Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

List of thumbnails

< >
61
61 (55)
62
62 (56)
63
63 (57)
64
64 (58)
65
65 (59)
66
66 (60)
67
67 (61)
68
68 (62)
69
69 (63)
70
70 (64)
< >
page |< < (59) of 778 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="lat" type="free">
        <div xml:id="echoid-div100" type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3001" xml:space="preserve">
              <pb o="59" file="0065" n="65" rhead="OPTICAE LIBER II."/>
            ſuper ſpatiũ, cuius magnitudinẽ uoluerit ſcire.</s>
            <s xml:id="echoid-s3002" xml:space="preserve"> Et certificatur remotio per motum uiſus ſuper cor-
              <lb/>
            pus reſpiciẽs remotiones extremorũ illius ſuperficiei, aut illius ſpatij.</s>
            <s xml:id="echoid-s3003" xml:space="preserve"> Et generaliter formareiuiſę,
              <lb/>
            & forma remotionis rei uiſæ, cuius remotio eſt mediocris, & refpicit corpora ordinata continuata,
              <lb/>
            perueniunt cõmuniter in imaginationem ſimul apud intuitionem rei uiſæ:</s>
            <s xml:id="echoid-s3004" xml:space="preserve"> quoniam uiſus cõpre-
              <lb/>
            hendit corpus reſpiciens remotionem rei uiſæ apud comprehenſionem rei uiſæ:</s>
            <s xml:id="echoid-s3005" xml:space="preserve"> & ſic uirtus diſtin
              <lb/>
            ctiua comprehendet magnitudinem rei uiſæ ſecundum quantitatem formæ remotionis eius cer-
              <lb/>
            tificatæ, & coniunctę cum forma eius.</s>
            <s xml:id="echoid-s3006" xml:space="preserve"> Quantitates ergo huiuſmodi uiſibilium tantùm comprehen
              <lb/>
            duntur à uiſu uera comprehenſione.</s>
            <s xml:id="echoid-s3007" xml:space="preserve"> Secundum ergo hunc modum, quem declarauimus, compre-
              <lb/>
            henduntur magnitudines rerum uiſarum per ſenſum uiſus.</s>
            <s xml:id="echoid-s3008" xml:space="preserve"> Quare uerò res uiſa comprehendatur
              <lb/>
            in maxima remotione minoris quantitatis ſua uera quantitate:</s>
            <s xml:id="echoid-s3009" xml:space="preserve"> & quare comprehendatur quan-
              <lb/>
            titas rei uiſæ in propinquiſsima remotione maior quantitate ſua uera, declarabimus in noſtro ſer-
              <lb/>
            mone de erroribus uiſus.</s>
            <s xml:id="echoid-s3010" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div102" type="section" level="0" n="0">
          <head xml:id="echoid-head124" xml:space="preserve" style="it">46. Diſtinctio uiſibilium percipitur è diſtinctione formarum, quæ in diuerſis ſuperficiei ui-
            <lb/>
          ſ{us} partib{us} ſunt impreſſæ. 99 p 4.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3011" xml:space="preserve">DIſtinctio uerò, quæ eſt inter uiſibilia, comprehẽditur à uiſu ex diſtinctione formarum duo-
              <lb/>
            rum corporum ſiue duorum uiſibilium diſtinctorum peruenientium in uiſum.</s>
            <s xml:id="echoid-s3012" xml:space="preserve"> Sed in diſtin
              <lb/>
            ctione, quæ eſt inter quælibet duo corpora diſtincta, aut eſt lux:</s>
            <s xml:id="echoid-s3013" xml:space="preserve"> aut eſt corpus coloratum il
              <lb/>
            luminatum:</s>
            <s xml:id="echoid-s3014" xml:space="preserve"> aut eſt obſcuritas.</s>
            <s xml:id="echoid-s3015" xml:space="preserve"> Cum ergo uiſus comprehẽderit duo corpora diſtincta:</s>
            <s xml:id="echoid-s3016" xml:space="preserve"> forma lucis,
              <lb/>
            aut forma coloris corporis, aut forma obſcuritatis, quæ eſt in loco diſtinctionis, peruenit in partẽ
