Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Page concordance

< >
Scan Original
641 339
642 340
643 341
644 342
645 343
646 344
647 345
648 346
649 347
650 348
651 349
652 350
653 351
654 352
655 353
656 354
657 355
658 356
659 357
660 358
661 359
662 360
663 361
664 362
665 363
666 364
667 365
668 366
669 367
670 368
< >
page |< < (347) of 778 > >|
649347LIBER OCTAVVS. æqualis angulo f r g, extrinſecus intrinſeco: quod eſt impoſsibile. Linea ergo b m non cadetin pun
ctum g, ſed ſecabit lineam d g inter duo puncta g & d:
ſecet ergo in puncto o. Producatur quoq; li-
nea f m ultra punctum m:
hæc ergo, quia ſecat angulum d m o, patet per 29 th. 1 huius quia ſecabit li
neam d o:
ſecet illã in pũcto u: & producatur linea m b ultra punctũ b: ſecabitq́ arcũ l r: ſecet ipſum
in puncto c:
& ducatur linea c d à puncto c ad centrũ ſpeculi. Quia ergo angulus b f z eſt in circum-
ferentia circuli a b g, erit angulus b f z medietas anguli b d z ք zo p 3:
ſed angulus b d z eſt multiplus
anguli z d a:
ergo angulus b f z multiplus angulo z d h: ergo & angulus r f z eſt multiplus eidẽ: ergo
per 33 p 6 arcus r z eſt multiplus arcui z h:
arcus uerò c z eſt maior arcu r z, ut totũ ſua parte: ergo ar-
cus c z eſt multiplus arcus z h, uel maior multiplo.
Ducatur itaq; linea c h: angulus ergo c h d & an-
gulus c m d ſunt æquales duobus rectis per 22 p 3:
ſed angulus b m d cũ angulo b m e ualet duos re-
ctos per 13 p 1:
relin quitur ergo ut angulus c h d ſit æqualis angulo b m e: ſed angulus z h d addit ſu-
per angulum c h d angulũ c h z, qui eſt per 27 p 3 æqualis angulo c d z:
& angulus c d z eſt multiplus
anguli z d a per 33 p 6:
quoniã, ut ſuprà patuit, arcus c z eſt multiplus arcui z h: ergo angulus c h z eſt
multiplus anguli e d g:
angulus ergo d h z excedit angulum c h d in multiplo anguli e d g. Et quia ar
cus f m d eſt æqualis arcuι z h d per 64 th.
1 huius, remanet arcus f z d æqualis arcui z f d: ergo erit
per 27 p 3 angulus f m d æqualis angulo z h d:
ſed angulus c h d eſt æqualis b m e: ergo angulus f m d
excedit angulum b m e in multiplo anguli e g d:
ſed angulus o m d eſt æqualis angulo b m e per 15
p 1:
ergo angulus f m d excedit angulum o m d in multiplo anguli e d g. Et quia angulus g o m ualet
angulum o m d, & angulũ o d m per 32 p 1:
palàm quia angulus f m d excedit angulum m o g in mul-
tiplo anguli e d g:
ſed angulus f m d per 32 p 1 excedit angulum m u d in ſolo angulo e d g: eſt ergo
angulus m u d maior angulo m o g:
ergo angulus m o u eſt maior angulo m u o per 13 p 1 bιs ſumptá:
ergo per 19 p 1 linea m u eſt maior quàm linea m o.
Et quia arcus h d eſt æqualis arcuι m d per præ-
miſſa, erũt duo anguli h f d & m f d æquales per 27 p 3.
Formæ ergo punctorum duarum linearum h
f & f u ad ſeinuicem reflectuntur:
& ſimiliter formæ punctorum linearum h b & b o ad ſe inuicẽ re-
flectuntur:
quoniã per præmiſſa angulus d b h eſt æqualis angulo d b m per 4 p 1 & per hypotheſes
præmiſſas.
Duo ergo puncta, quæ ſunt o & u ad uiſum exiſtentem in puncto h reflectũtur à duobus
punctis ſpeculi, quæ ſunt b & f.
