Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Table of contents

< >
[15.] Quindecimum caput / quod obiicit ali-quibus que dicta ſunt in precedentibꝰ duo­bus capitibus: inferendo aliquas conclu-ſiones de velocitate motus in reſiſtētia dif­formiter difformi progrediente per medi-um non reſiſtens: et in latitudine vniformi­ter difformi condenſante ſe ad non quãtū in medio non reſiſtente.
[1.] Capitulū ṗmū / in quo ponūtur aliq̈ cõia elemēta ī hac materia definitiões vcꝫ diuiſionibꝰ adiunctis
[2.] Capitulum ſecundum / in quo inueſtiga­tur diſputatiue et per modum queſtionis penes quid attendi habeat motus loca-lis difformis quo ad ſubiectum velocitas
[3.] Capitulū tertiū / in quo oſtendit̄̄ modꝰ cogno-ſcendi ſiue cõmenſurandi motū vniformieer diffor-mem et difformiter difformem quo ad tempus quo ad velocitatem et tarditatem in omni ſpecie .etc̈. In oī ſpecie ꝓportiõis rõnalis et irrõalis per modū q̄ſtiõis ꝓcedendo.
[4.] Capitulum quartum in quo diſputatiue īquiritur quõ motus difformis quo ad ſubiectū et tp̄s ſimul: pa­riter motus mixti veloci­tas cognoſci debeat.
[1.] Capitulū primū in quo diſputatiue inquiritur. Quid ſi raritas et dēſitas et penes q̇d raritatis et dēſitatis intēſio et rarefactiõis et condenſationis ſit velocitas attendenda.
[2.] Secundū capitulū huiꝰ tractatus / in quo ſolito pro more diſputatiue inquirimus penes quid velo­citas augmētationis attendi habeat.
[1.] Capitulum primuꝫ in quo diſputatiue inquirit̄̄ penes quid motus alterationis velocitas attendi habeat.
[2.] Capitulum ſecundum in quo agitur de intenſione et remiſ-ſione formarum.
[3.] Caput .3.4. tractatus inquireas diſpu­tatiue. An qualitates contrarie ſe com-patiantur.
[4.] Capitulū q̈rtū / in quo principalr̄ q̄rit̄̄ penes quid attendi intenſio qualitatis difformis debeat.
[5.] Capitulum quintum inquirens penes quid gradus ſummi inductio ſit attendenda.
< >
page |< < of 290 > >|
65 velociter intendent vel remittent motus ſuos. Ex
probatione prioris hec probata euadit.
Quindemica concluſio Si due po-
tentie per earum intenſionem eque velociter inten­
dunt motus ſuos cum eadem vel diuerſis reſiſten­
tiis non variatis: ipſe eque proportionabiliṫ creſ­
cunt: et ſi per earum remiſſionem etc. eque velociter
remittunt motus ſuos.
ipſe eque proportionabili­
ter decreſcunt.
Hec patet ex vndecima. Et dicit cal­
culator /  eſt eius ↄ̨uerſa.
Intellige ad ſenſuꝫ ma­
thematicum.
Decimaſexta concluſio Si ꝑ cremē­
ta aliquarum reſiſtentiarum vel decrementa, po-
tentia vel potentie cum illis reſiſtentiis mouentes
vniformiter moueantur: tales potentie eque pro-
portionabiliter creſcunt vel decreſcunt cuꝫ ſuis re­
ſiſtentiis.
Patet concluſio quia ad hoc /  propor­
tio maneat ſemper equalis et numeri eius creſcūt
vel decreſcunt.
neceſſe ē /  quãtãcu ꝓportionē nu­
merus maior acquirat vel deperdat tantam pro-
portioneꝫ acquirat vel deperdat numerus minor /
vt patet ex primo correlario quarte concluſionis
octaui capitis ſecunde partis igitur.
Decimaſeptima concluſio Si potē-
tia creſcens vel decreſcens vniformiter mouetur et
eque velociter: neceſſe eſt reſiſtentiam eque ꝓpor-
tionabiliter creſcere vel decreſcere et eocõtra
Hec
ex primo correlario quarte concluſionis prealle-
gato patrocinio prime ſuppoſitionis huius ma-
nifeſta euadit.
Decimaoctaua cõcluſio Si reſiſten­
tia creſcat vel decreſcat et potentia eque velociter
mouetur ipſa potentia eque proportionabiliter
creſcit vel deſcreſcit cum ſua reſiſtentia et eocontra
Hec precedentis probationem aſſumit.
Decimanona concluſio Si potētia
eque velociter moueatur et ipſa difformiter creſ-
cit vel decreſcit: neceſſe eſt ſuam reſiſtentiam dif-
formiter creſcere vel decreſcere.
Patet hoc ex pro­
batione aliarum.
Uigeſima concluſio Si aliqua reſi-
ſtentia vniformiter creſcat vel decreſcat potētia
eque velociter mouente: neceſſe eandem potentiaꝫ
creſcere vel decreſcere vniformiter.
Patet conclu­
ſio / quia alias non maneret eadeꝫ proportio / vt pa­
tet ex correlario preallegato et per conſequēs nec
eandem velocitas.
Uigeſimaprima cõcluſio Si aliqua
potentia vniformiter creſcat reſpectu reſiſtentie
non variate: talis potentia tardius et tardius in­
tendit motum ſuum
Probatur hec concluſio ex
ſexta ſuppoſitione.
Continuo enim eadem latitu-
do addetur maiori et maiori numero: igitur con-
tinuo acquiretur minor ꝓportio et ſic cõtinuo mo­
tus tardius et tardius intendetur.
Uigeſimaſecūda concluſio Si ali-
qua potentia vniformiter decreſcat reſiſtentia nõ
variata: ipſa continuo velocius et velocius remit­
tet motum ſuum.
Hec itidem patet ex ſexta ſuppo­
ſitione.
Uigeſimatertia cõcluſio Si aliqua
reſiſtentia vniformiter creſcat reſpectu potētie nõ
variate: talis potentia tardius et tardius remit-
tet motum ſuum.
Hec modo quo precedens ꝓbat̄̄.

