Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Page concordance

< >
Scan Original
51 31
52 32
53 33
54 34
55 35
56 36
57 37
58 38
59 39
60 40
61 41
62 42
63 43
64 44
65 45
66 46
67 47
68 48
69 49
70 50
71 51
72 52
73 53
74 54
75 55
76 56
77 57
78 58
79 59
80 60
< >
page |< < (42) of 677 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="it" type="free">
        <div xml:id="echoid-div144" type="section" level="1" n="42">
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s2818" xml:space="preserve">
              <pb o="42" file="0062" n="62" rhead="GNOMONICES"/>
            G X, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2819" xml:space="preserve">C G, G L, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2820" xml:space="preserve">rectæ C T, L X, arcus{q́ue} C T, L X, æquales erunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s2821" xml:space="preserve">Itaque quoniam arcus A S,
              <lb/>
            arcui I V, æqualis est, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2822" xml:space="preserve">arcus B
              <unsure/>
            S, arcui K V, ſuperabit A B, arcus primæ horæ ♋, eadem quantita-
              <lb/>
            te arcum A S, horæ æquinoctialis, qua I K, arcus ab arcu I V, horæ æquinoctialis ſuperatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s2823" xml:space="preserve">Ergo per
              <lb/>
            ea, quæ dictaſunt, erit I K, arcus primæ horæ ♑; </s>
            <s xml:id="echoid-s2824" xml:space="preserve">at que adeò circulus maximus B F K, per primam ho-
              <lb/>
            ram ♋, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2825" xml:space="preserve">Acquatoris ductus, tran-
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0062-01" xlink:href="fig-0062-01a" number="45">
                <image file="0062-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0062-01"/>
              </figure>
            ſit quoque per primam horam ♑. </s>
            <s xml:id="echoid-s2826" xml:space="preserve">Eo-
              <lb/>
            dem prorſus pacto demonſtr abimus ar-
              <lb/>
            cum I K, eſſe duarum horarum ♑,
              <lb/>
            quemadmodum & </s>
            <s xml:id="echoid-s2827" xml:space="preserve">arcus A C, duas ho-
              <lb/>
            ras ♋, complectitur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2828" xml:space="preserve">E G, arcus
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0062-01" xlink:href="note-0062-01a" xml:space="preserve">10</note>
            duas horas Aequatoris; </s>
            <s xml:id="echoid-s2829" xml:space="preserve">quoniam vide-
              <lb/>
            licet arcus T C, quo A C, arcus dua-
              <lb/>
            rum horarum ♋, ſuperat arcum A T,
              <lb/>
            duarum horarum æquinoctialium, ęqua-
              <lb/>
            lis eſt arcui L X, quo I L, arcus ab ar-
              <lb/>
            cu I X, duarum horarum æquinoctia-
              <lb/>
            lium ſuperatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s2830" xml:space="preserve">Cum igitur I K, oſten-
              <lb/>
            ſus ſit arcus primæ horæ ♑, erit K L,
              <lb/>
            arcus ſecundæ horæ. </s>
            <s xml:id="echoid-s2831" xml:space="preserve">Eadem{q́ue}, demon-
              <lb/>
            ſtratio erit in reliquis horis inæquali-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0062-02" xlink:href="note-0062-02a" xml:space="preserve">20</note>
            bus ♑, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2832" xml:space="preserve">aliorum ſignorum, ſi loco
              <lb/>
            parallelorum ♋, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2833" xml:space="preserve">♑, aſſumantur
              <lb/>
            alij duo oppoſiti, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2834" xml:space="preserve">æquales. </s>
            <s xml:id="echoid-s2835" xml:space="preserve">Quod est
              <lb/>
            propoſitum.</s>
            <s xml:id="echoid-s2836" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s2837" xml:space="preserve">OMNIA autem, quæ proximis
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0062-03" xlink:href="note-0062-03a" xml:space="preserve">In ſphęra recta
                <lb/>
              iidẽ circuli indi
                <lb/>
              cãt horas à mer.
