Cardano, Girolamo, De subtilitate, 1663

Page concordance

< >
Scan Original
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
< >
page |< < of 403 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.002683">
                <pb pagenum="415" xlink:href="016/01/064.jpg"/>
              ſupponitur cognita in comparatione ad
                <lb/>
              F H, & C G, & H, rectus, erunt G H,
                <lb/>
                <figure id="id.016.01.064.1.jpg" xlink:href="016/01/064/1.jpg" number="39"/>
                <lb/>
              & G F, cognitæ, & angulus G C F, co­
                <lb/>
              gnitus, ideóque G C B, atque ideò arcus
                <lb/>
              E H, conſimilis G B: ideóque exceſſus diei
                <lb/>
              tempore æquinoctij ſupra duodecim horas:
                <lb/>
              duplicato enim E N, propter D L, fit ar­
                <lb/>
              cus L D E H, cognitus. </s>
              <s id="s.002684">Iuxta hoc igitur
                <lb/>
              poſita G C, quinque cum dimidio, & F H,
                <lb/>
              vnum erunt F C, 1200. & C M, 1468.
                <lb/>
              quare C M, erit partium 1467. minut. </s>
              <s id="s.002685">59.
                <lb/>
              ſecundorum 23. M H, igitur erit partium
                <lb/>
              267. minut. </s>
              <s id="s.002686">59. ſecund. </s>
              <s id="s.002687">53. Reſiduum igi­
                <lb/>
              igitur G H, erit partium 1199. minut. </s>
              <s id="s.002688">59.
                <lb/>
              ſecund. </s>
              <s id="s.002689">30. igitur G F, partum 1199. mi­
                <lb/>
              nut. </s>
              <s id="s.002690">59. ſecund. </s>
              <s id="s.002691">31. tertiorum 30. Ideò tri­
                <lb/>
              gonus C F G, habet vnum latus quod eſt
                <lb/>
              C F, partium 1200. Secundum latus quod
                <lb/>
              eſt F G, part. </s>
              <s id="s.002692">1199. minut. </s>
              <s id="s.002693">59. ſecund. </s>
              <s id="s.002694">31.
                <lb/>
              tertiorum 30. Tertium latus quod eſt C G,
                <lb/>
              partium 5. minut. </s>
              <s id="s.002695">30. Manifeſtum eſt igi­
                <lb/>
              tur quòd F C, & F G, ſunt fermè æqua­
                <lb/>
              les, & quòd proportio vtriſque ad C G,
                <lb/>
              eſt, vt 218. & duarum vndecimarum ad
                <lb/>
              vnum. </s>
              <s id="s.002696">Statuatur igitur circulus circa tri­
                <lb/>
              gonum C G F, & manifeſtum eſt quòd
                <lb/>
              diameter F N, cadet in medio, & ſecabit
                <lb/>
              C G, per æqualia in O, propter æquali­
                <lb/>
              tatem F C, & F G. </s>
              <s id="s.002697">Igitur detracto qua­
                <lb/>
              drato C O, quòd eſt 7 9/16. ex quadrato FG,
                <lb/>
              relinquetur quadratum F O. </s>
              <s id="s.002698">Quod eſt igi­
                <lb/>
              tur latus eius? </s>
              <s id="s.002699">eſt F O, partium ſcilicet
                <lb/>
              1199. minut. </s>
              <s id="s.002700">59. ſecund. </s>
              <s id="s.002701">49. Cum hoc di­
                <lb/>
              uiſo quadrato C O, quod eſt ( vt dixi )
                <lb/>
              7 9/16. prodibit O N, minut. </s>
              <s id="s.002702">o. </s>
              <s id="s.002703">ſec. 23. qua­
                <lb/>
              re F N, tota eſt part. </s>
              <s id="s.002704">1200. minut. </s>
              <s id="s.002705">o. </s>
              <s id="s.002706">ſe­
                <lb/>
              cund. </s>
              <s id="s.002707">22. Hæc detrahemus ex omnibus
                <lb/>
              propter differentiam inſenſibilem, relin­
                <lb/>
              quetur F E, partium 1199. minut. </s>
              <s id="s.002708">59. ſe­
                <lb/>
              cundorum 37. & C G, partium 5. mi­
                <lb/>
              nut. </s>
              <s id="s.002709">30. Deducta igitur F N, ad partes
                <lb/>
              120. & eſt diniſo numero per decem, fiet
                <lb/>
              F C, partium 119. minut. </s>
              <s id="s.002710">59. ſecundo­
                <lb/>
              rum 58. Arcus igitur F C, eſt partium
                <lb/>
              179. minut. </s>
              <s id="s.002711">36. ſecundorum o. </s>
              <s id="s.002712">C N, igi­
                <lb/>
              tur part. </s>
              <s id="s.002713">o. </s>
              <s id="s.002714">minut. </s>
              <s id="s.002715">24. ſecundorum o. </s>
              <s id="s.002716">Qua­
                <lb/>
                <figure id="id.016.01.064.2.jpg" xlink:href="016/01/064/2.jpg" number="40"/>
                <lb/>
              re C G, part. </s>
              <s id="s.002717">o. </s>
              <s id="s.002718">minut. </s>
              <s id="s.002719">48. ſecundorum
                <lb/>
              o. </s>
              <s id="s.002720">Igitur duo arcus D L, & E H, huic
                <lb/>
              æquales, ſeu ſimiles: quia illi ſunt dupli
                <lb/>
              arcui B G, cui etiam eſt duplum C G, hîc,
                <lb/>
              quia in circumferentia. </s>
              <s id="s.002721">Totus igitur ar­
                <lb/>
              cus L D E H, eſt, partium 180. minut.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.002722">48. ſecundorum o. </s>
              <s id="s.002723">& ideò dies in æquino­
                <lb/>
              ctio horarum 12. minut. </s>
              <s id="s.002724">3. ſecundorum
                <lb/>
              12. & nox horarum 11. minut. </s>
              <s id="s.002725">56. ſecun­
                <lb/>
              dorum 48. Et ita ſub æquinoctio ſemper.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.002726">Et æquinoctium nobis erit pridie quàm Sol
                <lb/>
              initium Arietis ingrediatur, imò perendie
                <lb/>
              & poſt tertiam diem in qua Sol ingreditur
                <lb/>
              initium Libræ, id eſt, die 8. Martij, &
                <lb/>
              15. Septembris. </s>
              <s id="s.002727">Reſpondet hoc perpulchrè
                <lb/>
              experimentis. </s>
              <s id="s.002728">Quòd ſi paulò elatior ſit re­
                <lb/>
              gio, vt in altiſſimis montibus, adeò ante­
                <lb/>
              cedit Solis ingreſſum in Arietis initium,
                <lb/>
              vt ratio Aſtronomica falſa videatur. </s>
              <s id="s.002729">Lon­
                <lb/>
              gior etiam eſt duplo dies, quàm nox, 12.
                <lb/>
              Iunij. </s>
              <s id="s.002730">Primus dies æquinoctij ætate noſtra
                <lb/>
              eſt 10. Martij, hæc erit minut. </s>
              <s id="s.002731">6. maior
                <lb/>
              nocte. </s>
              <s id="s.002732">Accedit præter hæc colliſio luminis,
                <lb/>
              de qua poſteriùs dicemus. </s>
              <s id="s.002733">Illud non præte­
                <lb/>
              ribo, quod etiam admiratione dignum eſt:
                <lb/>
              Solem quantò altiùs aſcendit, eóque plus
                <lb/>
              à nobis abeſt, eò magis nos calefacere,
                <lb/>
              quòd anguli rectis ſint propiores. </s>
              <s id="s.002734">Ob id­
                <lb/>
              que hyemem eſſe longè frigidiorem, quòd
                <lb/>
              Sol terræ propinquior ſit. </s>
              <s id="s.002735">Sed cur ſola Lu­
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg303"/>
                <lb/>
              na varias ſuſcipit figuras, reliqua aſtra om­
                <lb/>
              nia perpetuò rotunda ſunt? </s>
              <s id="s.002736">An eò figuram
                <lb/>
              mutat, quòd opaca eſt, & lumen quod ha­
                <lb/>
              bet proprium, lumine Solis adeò eſt imbe­
                <lb/>
              cillius, vt qua parte à Sole non illumina­
                <lb/>
              tur, lateat, & pars illa deeſſe videatur?
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.002737">Eſt etiam Lunæ peculiare maculam habe­
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg304"/>
                <lb/>
              re: vnde maxima apud antiquos quæſtio
                <lb/>
              orta eſt, exiſtimantibus non paucis Lunam
                <lb/>
              participem eſſe elementaris naturæ, & ob
                <lb/>
              id affici. </s>
              <s id="s.002738">Alii imaginem eſſe putant, vel
                <lb/>
              Oceani, vel orbis terræ, quaſi è ſpeculo re­
                <lb/>
              lucentis. </s>
              <s id="s.002739">Nos verò illam, ſi corpus æter­
                <lb/>
              num ſit, participem eſſe mortalitatis nega­
                <lb/>
              mus. </s>
              <s id="s.002740">Nec tam procul imago ſeu ſpecies ali­
                <lb/>
              qua in ſpeculo videri poteſt. </s>
              <s id="s.002741">Aut igitur ea
                <lb/>
              parte peruia maculam oſtendit, ſicut in ſpe­
                <lb/>
              culis vbi plumbum abraſum fuerit, aut om­
                <lb/>
              ninò illa eft terminus aſpectus: eadem enim
                <lb/>
              in parte cum videatur, peruia eſſe non po­
                <lb/>
              teſt ibi Luna, niſi aliquo motu circumfe­
                <lb/>
              ratur, ita vt redeat aduerſo parui circuli,
                <lb/>
              & eccentrici motu ad eandem faciem. </s>
              <s id="s.002742">Quòd
                <lb/>
              ſi terminus ſit viſus, cur non in alia par­
                <lb/>
              te? </s>
              <s id="s.002743">Videtur igitur nihil mirum, hanc du­
                <lb/>
              bitationem alios quidem fatigaſſe, alios </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>