Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Page concordance

< >
Scan Original
621 319
622 320
623 321
624 322
625 323
626 324
627 325
628 326
629 327
630 328
631 329
632 330
633 331
634 332
635 333
636 334
637 335
638 336
639 337
640 338
641 339
642 340
643 341
644 342
645 343
646 344
647 345
648 346
649 347
650 348
< >
page |< < (346) of 778 > >|
648346VITELLONIS OPTICAE plicitatis relatę and angulũ e d g. Hoc autem poteſt fieri, ſi angulus rectus, qui eſt a d g, diuidatur per
æqualia, & item eius medietas per æqualia, & ſic deinceps quouſq;
fiat angulus a d e multiplex an-
guli e d g:
ut ſi angulus a d e ſit ſeptuplus angulo e d g, erit rectus a d g ſeſquiſeptuplus angulo a d e:
& diuidatur angulus a d e in duo æqualia per lineam d b per 9 p 1.
A puncto quoq; d centro ſpecu-
li extrahatur linea continens cum linea b d angulum rectum per 23 p 1, qui ſit angulus b d x:
& extra
hatur linea a d ultra punctum d ad peripheriam, ut compleat diametrum:
& ſit linea d k: & à puncto
d ducatur linea d z continens cum linea a d angulum æqualem angulo e d g, qui ſit angulus a d z:
&
à puncto z ducatur linea ſuper lineam d z conſtituens angulum æqualem angulo k d x:
qui ſit h z d
ducta linea z h ad diametrum h d k:
hoc autem eſt poſsibile. Quia enim anguli k d x & a d z ſunt mi-
nores duobus rectis:
erũt quoq; anguli a d z & h z d ęquales k d x, minores duobus rectis: ergo con
currẽt illæ lineæ, quæ ſunt a d & z h per 14 th.
1 hu-
779[Figure 779]q n p e f o g x u m l b c r z k d h aius:
ſit concurſus punctus h. Et quia anguli trian-
guli ualent duos rectos per 32 p 1, & anguli a d z &
z d x & x d k ualent duos rectos per 13 p 1:
angulus
uerò h z d eſt æqualis angulo x d k, & angulus
a d z communis:
relinquitur angulus z h d ęqua-
lis angulo z d x.
Et extrahatur à puncto z linea zl,
per 23 p 1 continens cum linea z h angulum ęqua-
lem angulo b d k obtuſo, qui ſit angulus h z l.
Duo
ergo anguli l z d & b d z ſunt minores duobus re-
ctis:
deficiunt enim à duob. rectis in angulo z d a:
linea ergo z l per 14 th.
1 huius cõcurret cum linea
d b:
ſit concurſus punctus l: & ducatur linea lh: &
triangulo h ld circumſcribatur circulus per 5 p 4,
qui ſit circulus d h l.
Trãſibit ergo ille circulus per
punctum z per 22 p 3:
quia duo anguli l z h & l d h
ſunt æquales duobus rectis:
ſunt autem illi anguli
in quadrilatero d h z l:
eſt ergo illud quadrilaterũ
in circulo.
Anguli ergo l h z & l d z ſunt æquales ք
27 p 3, cadunt enim in arcum eundem circuli d h l,
qui eſt arcus z l:
ſed, ut ſuprà oſtendimus, angulus
z h d eſt æqualis angulo z d x:
æqualibus ergo an-
gulis, qui ſunt l h z & l d z hinc inde ablatis, rema-
net angulus l h d æqualis angulo l d x:
ſed angulus
l d x eſt rectus:
angulus ergo l h d eſt rectus. Ab-
ſcindatur quoq;
ex linea d e linea d m æqualis li-
neæ d h:
& ducatur linea l m. Angulus ergo l m d
eſt rectus.
Quia enim angulus b d e eſt ęqualis an-
gulo b d h:
quoniam angulus a d e diuiſus fuit per
æqualia per lineam d b:
linea quoq; d m eſt æqua-
lis lineæ d h:
ſed latus l d eſt commune ambobus
trigonis l h d & l m d:
ergo per 4 p 1 linea h l eſt æ-
qualis lineæ l m:
& angulus l m d eſt ęqualis angu-
lo l h d:
ſed angulus l h d oſtenſus eſt rectus eſſe: er
go angulus l m d eſt rectus.
Ergo per 22 p 3 circu-
lus l h d tran ſit per punctum m:
& ſecat arcum b e circuli a b g in puncto compari puncto z: qui ſit
punctus f:
eritq́; linea l d diameter circuli l h d per 31 p 3: & ducatur linea d f. Quia itaq; circuli l h d
arcus d m eſt ęqualis arcui d h per 28 p 3.
quoniam lineæ d m & d h ſunt æquales: ſed & arcus d f eſt
æqualis arcui d z per 64 th.
1 huius: relin quitur ergo arcus m f æqualis arcui h z: & arcus l z ęqualis
arcui l f:
ergo per 27 p 3 angulus l d ferit æqualis angulo l d z. Ducantur ergo lineæ h b, h f, z f, m f,
b m, b f.
Et quia angulus l h d eſt rectus: patet quòd angulus b h d eſt a cutus: & angulus g d h eſt re
ctus:
ergo per 14 th. 1 huius linea h b concurret cum linea d g extra circulũ a b g: concurrant ergo in
pũcto q.
Similiter quoq; per 14 th. 1 huius linea h f concurret cum linea d g extra circulum: ſit con-
curſus punctus n:
& producatur linea f b ultra punctum b, quouſq; ſecet arcũ l z: ſecet ergo ipſum
in puncto r:
& ducatur linea r m. Angulus ergo f r m (qui eſt in circumferentia) reſpicit ar-
cum f m, & angulus f b m eſt maior angulo f r m per 16 p 1:
eſt enim extrinſecus in triangulo r b m:
& angulus f b m eſt in circumferentia circuli a b g:
ergo ſi linea b m protrahatur ex parte puncti m,
ab ſcindet de circulo a b g arcũ maiorẽ quodã arcui, ſimili arcu f m circuli l h d ք 33 p 6:
ſed arcus f m
in ſuo circulo l h d eſt ſimilis duplo arcus f e in circulo a b g:
quoniã duplũ arcus f e correſpõdet du-
plo anguli f d e ſuper peripheriã ſui circuli conſtituti per 33 p 6, & per 20 p 3:
eſt aũt arcus fe æqualis
arcui e g per 26 p 3:
ideo quò d angulus e d g eſt æqualis angulo f d e: cũ uterq; ipſorũ ſit æqualis an-
gulo a d z, ut patet ex pręmiſsis:
arcus ergo g f eſt duplus arcui f e: eſt ergo arcus f g in circulo a b g
ſimilis arcui f m in circulo l h d.
Si ergo linea b m extrahatur rectè in partem m, abſcindet de circulo
a b g arcum ultra punctum g maiorem arcu f g.
Si enim caderet in punctum g, fieret angulus f b g

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index