639211De ignibus Cœleſtibus.
tiam ſub tenui diametro apparente, nam &
turres quadratæ ex
maximo intervallo apparent rotundæ globoſas tamen etiam
fixas ſtellas eſſe ſuadebat Planetarum figura, tùm Lunæ &
Veneris diverſas phaſes ſubeuntium, tùm Jovis, cujus faſciæ
nunc rectæ, nunc ſinuatę apparent; id quod corpori ſphœri-
co congruit: præterquamquod, quibus corporibus certam fi-
guram Natura non præſcripſit congruentem tùm peculiari
materiæ, ex quâ efformantur, tùm fini, ad quem referun-
tur, globoſa convenit, quippe quæ ſibi eſt uſquequaque ſimi-
lis. Porrò univerſum ſtellæ globum intrà Firmamentum con-
tineri exiſtimabam, ne Cœli Planetarii terminos tanta moles
invaderet, quæ valde aſperam redderet Firmamenti ſuperfi-
ciem, extrà quam, ſicut clavorum tabulę infixorum capita,
omnes pariter eminerent, ſed longè majori inæqualitate ob
ingentem earum molem, quæ ex ſuperficie prominens in ve-
lociſſimo motu findens ſubiectum æthera, non levem moram
inveniret. Neque propterea quod ſtella intrà Cœlum conclu-
deretur, aut lucis diffuſio, aut halituum effluxus impedire-
tur à perſpicuâ Cœli naturâ atque permeabili, quamvis ſuâ
firmitate chryſtallum æmuletur: nam & incluſam in laternâ
faculam per obductum vitrum perſpicimus, nec ſinè tactûs
moleſtiâ phialam aquâ fivè gelidâ, fivè fervente plenam tra-
ctamus: permeabilem verò Cœli ſolidi naturam dico, non
quidem naturis omnibus, ſed ſubtiliſſimis ſtellarum haliti-
bus; ſic incerniculum pollinem tranſmittit, non furfures.
Hinc, fateor, propendebam in eam ſententiam, ut opina-
rer ſtellarum intrà Cœli ſoliditatem concluſarum naturam non
eſſe planè duram & conſilſtentem, cujuſmodi eſſe videntur
Planetæ per æthera vagantes, ſed neque omninò inſtar aquæ
aut tenuis flammæ diffiuentem, verùm medię cujuſdam tem-
perationis, mobilis tamen atque perpetuò volubilis perinde,
ferè atque ignis in fornace docimaſticâ, quando maximè fer-
vet, ita ut unumquodque ſidus motum ſuum exporrectionis
& contractionis luci proprium exercere valeat. Verùm cum
hęc nullo ſatis valido argumento firmare poſſim, me in ſum-
mâ rerum hujuſmodi ignoratione verſari, profiteri non eru-
beſco.
maximo intervallo apparent rotundæ globoſas tamen etiam
fixas ſtellas eſſe ſuadebat Planetarum figura, tùm Lunæ &
Veneris diverſas phaſes ſubeuntium, tùm Jovis, cujus faſciæ
nunc rectæ, nunc ſinuatę apparent; id quod corpori ſphœri-
co congruit: præterquamquod, quibus corporibus certam fi-
guram Natura non præſcripſit congruentem tùm peculiari
materiæ, ex quâ efformantur, tùm fini, ad quem referun-
tur, globoſa convenit, quippe quæ ſibi eſt uſquequaque ſimi-
lis. Porrò univerſum ſtellæ globum intrà Firmamentum con-
tineri exiſtimabam, ne Cœli Planetarii terminos tanta moles
invaderet, quæ valde aſperam redderet Firmamenti ſuperfi-
ciem, extrà quam, ſicut clavorum tabulę infixorum capita,
omnes pariter eminerent, ſed longè majori inæqualitate ob
ingentem earum molem, quæ ex ſuperficie prominens in ve-
lociſſimo motu findens ſubiectum æthera, non levem moram
inveniret. Neque propterea quod ſtella intrà Cœlum conclu-
deretur, aut lucis diffuſio, aut halituum effluxus impedire-
tur à perſpicuâ Cœli naturâ atque permeabili, quamvis ſuâ
firmitate chryſtallum æmuletur: nam & incluſam in laternâ
faculam per obductum vitrum perſpicimus, nec ſinè tactûs
moleſtiâ phialam aquâ fivè gelidâ, fivè fervente plenam tra-
ctamus: permeabilem verò Cœli ſolidi naturam dico, non
quidem naturis omnibus, ſed ſubtiliſſimis ſtellarum haliti-
bus; ſic incerniculum pollinem tranſmittit, non furfures.
Hinc, fateor, propendebam in eam ſententiam, ut opina-
rer ſtellarum intrà Cœli ſoliditatem concluſarum naturam non
eſſe planè duram & conſilſtentem, cujuſmodi eſſe videntur
Planetæ per æthera vagantes, ſed neque omninò inſtar aquæ
aut tenuis flammæ diffiuentem, verùm medię cujuſdam tem-
perationis, mobilis tamen atque perpetuò volubilis perinde,
ferè atque ignis in fornace docimaſticâ, quando maximè fer-
vet, ita ut unumquodque ſidus motum ſuum exporrectionis
& contractionis luci proprium exercere valeat. Verùm cum
hęc nullo ſatis valido argumento firmare poſſim, me in ſum-
mâ rerum hujuſmodi ignoratione verſari, profiteri non eru-
beſco.
Maur.
Si conditi fuiſſemus Lunaris globi incolæ, &
de,
Tellure ſermo incideret, utique de hac, ut puto, diſſerere-
mus fortaſſe longè aliter, ac res ſit; ſed ſatis haberemus opi-
nari res fieri in terrâ ex analogiâ ad ea, quę in Lunâ
Tellure ſermo incideret, utique de hac, ut puto, diſſerere-
mus fortaſſe longè aliter, ac res ſit; ſed ſatis haberemus opi-
nari res fieri in terrâ ex analogiâ ad ea, quę in Lunâ
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib