Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Table of figures

< >
[Figure 391]
[Figure 392]
[Figure 393]
[Figure 394]
[Figure 395]
[Figure 396]
[Figure 397]
[Figure 398]
[Figure 399]
[Figure 400]
[Figure 401]
[Figure 402]
[Figure 403]
[Figure 404]
[Figure 405]
[Figure 406]
[Figure 407]
[Figure 408]
[Figure 409]
[Figure 410]
[Figure 411]
[Figure 412]
[Figure 413]
[Figure 414]
[Figure 415]
[Figure 416]
[Figure 417]
[Figure 418]
[Figure 419]
[Figure 420]
< >
page |< < (622) of 677 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="it" type="free">
        <div xml:id="echoid-div2036" type="section" level="1" n="521">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s41108" xml:space="preserve">
              <pb o="622" file="0638" n="638" rhead="GNOMONICES"/>
            ſecans lineam horizontalem in α, puncto, per quod linea æquinoctialis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s41109" xml:space="preserve">linea horę 6. </s>
            <s xml:id="echoid-s41110" xml:space="preserve">à mer.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s41111" xml:space="preserve">vel med noc. </s>
            <s xml:id="echoid-s41112" xml:space="preserve">ducenda eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s41113" xml:space="preserve">Ducta autem recta α K, quæ neceſſario ad meridianam lineam perpen-
              <lb/>
            dicularis eſt, ſi erratum non fuerit, deſcribantur ex D, & </s>
            <s xml:id="echoid-s41114" xml:space="preserve">E, duo arcus ad interualla rectarum D β,
              <lb/>
            E F, ſecantes ſeſe neceſſario, ſi error commiſſus nõ ſit, in recta α k, vt in puncto H, ſiue autem hoc
              <lb/>
            fiat ex parte dextra, ſiue ex ſiniſtra, nihil intere ſt.</s>
            <s xml:id="echoid-s41115" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s41116" xml:space="preserve">IAM verò ducta recta
              <lb/>
            H E, deſcribatur ex H, arcus
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0638-01" xlink:href="fig-0638-01a" number="408">
                <image file="0638-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0638-01"/>
              </figure>
            circuli, in quo à recta H E,
              <lb/>
            numeretur complementum
              <lb/>
            altitudinis poli, verſus rectã
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0638-01" xlink:href="note-0638-01a" xml:space="preserve">10</note>
            H D, ſi planum horologii à
              <lb/>
            meridie declinat, vt in prio-
              <lb/>
            ribus tribus figuris, & </s>
            <s xml:id="echoid-s41117" xml:space="preserve">per fi-
              <lb/>
            nem numerationis ex H, du-
              <lb/>
            catur recta H b, ſecans meri-
              <lb/>
            dianam lineam in M, pun-
              <lb/>
            cto, per quod æquinoctialis
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0638-02" xlink:href="note-0638-02a" xml:space="preserve">Linea æqaine
                <unsure/>
              -
                <lb/>
              ct
                <unsure/>
              ialis.</note>
            linea ducenda eſt ex puncto
              <lb/>
            α, iampridem inuento. </s>
            <s xml:id="echoid-s41118" xml:space="preserve">Et
              <lb/>
            ſi in eodem arcu in contra-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0638-03" xlink:href="note-0638-03a" xml:space="preserve">20</note>
            riam partem à recta H E, nu-
              <lb/>
            meretur altitudo poli, & </s>
            <s xml:id="echoid-s41119" xml:space="preserve">ex
              <lb/>
            fine numerationis pei H, re-
              <lb/>
            cta H d, ducatur, quæ ad
              <lb/>
              <emph style="sc">H</emph>
            M, perpendicularis neceſ-
              <lb/>
            ſario erit, niſi ſit erratum, ſe-
              <lb/>
            cabitur eadem linea meridia
              <lb/>
            na in puncto ρ, quod centrũ
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0638-04" xlink:href="note-0638-04a" xml:space="preserve">Ce@trum horo
                <unsure/>
              -
                <lb/>
              logii.</note>
            erit horologii. </s>
            <s xml:id="echoid-s41120" xml:space="preserve">Quòd ſi quã-
              <lb/>
            do accidat, rectam hanc Hd,
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0638-05" xlink:href="note-0638-05a" xml:space="preserve">30</note>
            vltimo loco per H, ductam
              <lb/>
            parallelam eſſe lineę meri-
              <lb/>
            dianæ, vt contingit in tertia
              <lb/>
            figura, carebit horologium centro, eruntq́ue omnes lineę horariæ inter ſe æquidiſtãtes; </s>
            <s xml:id="echoid-s41121" xml:space="preserve">quia tunc
              <lb/>
            circulus maximus, cui horologium ęquidiſtat, per polos mundi ducitur. </s>