                <lb/>
              vel med. noc &
                <lb/>
              ab or. vel occ
                <lb/>
              Nullæ autẽ ibi
                <lb/>
              ſunt horę in-
                <lb/>
              æquales.</note>
            duabus propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s2838" xml:space="preserve">demonſtr auimus, intel-
              <lb/>
            ligenda ſunt in ſphæra obliqua tantum.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s2839" xml:space="preserve">Nam in recta non eſt vllus parallelus perpetuo apparens, cum omnes paralleli ab Horizonte per il-
              <lb/>
            lorum polos ducto bifariam ſecentur, vt conſtat ex propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s2840" xml:space="preserve">15. </s>
            <s xml:id="echoid-s2841" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s2842" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s2843" xml:space="preserve">Theod. </s>
            <s xml:id="echoid-s2844" xml:space="preserve">Vnde in ſphæra recta
              <lb/>
            maximi circuli, inter quos eſt & </s>
            <s xml:id="echoid-s2845" xml:space="preserve">Meridianus & </s>
            <s xml:id="echoid-s2846" xml:space="preserve">Horizon, incedentes per polos mundi, ſecantes{q́ue}
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0062-04" xlink:href="note-0062-04a" xml:space="preserve">30</note>
            Aequatorem, ac proinde, per propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s2847" xml:space="preserve">10. </s>
            <s xml:id="echoid-s2848" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s2849" xml:space="preserve">2. </s>
            <s xml:id="echoid-s2850" xml:space="preserve">Theod. </s>
            <s xml:id="echoid-s2851" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s2852" xml:space="preserve">reliquos omnes parallelos in 24.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s2853" xml:space="preserve">partes æquales, indicabunt & </s>
            <s xml:id="echoid-s2854" xml:space="preserve">horas à meridie vel media nocte, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2855" xml:space="preserve">ab ortu vel occaſu Solis. </s>
            <s xml:id="echoid-s2856" xml:space="preserve">Ho-
              <lb/>
            ræ autem inæquales ibi nuliæ ſunt, cum perpetuum ſit æquinoctium, ac proinde horæ æquinoctiales ſint
              <lb/>
            partes duodecimæ cuiuslibet diei, quemadmodum & </s>
            <s xml:id="echoid-s2857" xml:space="preserve">horæ inæquales in ſphæra obliqua partes ſunt duo-
              <lb/>
            decimæ cuiuſque diei.</s>
            <s xml:id="echoid-s2858" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div152" type="section" level="1" n="43">
          <head xml:id="echoid-head46" xml:space="preserve">THEOREMA 9. PROPOSITIO 11.</head>
          <note position="left" xml:space="preserve">Vmbra ſtyli, &
            <lb/>
          radius Solis ꝓ-
            <lb/>
          iicitur in cõem
            <lb/>
          ſectionem plani
            <lb/>
          horologij, & cir
            <lb/>
          culi maximi, in
            <lb/>
          quo Sol exiſtit.</note>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2859" xml:space="preserve">SOLE in quocunque circulo horario, vel alio maximo exiſtente,
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0062-06" xlink:href="note-0062-06a" xml:space="preserve">40</note>
            radius Solaris, atque adeò vmbra verticis ſtyli proijcitur in rectam li-
              <lb/>
            neam, quæ communis ſectio eſt ipſius circuli horarij vel maximi, &</s>
            <s xml:id="echoid-s2860" xml:space="preserve">
              <unsure/>
              <lb/>
            plani horologij.</s>
            <s xml:id="echoid-s2861" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2862" xml:space="preserve">SIT circulus horarius, vel quicunque alius maximus A B C D, ſecans planum horologii
              <lb/>
            E F G H, per rectam E G, ſitq́ ſtylus I K, cuius vertex I, in centro I, collocetur, per propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s2863" xml:space="preserve">2. </s>
            <s xml:id="echoid-s2864" xml:space="preserve">Di-
              <lb/>
            co Sole in quocunque puncto L, exiſtente in circulo A B C D, radium eius, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2865" xml:space="preserve">vmbram verticis
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0062-07" xlink:href="note-0062-07a" xml:space="preserve">50</note>
            ſtyli I, proijci in rectam E G. </s>
            <s xml:id="echoid-s2866" xml:space="preserve">Nam radius L I, pertinens ad centrum I, per quod & </s>
            <s xml:id="echoid-s2867" xml:space="preserve">planum cir-
              <lb/>
            culi A B C D, ducitur, à plano circuli A B C D, non recedet, Sole exiſtente in circunferentia
              <lb/>
            ipſius circuli, ſed productus ſecabit circunferentiam eiuſdem circuli in puncto M, quod puncto
              <lb/>
            L, opponitur, ita vt ipſe radius ſit circuli diameter. </s>
            <s xml:id="echoid-s2868" xml:space="preserve">Cum ergo recta E G, in plano eiuſdem
              <lb/>
            circuli exiſtat, ſecabit radius L I M, rectam E G, in N, puncto; </s>
            <s xml:id="echoid-s2869" xml:space="preserve">atque adeo radius Solis L M, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2870" xml:space="preserve">
              <lb/>
            vmbra verticis ſtyli I, proiicietur in rectam E G, communem ſectionem circuli horarii A B-
              <lb/>
            C D, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2871" xml:space="preserve">plani horologij E F G H. </s>
            <s xml:id="echoid-s2872" xml:space="preserve">Eodem modo, ſi alius quidam circulus horarius, vel alius
              <lb/>
            maximus A F C H, idem planum horologij E F G H, ſecet per rectam F H, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2873" xml:space="preserve">Sol exiſtat in pun-
              <lb/>
            cto O, circuli horarij, vel maximi, demonſtrabimus radium O I, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2874" xml:space="preserve">vmbram eiuſdem verticis
              <lb/>
            ſtyli I, proiici in rectam F H, propterea quod radius productus ad punctum oppoſitum P, re-
              <lb/>
            ctam FH, in eodem plano circuli A F C H, exiſtentem ſecet in Q, puncto. </s>
            <s xml:id="echoid-s2875" xml:space="preserve">Eademq́ eſt ratio </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>