Schott, Gaspar, Mechanica hydraulico-pneumatica. Pars I. Mechanicae Hydraulico-pnevmaticae Theoriam continet. , 1657

Page concordance

< >
Scan Original
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
< >
page |< < of 203 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s>
                <pb xlink:href="051/01/064.jpg" pagenum="33"/>
              præparatis, impleatur vas C. aquâ per foramen O, immiſſo ipſi
                <lb/>
              foramini iufundibulo; & vbi repletum fuerit, claudatur vt di­
                <lb/>
              ctum. </s>
              <s>Deinde clauſo epiſtomio H, aperiatur epiſtomium E,
                <lb/>
              tubi EF;
                <expan abbr="defluetq́ue">defluetque</expan>
              aqua ex vaſe C, & in locum ipſius, nè va­
                <lb/>
              cuum in vaſe admittatur, ſequetur per ſiphonem IO, aër in va­
                <lb/>
              ſe KA, contentus; in locum verò aëris extracti è vaſe KA, ſeque­
                <lb/>
              tur, propter vacui metum, aqua vaſis ſeu ciſternæ aut piſcinæ B,
                <lb/>
              per ſiphonem BK; & tam diu durabit aſcenſus aquæ per
                <expan abbr="ſiphonẽ">ſiphonem</expan>
                <lb/>
              BK, in vas KA, quàm diu deſcendet aqua per ſiphonem EF ex va­
                <lb/>
              ſe C. </s>
              <s>Lege quæ dicimus infrà loco cit. </s>
              <s>En ergo, quomodo aqua,
                <lb/>
              ad vacuum impediendum, aſcendat contra naturalem ſuam in­
                <lb/>
              clinationem, & quomodo propter
                <expan abbr="eandẽ">eandem</expan>
              cauſam aër deſcendat. </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg91"/>
                <emph type="italics"/>
              Experimen­
                <lb/>
              tum vim
                <lb/>
                <expan abbr="attractivã">attractivam</expan>
                <lb/>
              oſtendens
                <lb/>
              ad vacuum
                <lb/>
              impedien­
                <lb/>
              dum.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
            <figure id="id.051.01.064.1.jpg" xlink:href="051/01/064/1.jpg" number="11"/>
            <figure id="id.051.01.064.2.jpg" xlink:href="051/01/064/2.jpg" number="12"/>
            <p type="main">
              <s>
                <emph type="center"/>
              §. VI.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>
                <emph type="center"/>
              Notantur nonnulla circa prædictum experimentum,
                <expan abbr="ſi-mulq́">ſi­
                  <lb/>
                mulque</expan>
              ; ſtabilitur, in attractione aquæ metu vacui habendam
                <lb/>
              eſſe rationem perpendiculi aquarum.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>DIximus, meliùs eſſe vt vas C, ſit æqualis capacitatis cum vaſe
                <lb/>
              KA, aut ſaltem non minoris: & præterea ſiphonem EF debe­
                <lb/>
              re eſſe paulò longiorem ſiphone BK, capacitatis verò ſeu ampli­
                <lb/>
              tudinis æqualis. </s>
              <s>Ratio quoad capacitatem vaſorum & ſipho­
                <lb/>
              num eſt, quia tamdiu aſcendit aqua per BK, quàm diu deſcen­
                <lb/>
              dit per EF, vt dixi (tam diu enim, & non ampliùs, durat vacui
                <lb/>
              metus, ob quam aqua aſcendit per tubum BK:) ſi ergo vas C mi­
                <lb/>
              nus eſſet quàm vas KA, aut tubus EF capacior quàm tubus BK; ef­
                <lb/>
              flueret tota aqua ex C, antequam repleretur KA. </s>
              <s>Accedit &
                <lb/>
              hoc commodi ex æquali vtrorumque capacitate, quòd ſcire poſ­
                <lb/>
              ſit apud C exiſtens, quandonam plenum ſit vas KA; quando ni­
                <lb/>
              mirum effluxerit tota aqua C. </s>
              <s>Ratio verò cur tubus EF, debeat
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg92"/>
                <lb/>
              eſſe longior tubo BK, patebit ex dicendis Protheoria IV. capite
                <lb/>
              2. Propoſit. 13. interim hîc id confirmo hoc Experimento. </s>
              <s>Ac­
                <lb/>
              cipe vas aquâ plenum, eique inſere ſiphonem inverſum ABCD
                <lb/>
              æqualium crurium. </s>
              <s>Accipe deinde tubum rectum DE aquâ
                <lb/>
              plenum, eumque, obturato priùs ore E, inſere extremitati D, </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>