            <s xml:id="echoid-s41122" xml:space="preserve">Si verò horologii planũ
              <lb/>
            declinat à Septentrione, vt in tribus figuris poſterioribus, numeranda erit altitudo poli in dicto
              <lb/>
            arcu circuli ex H, deſcripto, à recta H E, verſus lineam H D. </s>
            <s xml:id="echoid-s41123" xml:space="preserve">Recta enim H d, ducta ex H, per finẽ
              <lb/>
            numerationis ſecabit meridianam lineam in ρ, centro horologij: </s>
            <s xml:id="echoid-s41124" xml:space="preserve">Et ſi in eodem arcu in partem
              <lb/>
            contrariam à recta H E, ſupputetur complementum altitudinis poli, atque ex fine numerationis
              <lb/>
            per H, traijciatur recta H b, quæ ad H d, perpendicularis erit, ſecabitur linea meridiana in puncto
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0638-06" xlink:href="note-0638-06a" xml:space="preserve">40</note>
            M, per quod linea æquinoctialis ex α, ducenda eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s41125" xml:space="preserve">Quòd ſi quando contingat hanc rectam
              <emph style="sc">H</emph>
            b,
              <lb/>
            vltimo loco ductam, parallelam eſſe meridianæ lineæ, veluti in ſexta figura, ducenda erit linea
              <lb/>
            æquinoctialis per α, ipſi lineæ meridianę parallela. </s>
            <s xml:id="echoid-s41126" xml:space="preserve">Si igitur ex centro horologii ρ, per K, locum
              <lb/>
            ſtyli, recta ducatur, habebimus lineam ſtyli, quam neceſſario linea æquinoctialis ex α, ducta ad
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0638-07" xlink:href="note-0638-07a" xml:space="preserve">Linea ſtyli.</note>
            angulos rectos ſecabit. </s>
            <s xml:id="echoid-s41127" xml:space="preserve">Sed vbi centrum nõ habetur, vt in tertia figura, ducenda erit linea ſtyli per
              <lb/>
            K, locum ſtyli parallela lineæ meridianæ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s41128" xml:space="preserve">ad æquinoctialem lineam perpendicularis. </s>
            <s xml:id="echoid-s41129" xml:space="preserve">Item vbi
              <lb/>
            æquinoctialis linea meridianæ lineæ ęquidiſtat, vt in ſexta figura, erit linea ſtyli ρ K, non ſolum ad
              <lb/>
            ęquinoctialem lineam, ſed etiam ad lineam meridianam perpendicularis. </s>
            <s xml:id="echoid-s41130" xml:space="preserve">Itaque ſi prius linea
              <lb/>
            æquinoctialis ducatur, ducenda erit linea ſtyli ad ipſam perpendicularis ex centro ρ, vel ex loco
              <lb/>
            ſtyli K: </s>
            <s xml:id="echoid-s41131" xml:space="preserve">Si verò prius linea ſtyli ducatur ex centro ρ, per K, vel vbi centrum non eſt, per K, lineæ
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0638-08" xlink:href="note-0638-08a" xml:space="preserve">50</note>
            meridianæ æquidiſtans, ducenda erit linea æquinoctialis ad ipſam perpendicularis ex α.</s>
            <s xml:id="echoid-s41132" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s41133" xml:space="preserve">POST hæc ex loco ſtyli K, excitetur ad lineam ſtyli recta perpendicularis k I, ſtylo æqualis,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s41134" xml:space="preserve">ex centro ρ, per I, recta emittatur ρ I, pro axe mundi. </s>
            <s xml:id="echoid-s41135" xml:space="preserve">At vbi centrum non eſt, vt in tertia figu-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0638-09" xlink:href="note-0638-09a" xml:space="preserve">Axis mundi.</note>
            ra, ducendus erit axis per I, lineę ſtyli, vel meridianæ æquidiſtans. </s>
            <s xml:id="echoid-s41136" xml:space="preserve">Quod ſi ex I, ad axem perpen
              <lb/>
            dicularis demittatur, ſecabit ea lineam ſtyli in puncto G, per quod æquinoctialis linea ducitur,
              <lb/>
            niſi errorem commiſerimus. </s>
            <s xml:id="echoid-s41137" xml:space="preserve">Vnde vbi horologium centro caret, atque adeo axis lineæ ſtyli ęqui
              <lb/>
            diſtat, vt in tertia figura, cadet dicta perpendicularis in K, locum ſtyli, lineaq́ue ęquinoctialis per
              <lb/>
            eundem locum ſtyli ducenda erit. </s>
            <s xml:id="echoid-s41138" xml:space="preserve">Itaque ſi ductus fuerit axis mundi per I, inueniemus per lineã
              <lb/>
            perpendicularem I G, in linea ſtyli aliud punctum G, per quod æquinoctialis linea ex puncto α,
              <lb/>
            ducenda eſt, quæ neceſſario cum linea ſtyli angulos rectos efficiet.</s>
            <s xml:id="echoid-s41139" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s41140" xml:space="preserve">AD extremum ſumpta recta G L, in linea indicis, quæ æqualis ſit ipſi G I, deſcribatur ex </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>