:id="echoid-s1148" xml:space="preserve">gradus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1149" xml:space="preserve">in nonageſimo cuiuſque gradu appli-
              <lb/>
            cetur tertius circulus, nempe Æquinoctialis, qui hac ratione ab vtroq; </s>
            <s xml:id="echoid-s1150" xml:space="preserve">polo
              <lb/>
            æque remotus erit. </s>
            <s xml:id="echoid-s1151" xml:space="preserve">Poſt hæc ab Aequinoctiali uerſus vtrumq polum numerẽ
              <lb/>
            tur in Coluris gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s1152" xml:space="preserve">23. </s>
            <s xml:id="echoid-s1153" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s1154" xml:space="preserve">ſemis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1155" xml:space="preserve">in terminis numerationum applicentur duo
              <lb/>
            tropici, quorum ꝗ̃titatem facile habebis, ſi prius diametro eorum accipias, du-
              <lb/>
            cendo videlicet lineam rectam a fine numerationis unius Coluri ad finem nu
              <lb/>
            merationis eiuſdem Coluri verſus eundem tamen polum. </s>
            <s xml:id="echoid-s1156" xml:space="preserve">Eodem pacto nume
              <lb/>
            ratis totidem partibus ab utroq. </s>
            <s xml:id="echoid-s1157" xml:space="preserve">polo Æquinoctialem uerſus in eiſdem Colu-
              <lb/>
            ris, conſtituentur circuli Polares, nimirum Arcticus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1158" xml:space="preserve">Antarcticus, quorum
              <lb/>
            diametros non diſſimili arte reperies. </s>
            <s xml:id="echoid-s1159" xml:space="preserve">Rurſus paretur circulus Zodiacus ambi-
              <lb/>
            tu quidem æqualis tribus prædictis circulis maioribus, latitudine uero ab eiſ-
              <lb/>
            dem differens: </s>
            <s xml:id="echoid-s1160" xml:space="preserve">Debet enim in latitudine continere 12. </s>
            <s xml:id="echoid-s1161" xml:space="preserve">gradus, in quorum me-
              <lb/>
            dio depingitur linea dicta Ecliptica, diſtans ab extremitatibus Zodiaci 6. </s>
            <s xml:id="echoid-s1162" xml:space="preserve">gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s1163" xml:space="preserve">ut
              <lb/>
            in 2. </s>
            <s xml:id="echoid-s1164" xml:space="preserve">c. </s>
            <s xml:id="echoid-s1165" xml:space="preserve">docebimus: </s>
            <s xml:id="echoid-s1166" xml:space="preserve">Hic autem circulus ita applicetur, accommodeturve, ut to-
              <lb/>
            tus circulus oblique ſecet Aequinoctioalẽ in duobus illis punctis, in quibus al
              <lb/>
            ter Colurus eundem Aequinoctialem ſecat. </s>
            <s xml:id="echoid-s1167" xml:space="preserve">Linea vero ecliptica utrumq́. </s>
            <s xml:id="echoid-s1168" xml:space="preserve">tro-
              <lb/>
            picũ contingat in alijs duobus pũctis, in quibus reliquus Colurus tropicos ſe-
              <lb/>
            cat, quorũ unũ ſumitur uerſus unũ polũ, aliud vero illi per diametrũ oppoſitũ
              <lb/>
            uerſus alterũ. </s>
            <s xml:id="echoid-s1169" xml:space="preserve">Deniq. </s>
            <s xml:id="echoid-s1170" xml:space="preserve">in hunc modũ Meridianus, atq. </s>
            <s xml:id="echoid-s1171" xml:space="preserve">Horizon conſtituantur,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s1172" xml:space="preserve">ad inuicem adaptentur, ut intra ipſos fixos & </s>
            <s xml:id="echoid-s1173" xml:space="preserve">immobiles tota ſphæra hacte-
              <lb/>
            nus conſtructa libere circumuolui queat, hac tñ lege, vt hi duo circuli ſeſe mu
              <lb/>
            tuo ad rectos angulos interſecent, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1174" xml:space="preserve">Meridianus circa ſuos polos (qui ſunt cõ-
              <lb/>
            munes ſectiones Horizontis cũ Æquinoctiali) moueatur in hũc finẽ, ut omnib.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s1175" xml:space="preserve">poſſit eleuationibus poli inſeruire ſphæra, hoc eſt, ut uterq. </s>
            <s xml:id="echoid-s1176" xml:space="preserve">polus magis depri
              <lb/>
            mi, eleuatiq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s1177" xml:space="preserve">poſſit pro ratione altitudinis poli. </s>
            <s xml:id="echoid-s1178" xml:space="preserve">In nõnullis ſphæris Horizon
              <lb/>
            nunc deprimitur, nunc eleuatur ob eundẽ finẽ, Meridiano immobili exiſtente,
              <lb/>
            ſed prior mihi modus magis placet. </s>
            <s xml:id="echoid-s1179" xml:space="preserve">Atq. </s>
