Clavius, Christoph
,
Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Figures
Content
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 677
>
61
(41)
62
(42)
63
(43)
64
(44)
65
(45)
66
(46)
67
(47)
68
(48)
69
(49)
70
(50)
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 677
>
page
|<
<
(43)
of 677
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
it
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div152
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
43
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2875
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
43
"
file
="
0063
"
n
="
63
"
rhead
="
LIBER PRIMVS.
"/>
cæteris. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2876
"
xml:space
="
preserve
">Sole igitur in quocunque cir
<
lb
/>
<
figure
xlink:label
="
fig-0063-01
"
xlink:href
="
fig-0063-01a
"
number
="
46
">
<
image
file
="
0063-01
"
xlink:href
="
http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0063-01
"/>
</
figure
>
culo horario, vel alio maximo, exi-
<
lb
/>
ſtente, radius Solaris, atque adeò
<
lb
/>
vmbra verticis ſtyli proijcitur in re-
<
lb
/>
ctam lineam, quæ communis ſectio
<
lb
/>
eſt ipſius circuli horarij vel maximi,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2877
"
xml:space
="
preserve
">plani horologij.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2878
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
<
div
xml:id
="
echoid-div155
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
44
">
<
head
xml:id
="
echoid-head47
"
style
="
it
"
xml:space
="
preserve
">SCHOLIVM.</
head
>
<
note
position
="
left
"
xml:space
="
preserve
">10</
note
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s2879
"
xml:space
="
preserve
">QVEM ADMODVM autem
<
lb
/>
circuli illi maximi, qui horas tam à me-
<
lb
/>
ridie vel media nocte, quàm ab ortu vel
<
lb
/>
occaſu indicant, Horarij appellantur,
<
lb
/>
vt propoſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2880
"
xml:space
="
preserve
">9. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2881
"
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2882
"
xml:space
="
preserve
">10. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2883
"
xml:space
="
preserve
">diximus: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2884
"
xml:space
="
preserve
">ita quo-
<
lb
/>
que communes ſectiones ipſorum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2885
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
plani horologij, in quas vmbram ſtyli
<
lb
/>
proijci hac propoſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2886
"
xml:space
="
preserve
">demonſtr auimus, li-
<
lb
/>
neę horarię nuncupantur; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2887
"
xml:space
="
preserve
">quia extre-
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0063-02
"
xlink:href
="
note-0063-02a
"
xml:space
="
preserve
">Horariæ lineæ
<
lb
/>
quæ ſint.</
note
>
mitas vmbræ in illas incidens, quota
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0063-03
"
xlink:href
="
note-0063-03a
"
xml:space
="
preserve
">20</
note
>
ſit hora, hoc eſt, quemnam circulum
<
lb
/>
horariũ tunc occupet Sol, demonſtrat.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2888
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s2889
"
xml:space
="
preserve
">EADEM ratione communes ſectiones aliorum cir culorum maximorum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2890
"
xml:space
="
preserve
">plani horologij, nomen
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0063-04
"
xlink:href
="
note-0063-04a
"
xml:space
="
preserve
">Omnes lineæ
<
lb
/>
rectæ in horolo
<
lb
/>
gio nomen acci
<
lb
/>
piunt à circulis
<
unsure
/>
<
lb
/>
maximis, qui
<
lb
/>
eas efficiunt in
<
lb
/>
horologio.</
note
>
accipiunt à circulis illis maximis, qui eas in horologio efficiunt: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2891
"
xml:space
="
preserve
">Vt communis ſectio Aequinoctialis circu
<
lb
/>
li, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2892
"
xml:space
="
preserve
">plani horologij, dicitur linea Aequinoctialis: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2893
"
xml:space
="
preserve
">Verticalis circuli, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2894
"
xml:space
="
preserve
">plani horologij ſectio communis
<
lb
/>
linea Verticalis: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2895
"
xml:space
="
preserve
">Meridiani, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2896
"
xml:space
="
preserve
">eiuſdem plani horologij communis ſectio, linea Meridiana, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2897
"
xml:space
="
preserve
">c.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2898
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s2899
"
xml:space
="
preserve
">QVOD ſi circulus maximus plano Horologij æquidiſtet, euaneſcet linea illa à circulo maximo denc-
<
lb
/>
minata, hoc eſt, in horologio deſcribi non poteſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2900
"
xml:space
="
preserve
">Cum enim circulus ille non ſecet planum horologij, ſed ei
<
lb
/>
æquidiſtet, non habebunt communem ſectionem circulus ille, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2901
"
xml:space
="
preserve
">horologij planum, neq; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2902
"
xml:space
="
preserve
">radius ſolis in eo
<
lb
/>
circulo exiſtentis in planum horologij proijcietur, ſed infinitam faciet propemodum umbram, æquidiſtan-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0063-05
"
xlink:href
="
note-0063-05a
"
xml:space
="
preserve
">30</
note
>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0063-06
"
xlink:href
="
note-0063-06a
"
xml:space
="
preserve
">Quorum circu-
<
lb
/>
lo@um maximo
<
lb
/>
rum lineæ in
<
lb
/>
horologio de-
<
lb
/>
ſcribi nequeãt.</
note
>
tem{q́ue} plano horologij. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2903
"
xml:space
="
preserve
