1præparatis, impleatur vas C. aquâ per foramen O, immiſſo ipſi
foramini iufundibulo; & vbi repletum fuerit, claudatur vt di
ctum. Deinde clauſo epiſtomio H, aperiatur epiſtomium E,
tubi EF; defluetque aqua ex vaſe C, & in locum ipſius, nè va
cuum in vaſe admittatur, ſequetur per ſiphonem IO, aër in va
ſe KA, contentus; in locum verò aëris extracti è vaſe KA, ſeque
tur, propter vacui metum, aqua vaſis ſeu ciſternæ aut piſcinæ B,
per ſiphonem BK; & tam diu durabit aſcenſus aquæ per ſiphonem
BK, in vas KA, quàm diu deſcendet aqua per ſiphonem EF ex va
ſe C. Lege quæ dicimus infrà loco cit. En ergo, quomodo aqua,
ad vacuum impediendum, aſcendat contra naturalem ſuam in
clinationem, & quomodo propter eandem cauſam aër deſcendat.
foramini iufundibulo; & vbi repletum fuerit, claudatur vt di
ctum. Deinde clauſo epiſtomio H, aperiatur epiſtomium E,
tubi EF; defluetque aqua ex vaſe C, & in locum ipſius, nè va
cuum in vaſe admittatur, ſequetur per ſiphonem IO, aër in va
ſe KA, contentus; in locum verò aëris extracti è vaſe KA, ſeque
tur, propter vacui metum, aqua vaſis ſeu ciſternæ aut piſcinæ B,
per ſiphonem BK; & tam diu durabit aſcenſus aquæ per ſiphonem
BK, in vas KA, quàm diu deſcendet aqua per ſiphonem EF ex va
ſe C. Lege quæ dicimus infrà loco cit. En ergo, quomodo aqua,
ad vacuum impediendum, aſcendat contra naturalem ſuam in
clinationem, & quomodo propter eandem cauſam aër deſcendat.
Experimen
tum vim
attractivam
oſtendens
ad vacuum
impedien
dum.
tum vim
attractivam
oſtendens
ad vacuum
impedien
dum.
11[Figure 11]
12[Figure 12]§. VI.
Notantur nonnulla circa prædictum experimentum, ſi
mulque; ſtabilitur, in attractione aquæ metu vacui habendam
eſſe rationem perpendiculi aquarum.
mulque; ſtabilitur, in attractione aquæ metu vacui habendam
eſſe rationem perpendiculi aquarum.
DIximus, meliùs eſſe vt vas C, ſit æqualis capacitatis cum vaſe
KA, aut ſaltem non minoris: & præterea ſiphonem EF debe
re eſſe paulò longiorem ſiphone BK, capacitatis verò ſeu ampli
tudinis æqualis. Ratio quoad capacitatem vaſorum & ſipho
num eſt, quia tamdiu aſcendit aqua per BK, quàm diu deſcen
dit per EF, vt dixi (tam diu enim, & non ampliùs, durat vacui
metus, ob quam aqua aſcendit per tubum BK:) ſi ergo vas C mi
nus eſſet quàm vas KA, aut tubus EF capacior quàm tubus BK; ef
flueret tota aqua ex C, antequam repleretur KA. Accedit &
hoc commodi ex æquali vtrorumque capacitate, quòd ſcire poſ
ſit apud C exiſtens, quandonam plenum ſit vas KA; quando ni
mirum effluxerit tota aqua C. Ratio verò cur tubus EF, debeat
eſſe longior tubo BK, patebit ex dicendis Protheoria IV. capite
2. Propoſit. 13. interim hîc id confirmo hoc Experimento. Ac
cipe vas aquâ plenum, eique inſere ſiphonem inverſum ABCD
æqualium crurium. Accipe deinde tubum rectum DE aquâ
plenum, eumque, obturato priùs ore E, inſere extremitati D,
KA, aut ſaltem non minoris: & præterea ſiphonem EF debe
re eſſe paulò longiorem ſiphone BK, capacitatis verò ſeu ampli
tudinis æqualis. Ratio quoad capacitatem vaſorum & ſipho
num eſt, quia tamdiu aſcendit aqua per BK, quàm diu deſcen
dit per EF, vt dixi (tam diu enim, & non ampliùs, durat vacui
metus, ob quam aqua aſcendit per tubum BK:) ſi ergo vas C mi
nus eſſet quàm vas KA, aut tubus EF capacior quàm tubus BK; ef
flueret tota aqua ex C, antequam repleretur KA. Accedit &
hoc commodi ex æquali vtrorumque capacitate, quòd ſcire poſ
ſit apud C exiſtens, quandonam plenum ſit vas KA; quando ni
mirum effluxerit tota aqua C. Ratio verò cur tubus EF, debeat
eſſe longior tubo BK, patebit ex dicendis Protheoria IV. capite
2. Propoſit. 13. interim hîc id confirmo hoc Experimento. Ac
cipe vas aquâ plenum, eique inſere ſiphonem inverſum ABCD
æqualium crurium. Accipe deinde tubum rectum DE aquâ
plenum, eumque, obturato priùs ore E, inſere extremitati D,