            <s xml:id="echoid-s1180" xml:space="preserve">ita tota ſphæra materialis cõfecta, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1181" xml:space="preserve">
              <lb/>
            abſoluta erit. </s>
            <s xml:id="echoid-s1182" xml:space="preserve">Nam circulos Planetarũ, qui ſolẽt in nõnullis ſphæris apponi, ita
              <lb/>
            ut moueantur ſemper ſub Zodiaco & </s>
            <s xml:id="echoid-s1183" xml:space="preserve">circa polos Zodiaci, quilibet propria in-
              <lb/>
            duſtria facile ſphæræ imponet: </s>
            <s xml:id="echoid-s1184" xml:space="preserve">Nos enim hic tm̃ præcipuos ſphæræ circulos
              <lb/>
            tractamus. </s>
            <s xml:id="echoid-s1185" xml:space="preserve">Hæc itaque dicta ſint in genere de circulis, quos Aſtronomi in cęlo
              <lb/>
            conſiderant. </s>
            <s xml:id="echoid-s1186" xml:space="preserve">Nunc ad auctoris diuiſionem reuertamur.</s>
            <s xml:id="echoid-s1187" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1188" xml:space="preserve">I
              <emph style="sc">L. L. I</emph>
            autem dicuntur, &</s>
            <s xml:id="echoid-s1189" xml:space="preserve">c] Diuiſa ſphæra ſecundum accidens (in qua di-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-061-01" xlink:href="note-061-01a" xml:space="preserve">Quomodo
                <lb/>
              ſphæra ſu-
                <lb/>
              mat
                <unsure/>
              ur in
                <lb/>
              poſteriori
                <lb/>
              diuiſione,
                <lb/>
              Qui dican.
                <lb/>
              tur habcre
                <lb/>
              ſphęram re
                <lb/>
              ctam.</note>
            n
              <unsure/>
            iſione ſphęra ſumitur pro tota mũdi ſphęra) in ſphęrã rectam, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1190" xml:space="preserve">obliquam,
              <lb/>
            declarat iam vtram que partem diuiſionis. </s>
            <s xml:id="echoid-s1191" xml:space="preserve">Dicit igitur, illos ſphęram rectam
              <lb/>
            habere, qui manent ſub Aequinoctiali circulo, ſi aliquis ibi manere poſſit:
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s1192" xml:space="preserve">Quod ideo adiunxit, quoniam multi grauiſſimi viri & </s>
            <s xml:id="echoid-s1193" xml:space="preserve">Philoſophi, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1194" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">A</emph>
            ſtrolo
              <lb/>
            gi, necnõ Theologorum plerique dubitarunt, eſſetne ſub Aequinoctiali cir-
              <lb/>
            culo habitatio, immo plurimi cum antiquis pro certo affirmarunt, ſub circu-
              <lb/>
            lo Ae quinoctiali non eſſe habitationẽ, ob nimiũ calorẽ, quem Sol perpetuo
              <lb/>
            ibi decurrens efficit: </s>
            <s xml:id="echoid-s1195" xml:space="preserve">Similisq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s1196" xml:space="preserve">dubitatio fieri poſſet de polis mundi; </s>
            <s xml:id="echoid-s1197" xml:space="preserve">Non em̃
              <lb/>
            pauci fuerunt, neq; </s>
            <s xml:id="echoid-s1198" xml:space="preserve">modo deſunt, qui negent, ibi poſſe homines degere, ob fri
              <lb/>
            gus intolerabile, quod illic ob nimiam Solis remotionẽ, atq; </s>
            <s xml:id="echoid-s1199" xml:space="preserve">abſentiam per-
              <lb/>
            petuo exiſtit. </s>
            <s xml:id="echoid-s1200" xml:space="preserve">Qua de re nonnihil dicemus ad finem 2. </s>
            <s xml:id="echoid-s1201" xml:space="preserve">cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s1202" xml:space="preserve">Nunc vero certũ
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-061-02" xlink:href="note-061-02a" xml:space="preserve">Terra ſub
                <lb/>
              Aequino-
                <lb/>
              ctiali, & po
                <lb/>
              lis eſt habi-
                <lb/>
              tabilis.</note>
            ſit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1203" xml:space="preserve">indubitatum, experientijs multorum deprehenſum eſſe, tam ſub Aequi-
              <lb/>
            noctiali circulo, quà
              <unsure/>
            m ſub polis, ſaltem ſub polo Arctico, homines habitare.</s>
            <s xml:id="echoid-s1204" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1205" xml:space="preserve">Et dieitur eis recta, &</s>
            <s xml:id="echoid-s1206" xml:space="preserve">c.</s>
            <s xml:id="echoid-s1207" xml:space="preserve">] Duabus de cauſis ait ſphæram illorum, qui ſub</s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>