              <lb/>
            uiſus interiacentem inter duas formas duorum corporum diſtinctorum peruenientium in uiſum.</s>
            <s xml:id="echoid-s3017" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Lux uerò, aut color, aut obſcuritas aliquando erit in corpore medio interiacente inter duo corpo-
              <lb/>
            ra continuata cum utroque corporum.</s>
            <s xml:id="echoid-s3018" xml:space="preserve"> Si ergo uiſus non ſenſerit, quòd lux, color, aut obſcuritas,
              <lb/>
            quæ eſt in loco diſtinctionis, non eſt in corpore continuato cum utroq;</s>
            <s xml:id="echoid-s3019" xml:space="preserve"> corporum, quę ſunt in eius
              <lb/>
            lateribus, non ſentiet diſtinctionem duorum corporum.</s>
            <s xml:id="echoid-s3020" xml:space="preserve"> Et etiam ſuperficies cuiuslibet illorũ duo
              <lb/>
            rum corporum eſt obliqua ad locum remotionis.</s>
            <s xml:id="echoid-s3021" xml:space="preserve"> In loco ergo diſtinctionis fortè erit obliquatio
              <lb/>
            duarum ſuperficierum duorum corporum, aut ſuperficiei alterius duorum corporum manifeſta ui
              <lb/>
            ſui, & fortè non.</s>
            <s xml:id="echoid-s3022" xml:space="preserve"> Cum ergo obliquatio duarum ſuperficierum duorum corporum, aut ſuperficiei
              <lb/>
            alterius duorum corporum fuerit manifeſta uiſui:</s>
            <s xml:id="echoid-s3023" xml:space="preserve"> tunc ſentiet uiſus diſtinctionem duorum corpo
              <lb/>
            rum.</s>
            <s xml:id="echoid-s3024" xml:space="preserve"> Viſus ergo comprehendit diſtinctionem corporum ex comprehenſione intentionum, quas
              <lb/>
            diximus, aut ex comprehenſione lucis in loco diſtinctionis, ſentiendo, quòd illa lux eſt ex poſte-
              <lb/>
            riori duarum ſuperficierum duorum corporum diſtinctorum:</s>
            <s xml:id="echoid-s3025" xml:space="preserve"> aut ex comprehenſione corporis co
              <lb/>
            lorati in loco diſtinctionis, ſentiendo, quòd illud corpus eſt diuerſum ab utroque corporum diſtin
              <lb/>
            ctorum:</s>
            <s xml:id="echoid-s3026" xml:space="preserve"> aut ex comprehenſione obſcurationis loci diſtinctionis, comprehendendo, quòd iſtud eſt
              <lb/>
            obſcuritas, & non eſt corpus continuatum cum duobus corporibus:</s>
            <s xml:id="echoid-s3027" xml:space="preserve"> aut ex comprehenſione obli-
              <lb/>
            quationis utriuſque ſuperficiei duorum corporum in loco diſtinctionis, aut obliquationis ſuper-
              <lb/>
            ficiei alterius duorum corporum.</s>
            <s xml:id="echoid-s3028" xml:space="preserve"> Omne ergo, quod uiſus comprehendit ex diſtinctione corpo-
              <lb/>
            rum:</s>
            <s xml:id="echoid-s3029" xml:space="preserve"> non comprehendit, niſi ſecundum aliquam iſtarum intentionum.</s>
            <s xml:id="echoid-s3030" xml:space="preserve"> Diſtinctio autem fortè erit
              <lb/>
            inter duo corpora diſtincta:</s>
            <s xml:id="echoid-s3031" xml:space="preserve"> & fortè inter duo corpora non diuerſa, ſcilicet quòd duo corpora
              <lb/>
            ſunt continuata ſecundum quaſdam partes, & diuerſa ſecũdum quaſdam inter ſe, ut digiti, & mem-
              <lb/>
            bra animalis, & rami arborum:</s>
            <s xml:id="echoid-s3032" xml:space="preserve"> & ſecundum utramlibet diſpoſitionum uiſus non comprehendit di
              <lb/>