Uigeſimaquarta ↄ̨̨cluſio Si aliqua
reſiſtentia vniformiter decreſcat potentia nõ va-
riata: talis potentia velocius et velocius intendet
motum ſuum.
Patet / quoniam continuo maioreꝫ
proportionem acquirit.
vt patet ex ſexta ſuppo-
ſitione.
Uigeſimaquinta concluſio Si ali-
qua potentia tardius et tardius creſcat reſpectu
reſiſtentie non variate.
ipſa tardius cõtinuo et tar­
dius intendet motum ſuum.
Patet hec concluſio
ex vigeſimaprima per locum a maiori: quoniaꝫ ſi
ſemper vniformiter creſceret: tardius continuo et
tardius intenderet motum ſuum.
igitur ſi cõtinuo
tardius creſcat: a fortiori tardius et tardius iutē­
det motum ſuum.
Uigeſimaſexta concluſio Si aliqua
potentia velocius continuo decreſcat reſpectu re­
ſiſtentie non variate: ipſa contiuuo velocius remit­
tet motum ſuum.
Patet ex vigeſimaſecunda ſuf-
fragante loco a maiori.
Uigeſimaſeptima concluſio Si ali-
qua reſiſtentia tardius continuo creſcat reſpectu
potentie non variate: ipſa potentia continuo tar­
dius remittet motum ſuum.
Patet ex vigeſimater­
tia auxilio loci a fortiori.
Uigeſimaoctaua concluſio Si ali-
qua reſiſtentia continuo velocius decreſcat reſpe­
ctu potentie non variate: talis potentia continuo
velocius intendet motum ſuum
Patet ex vigeſi-
ma quarta.
Uigeſimanona cõcluſio Si due vel
tres, vel quatuor, aut quotlibet potentie inequa-
les, eque velociter creſcant vel decreſcant reſpectu
eiuſdem reſiſtentie non variate: minima illarum
velocius intendet vel remittet motum ſuum.
Pa-
tet hec concluſio ex ſexta ſuppoſitione.
quoniaꝫ il­
li minori potentie per additionem vel remotionē
equalis latitudinis, ſemper accreſcit vel decreſcit
maior proportio.
Triceſima cõcluſio Si due aut tres
aut quatuor: aut quotlibet reſiſtentie: eque veloci-
ter creſcant vel decreſcant reſpectu eiuſdem potē-
tie non variate: ſemper talis potentia cum mini-
ma illarum velocius intendet vel remittet motum
ſuum.
Hec et precedens equaleꝫ ſubeunt demõſtra­
tionem.
¶ Nunc modicum a ſerie diſcedentes ope­
re precium eſt aliquas concluſiones his aducere.
Triceſimaprima concluſio. Si du-
plum et ſubduplum eque velociter ad non graduꝫ
remittantur: in maiori tempore remittitur duplū
quam ſubduplum.
Probatur hec concluſio. quo-
niam capto quaternario et binario ſi eque veloci­
ter et vniformiter remittantur quando due vnita­
tes quaternarii remiſſe ſunt: reſtant due: et bina-
rius eſt complete remiſſus.
igitur oportet /  in tē-
pore ſequenti remittantur alie due vnitates qua-
teruarii: poſt̄ binarius eſt ad non gradum dedu­
ctus et per conſequens concluſio vera.
Triceſimaſecunda concluſio Si du­
plum et ſubduplum vniformiter remittant̄̄ et con­
tinuo eque velociter: tempus remiſſionis dupli eſt
duplum ad tempus remiſſionis ſubdupli.
Et conſi­
militer dicatur de triplo, quadruplo, ſexqualte-
ro, et ſic in infinitum.
quoniam tempus tripli erit

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index