Eſt ergo per 37 th. 5 huius punctus q imago puncti o, & punctus n
imago puncti u.
Ducatur ergo expũcto m linea æquidiſtans lineæ h q per 31 p 1: quæ ſit linea m s: &
linea ęquidiſtans lineę h n, quę ſit m p.
Quia ergo angulus h n d eſt maior angulo h q d per 16 p 1, erit
angulus m p o, qui per 29 p 1 eſt æqualis angulo h n d, maior angulo m s o, qui per 29 p 1 eſt æqualis
h q d:
erit ergo punctum p inter duo puncta s & u per conuerſam 21 p 1. Et quia angulus h d n eſt re-
ctus:
erit per 32 p 1 angulus h n d acutus: ergo angulus m p d eſt acutus: angulus ergo m p s eſt obtu-
ſus per 13 p 1:
ergo linea m s eſt maior quàm linea m p per 19 p 1. Sed ex pręmiſsis linea m u eſt maior
quàm linea m o:
ergo per 9 th. 1 huius maior eſt proportio lineæ m s ad lineam m o quàm lineæ m p
ad lineam m u:
ſed proportio lineæ s m ad lineam m o eſt, ſicut proportio lineæ q b ad b o per 4 p 6:
trigoni enim q b o & s m o ſunt æquianguli per 29 p 1:
cum lineam s ſit æquidiſtans lineæ q b, & an-
gulus q o b ſit communis illis ambobus trigonis.
Et ſimiliter proportio lineæ p m ad lineã m u eſt,
ſicut proportio lineæ n f ad lineam f u:
per eadem ergo, quæ prius, & per 11 p 5 erit proportio lineæ
q b ad lineam b o maior proportione lineæ n f ad lineam f u:
ſed proportio lineæ q b ad lineam b o
eſt, ſicut lineæ q d ad lineam d o:
& proportio lineæ n f ad f u eſt, ſicut lineæ n d ad d u per ea, quæ
ſunt oſtenſa in 13 huius, quorum declarationem, cum manifeſta ſit, hic omittimus propter figuratio
nis multitudinem.
Palàm ergo quòd proportio lineę q d ad lineam d o eſt maior proportione lineę
n d ad lineam d u.
Et hoc eſt propoſitum.
44. In ſpeculis ſphæricis concauis imagine retro ſpecu-
lum occurrente: maior erit diſtantia imaginis à ſpeculo quàm
reiuiſæ.
780[Figure 780]n t l m s h s b k d e z a
Eſto ſpeculi ſphærici concaui circulus, qui a b g d: cuius cẽtrum
ſit e:
ſitq́; centrum uiſus z: & punctus rei uiſæ h: fiatq́; reflexio for
mæ puncti h ad uiſum z à puncto ſpeculi b, appareatq́;
imago retro
ſpeculum:
dico quòd maior erit diſtantia imaginis à ſpeculi ſuperfi
cie quàm ipſius rei uiſæ.
Ducantur enim lineæ h b incidentię, & z b
reflexionis:
& ducatur cathetus incidentiæ, quæ ſit e h g t: produ-
catur quoque linea reflexionis, quæ z b, donec lineæ e h & z b
concurrant in puncto t:
erit ergo per 37 th. 5 huius punctum t lo-
cus imaginis.
Dico quòd linea t b (quæ eſt diſtantia imaginis à
ſpeculo) eſt maior quàm linea b h, quæ eſt diſtantia rei uiſæ à pun-
cto reflexionis.
Et ſimiliter linea h g eſt minor quàm linea g t. Du-
catur enim linea e b:
& à puncto b ducatur linea contingens cir-
culum in puncto b per 17 p 3:
quæ ſit l b k. Quia itaque anguli
cõtingentiæ, qui ſunt a b k & g b l, ſunt æquales per 16 p 3:
& anguli
z b a & h b g æquales per 20 th.
5 huius: fit ergo angulus k b z æqualis angulo l b h: ſed angulus t b l

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index