">Vnde neque in horologio Horizontali linea horizontalis, ſeu horæ 24. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2904
"
xml:space
="
preserve
">ab ortu, uel
<
lb
/>
occaſu; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2905
"
xml:space
="
preserve
">neque in horologio uerticali linea uerticalis; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2906
"
xml:space
="
preserve
">neque in Polari linea horæ ſextæ à meridie uel me-
<
lb
/>
dia nocte; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2907
"
xml:space
="
preserve
">neque in Meridiano linea horæ 12. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2908
"
xml:space
="
preserve
">à meridie uel media nocte; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2909
"
xml:space
="
preserve
">neque in Verticaligrad. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2910
"
xml:space
="
preserve
">45. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2911
"
xml:space
="
preserve
">linea
<
lb
/>
horæ 12. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2912
"
xml:space
="
preserve
">ab ortu uel occaſu; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2913
"
xml:space
="
preserve
">neque in Aequinoctiali linea Aequinoctialis deſcribi pot eſt, ſed prorſus eua-
<
lb
/>
neſcit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2914
"
xml:space
="
preserve
">Id quod ex figura ſuperiori facile intelligi poteſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2915
"
xml:space
="
preserve
">Sole enim exiſtente in puncto B, circuli B D,
<
lb
/>
erit radius B I, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2916
"
xml:space
="
preserve
">umbra I D, plano horologij E G, æquidiſtans, ſicut & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2917
"
xml:space
="
preserve
">circulus ipſe ipſe eidem plano
<
lb
/>
æquidiſtat, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2918
"
xml:space
="
preserve
">c.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2919
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
<
div
xml:id
="
echoid-div159
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
45
">
<
head
xml:id
="
echoid-head48
"
xml:space
="
preserve
">COROLLARIVM PRIMVM.</
head
>
<
note
position
="
left
"
xml:space
="
preserve
">40</
note
>
<
note
position
="
right
"
xml:space
="
preserve
">Horologiũ pla-
<
lb
/>
nũ Solare quid
<
lb
/>
ſit.</
note
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2920
"
xml:space
="
preserve
">HINC ſequitur, Horologium planum Solare nihil eſſe aliud, quàm figuram planam continentem
<
lb
/>
communes ſectiones (quæ quidem omnes rectæ ſunt lineæ) omnium circulorum horariorum ſiue à me-
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0063-09
"
xlink:href
="
note-0063-09a
"
xml:space
="
preserve
">3. vndec.</
note
>
ridie vel media nocte, ſiue ab ortu uel occaſu, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2921
"
xml:space
="
preserve
">plani ipſius horologij: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2922
"
xml:space
="
preserve
">Propterea quòd, vt in hac pro-
<
lb
/>
poſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2923
"
xml:space
="
preserve
">demonſtrauimus, Sole exiſtente, verbi gratia, in circulo horæ 12. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2924
"
xml:space
="
preserve
">vmbra ſtyli proijcitur in rectam
<
lb
/>
quæ communis eſt ſectio dicti circuli, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2925
"
xml:space
="
preserve
">plani horologij, atque adeo horam indicat duodecimam, cuius
<
lb
/>
circulum tunc ſol occupat, atque ita de reliquis horis.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2926
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
<
div
xml:id
="
echoid-div161
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
46
">
<
head
xml:id
="
echoid-head49
"
xml:space
="
preserve
">COROLLARIVM II.</
head
>
<
note
position
="
right
"
xml:space
="
preserve
">Vmbra ſtyli in
<
lb
/>
æquinoctijs de-
<
lb
/>
ſcribit bne@m
<
lb
/>
æquin@ctialem
<
lb
/>
r
<
unsure
/>
ectam in horo
<
lb
/>
legio.</
note
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2927
"
xml:space
="
preserve
">PERSPICVVM quoque eſt ex his, Sole exiſtente in æquinoctiali circulo, vt in principio ♈, uel
<
lb
/>
♎, radium ſolarem, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2928
"
xml:space
="
preserve
">extremitatem vmbrę ſtyli deſcribere motu diurno lineam rectam, communem
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0063-11
"
xlink:href
="
note-0063-11a
"
xml:space
="
preserve
">50</
note
>
videlicet ſectionem Aequatoris, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2929
"
xml:space
="
preserve
">plani horologij: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2930
"
xml:space
="
preserve
">quia eo tempore radius Solis per mundi centrũ tran-
<
lb
/>
ſiens, atque adeò vmbræ extremitas à plano Aequatoris non recedit, (negligimus enim hic modicam il-
<
lb
/>
lam declinationem, quam proprio motu Sol acquirit.) </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2931
"
xml:space
="
preserve
">ſed ſemper in communem ſectionem Aequato-
<
lb
/>
ris, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2932
"
xml:space
="
preserve
">plani horologij, id eſt, in lineam Aequinoctialem proijcitur, vt oſtenſum eſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2933
"
xml:space
="
preserve
">Quare ad motum diur
<
lb
/>
num ipſam deſcribet.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2934
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
<
div
xml:id
="
echoid-div163
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
47
">
<
head
xml:id
="
echoid-head50
"
xml:space
="
preserve
">THEOREMA 10. PROPOSITIO 12.</
head
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2935
"
xml:space
="
preserve
">SOLE in quocunque puncto extra Aequatorem exiſtente, radius
<
lb
/>
Solaris, atq; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s2936
"
xml:space
="
preserve
">adeo vmbra verticis ſtyli, proijcitur in lineam curuam, </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>