Fabri, Honoré, Dialogi physici in quibus de motu terrae disputatur, 1665

Page concordance

< >
Scan Original
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
< >
page |< < of 248 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.000651">
                <pb pagenum="58" xlink:href="025/01/062.jpg"/>
              motum & impetum impreſſit, nunquid etiam ceſſante vento, adhuc per
                <lb/>
              aliquod tempus aquarum motus & agitatio non durat? </s>
              <s id="s.000652">quis hoc neget?
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.000653">idem in latiore concha videbis; vbi enim aqua infuſa plena fuerit, acce­
                <lb/>
              dente minimo motu, a qua illa libratur verſus latera conchæ; ita vt huiuſ­
                <lb/>
              modi librationes diutiùs durent, etiam poſtquam omnis motus extrinſe­
                <lb/>
              cus ceſſavit; Vnde porrò hoc? </s>
              <s id="s.000654">rationem ex noſtro primo principio facilè
                <lb/>
              deduces; durat enim aliquandiu impetus priùs impreſſus; quia non eſt
                <lb/>
              fruſtra, ſaltem quoad aliquam portionem, cùm aliquid motus præſtare
                <lb/>
              poſſit; codem prorſus modo, tractus Oceani circa punctum E, cum velo­
                <lb/>
              ciſſimè moveatur, impetum impreſſum aliquandiu retinet, ſecundùm ali­
                <lb/>
              quem gradum, vi cujus excurrit verſus Ortum; nam perinde ſe habet, atque
                <lb/>
              ſi in vaſtiſſima concha contineretur. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000655">
                <emph type="italics"/>
              Chryſoc.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000656"> Movetur igitur totus ille aquarum tractus, ſecundùm totam
                <lb/>
              profunditatem. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000657">
                <emph type="italics"/>
              Antim.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000658"> Non dico hoc, neque neceſſe eſt, neque fieri poteſt; quia vt
                <lb/>
              Conchæ ſupremus circulus longè major eſt, quàm alij paralleli, versùs
                <lb/>
              imum conchæ, ita longè faciliùs libratur aqua, intra majorem circulum,
                <lb/>
              quàm intra minorem; quia ſcilicet in majore, habet liberiorem campum,
                <lb/>
              in quo excurtat, quod facilè demonſtrari à me poſſet, ſi hoc etiam paret­
                <lb/>
              gum vobis arriſerit. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000659">
                <emph type="italics"/>
              Auguſtin.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000660"> Mihi opus non eſt; quis enim hoc neſcit? </s>
              <s id="s.000661">Sic videmus in con­
                <lb/>
              chis anguſtioribus, aquam difficiliùs librari, in majoribus verò faciliùs. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000662">
                <emph type="italics"/>
              Chryſoc.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000663"> Ita eſt, hoc videmus, quamobrem verò, non ita forte quiſpiam
                <lb/>
              dixerit. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000664">
                <emph type="italics"/>
              Auguſtin.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000665"> Quid faciliùs dictu, Chryſocome; ſi vas anguſtum eſt, latera
                <lb/>
              minus diſtant, hinc aqua neceſſariò minùs excurrit, vtpote quæ à vicinis
                <lb/>
              lateribus continetur; ſi vas amplum ſit ſecus accidit; quia ſcilicet illius la­
                <lb/>
              tera à ſeſe invicem magis diſtant, nec vllo ſchemate opus eſt ad exponen­
                <lb/>
              dam vim hujus rationis. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000666">
                <emph type="italics"/>
              Choyſoc.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000667"> Non agitur hoc loco, vtrum librationes aquæ intra vas angu­
                <lb/>
              ſtum contentæ citiùs perficiantur, quam illæ quæ fiunt in majore vaſe;
                <lb/>
              nempe huiuſmodi librationes, funependulorum librationes imitantum,
                <lb/>
              quæ citò fiunt in brevi funependulo, tardiùs verò in longiore; ſed alia
                <lb/>
              prorſus eſt difficultas, cur ſcilicet illa vis motus, quæ ſufficit ad huiuſmo­
                <lb/>
              di librationes in vaſta concha excitandas, non ſufficiat ſi vas anguſtum ſit,
                <lb/>
              nec ad majores, quæ reverà in anguſto vaſe fieri non poſſunt, nec ad mi­
                <lb/>
              nores, quas alioqui major vis motus excitaret; hîc tuam opem, Antime,
                <lb/>
              ſed breviter, quæſo. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000668">
                <emph type="italics"/>
              Antim.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000669"> Breviſſimè, neque hoc facerem, niſi veſtro juſſu; Sit concha
                <lb/>
                <figure id="id.025.01.062.1.jpg" xlink:href="025/01/062/1.jpg" number="19"/>
                <lb/>
              DCG laxior, & alia ECF anguſtior, vtraque
                <lb/>
              ferè plena; aqua longè faciliùs poteſt librari in
                <lb/>
              arcu DCG, quàm in ECF; hic enim magis ar­
                <lb/>
              duus eſt, ille vetò longè mollior, ſeu mitior; mi­
                <lb/>
              nùs enim recedit à plano horizontali ; hinc ſu­
                <lb/>
              perficies aquæ DBG aſcendere poteſt per arcum GA, etiam cum modi­
                <lb/>
              co impetu, ſecus vetò per arcum FI, propter adductam rationem. </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>