Clavius, Christoph - Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Scan	Original
31	11
32	12
33	13
34	14
35	15
36	16
37	17
38	18
39	19
40	20
41	21
42	22
43	23
44	24
45	25
46	26
47	27
48	28
49	29
50	30
51	31
52	32
53	33
54	34
55	35
56	36
57	37
58	38
59	39
60	40

6343LIBER PRIMVS. cæteris. Sole igitur in quocunque cir

46[Figure 46] culo horario, vel alio maximo, exi-
ſtente, radius Solaris, atque adeò
vmbra verticis ſtyli proijcitur in re-
ctam lineam, quæ communis ſectio
eſt ipſius circuli horarij vel maximi,
& plani horologij.

SCHOLIVM.

1110

QVEM ADMODVM autem
circuli illi maximi, qui horas tam à me-
ridie vel media nocte, quàm ab ortu vel
occaſu indicant, Horarĳ appellantur,
vt propoſ. 9. & 10. diximus: ita quo-
que communes ſectiones ipſorum, &
plani horologĳ, in quas vmbram ſtyli
proĳci hac propoſ. demonſtr auimus, li-
neę horarię nuncupantur; quia extre-
22Horariæ lineæ
quæ ſint. mitas vmbræ in illas incidens, quota
3320 ſit hora, hoc eſt, quemnam circulum
horariũ tunc occupet Sol, demonſtrat.

EADEM ratione communes ſectiones aliorum cir culorum maximorum, & plani horologĳ, nomen
44Omnes lineæ
rectæ in horolo
gio nomen acci
piunt à circulis
maximis, qui
eas efficiunt in
horologio. accipiunt à circulis illis maximis, qui eas in horologio efficiunt: Vt communis ſectio Aequinoctialis circu
li, & plani horologĳ, dicitur linea Aequinoctialis: Verticalis circuli, & plani horologĳ ſectio communis
linea Verticalis: Meridiani, & eiuſdem plani horologĳ communis ſectio, linea Meridiana, & c.

QVOD ſi circulus maximus plano Horologĳ æquidiſtet, euaneſcet linea illa à circulo maximo denc-
minata, hoc eſt, in horologio deſcribi non poteſt. Cum enim circulus ille non ſecet planum horologĳ, ſed ei
æquidiſtet, non habebunt communem ſectionem circulus ille, & horologĳ planum, neq; radius ſolis in eo
circulo exiſtentis in planum horologĳ proĳcietur, ſed infinitam faciet propemodum umbram, æquidiſtan-
553066Quorum circu-
lo@um maximo
rum lineæ in
horologio de-
ſcribi nequeãt. tem{q́ue} plano horologĳ. Vnde neque in horologio Horizontali linea horizontalis, ſeu horæ 24. ab ortu, uel
occaſu; neque in horologio uerticali linea uerticalis; neque in Polari linea horæ ſextæ à meridie uel me-
dia nocte; neque in Meridiano linea horæ 12. à meridie uel media nocte; neque in Verticaligrad. 45. linea
horæ 12. ab ortu uel occaſu; neque in Aequinoctiali linea Aequinoctialis deſcribi pot eſt, ſed prorſus eua-
neſcit. Id quod ex figura ſuperiori facile intelligi poteſt. Sole enim exiſtente in puncto B, circuli B D,
erit radius B I, & umbra I D, plano horologĳ E G, æquidiſtans, ſicut & circulus ipſe ipſe eidem plano
æquidiſtat, & c.

COROLLARIVM PRIMVM.

774088Horologiũ pla-
nũ Solare quid
ſit.

HINC ſequitur, Horologium planum Solare nihil eſſe aliud, quàm figuram planam continentem
communes ſectiones (quæ quidem omnes rectæ ſunt lineæ) omnium circulorum horariorum ſiue à me-
993. vndec. ridie vel media nocte, ſiue ab ortu uel occaſu, & plani ipſius horologij: Propterea quòd, vt in hac pro-
poſ. demonſtrauimus, Sole exiſtente, verbi gratia, in circulo horæ 12. vmbra ſtyli proijcitur in rectam
quæ communis eſt ſectio dicti circuli, & plani horologij, atque adeo horam indicat duodecimam, cuius
circulum tunc ſol occupat, atque ita de reliquis horis.

COROLLARIVM II.

1010Vmbra ſtyli in
æquinoctijs de-
ſcribit bne@m
æquin@ctialem
rectam in horo
legio.

PERSPICVVM quoque eſt ex his, Sole exiſtente in æquinoctiali circulo, vt in principio ♈, uel
♎, radium ſolarem, & extremitatem vmbrę ſtyli deſcribere motu diurno lineam rectam, communem
111150 videlicet ſectionem Aequatoris, & plani horologij: quia eo tempore radius Solis per mundi centrũ tran-
ſiens, atque adeò vmbræ extremitas à plano Aequatoris non recedit, (negligimus enim hic modicam il-
lam declinationem, quam proprio motu Sol acquirit.) ſed ſemper in communem ſectionem Aequato-
ris, & plani horologij, id eſt, in lineam Aequinoctialem proijcitur, vt oſtenſum eſt. Quare ad motum diur
num ipſam deſcribet.

THEOREMA 10. PROPOSITIO 12.

SOLE in quocunque puncto extra Aequatorem exiſtente, radius
Solaris, atq; adeo vmbra verticis ſtyli, proijcitur in lineam curuam,

Page concordance

Text layer

Text normalization

Search

Scan	Original
31	11
32	12
33	13
34	14
35	15
36	16
37	17
38	18
39	19
40	20
41	21
42	22
43	23
44	24
45	25
46	26
47	27
48	28
49	29
50	30
51	31
52	32
53	33
54	34
55	35
56	36
57	37
58	38
59	39
60	40

Scan	Original
31	11
32	12
33	13
34	14
35	15
36	16
37	17
38	18
39	19
40	20
41	21
42	22
43	23
44	24
45	25
46	26
47	27
48	28
49	29
50	30
51	31
52	32
53	33
54	34
55	35
56	36
57	37
58	38
59	39
60	40

Scan	Original
31	11
32	12
33	13
34	14
35	15
36	16
37	17
38	18
39	19
40	20
41	21
42	22
43	23
44	24
45	25
46	26
47	27
48	28
49	29
50	30
51	31
52	32
53	33
54	34
55	35
56	36
57	37
58	38
59	39
60	40