            ſtinctionem, niſi ſecundum modos, quos declarauimus.</s>
            <s xml:id="echoid-s3033" xml:space="preserve"> Et fortè comprehenditur diſtinctio corpo
              <lb/>
            rum per cognitionem & per ſcientiam antecedentem:</s>
            <s xml:id="echoid-s3034" xml:space="preserve"> ſed illa comprehenſio non eſt per ſenſum ui-
              <lb/>
            ſus.</s>
            <s xml:id="echoid-s3035" xml:space="preserve"> Et quædam diſtinctio corporum eſt ampla, & quædam ſtricta.</s>
            <s xml:id="echoid-s3036" xml:space="preserve"> Diſtinctio uerò ampla non late
              <gap/>
              <lb/>
            uiſum in maiori parte, propter apparentiam corporis reſpicientis diſtantiam diſtinctam, & pro-
              <lb/>
            pter hoc, quòd illud corpus apparet diuerſum ab utro que corporum diſtinctorum, & propter com
              <lb/>
            prehenſionem lucis & uacuitatis illuminati reſpicientis diſtantiam.</s>
            <s xml:id="echoid-s3037" xml:space="preserve"> Diſtinctio autem modica &
              <lb/>
            ſtricta non comprehenditur à uiſu, niſi in remotione, in qua non latet uiſum corpus, cuius quanti-
              <lb/>
            tas eſt æqualis quantitati amplitudinis diſtantię.</s>
            <s xml:id="echoid-s3038" xml:space="preserve"> Si autem diſtantia inter duo corpora fuerit ſtricta
              <lb/>
            & occulta:</s>
            <s xml:id="echoid-s3039" xml:space="preserve"> & fuerit remotio illius à uiſu ſimilis illi, in qua lateant corpora, quorum quantitas eſt,
              <lb/>
            ſicut quantitas amplitudinis diſtantiæ:</s>
            <s xml:id="echoid-s3040" xml:space="preserve"> nõ comprehendet uiſus illam diſtãtiam.</s>
            <s xml:id="echoid-s3041" xml:space="preserve"> Et ſi remotio duo-
              <lb/>
            rum corporum à uiſu ſit ex remotionibus mediocribus, & uiſus comprehenderit duo corpora ue-
              <lb/>
            ra comprehenſione:</s>
            <s xml:id="echoid-s3042" xml:space="preserve"> (mediocris autem remotio eſt illa, in qua non latet omnino quantitas ſenſibi-
              <lb/>
            lis reſpectu quantitatis totius remotionis:</s>
            <s xml:id="echoid-s3043" xml:space="preserve"> & uera comprehẽſio eſt illa, inter quam & ueritatem rei
              <lb/>
            uiſæ non eſt diuerſitas ſenſibilis omnino reſpectu totius rei uiſæ) amplitudo autem diſtantiæ for-
              <lb/>
            tè ſit quantitatis carentis proportione ſenſibili ad remotionem rei uiſæ, & carentis quantitate ſen-
              <lb/>
            ſibili reſpectu duorum corporum diſtinctorum:</s>
            <s xml:id="echoid-s3044" xml:space="preserve"> (quoniam diſtinctio fortè erit in quantitate unius
              <lb/>
            capilli:</s>
            <s xml:id="echoid-s3045" xml:space="preserve">) tum illud diminutum non aufert diſtantiam ſenſibilem in uiſu.</s>
            <s xml:id="echoid-s3046" xml:space="preserve"> Diſtãtia igitur inter uiſibi
              <lb/>
            lia comprehenditur à uiſu fecundum modos, quos declarauimus.</s>
            <s xml:id="echoid-s3047" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div103" type="section" level="0" n="0">
          <head xml:id="echoid-head125" xml:space="preserve" style="it">47. Continuatio uiſibilis percipitur è diſtantiæ priuatione. 100 p 4.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3048" xml:space="preserve">COntinuatio aũt cõprehẽditur à uiſu ex priuatione diſtantiæ.</s>
            <s xml:id="echoid-s3049" xml:space="preserve"> Cũ ergo uiſus nõ ſenſerit in ali-
              <lb/>
            quo corpore diſtãtiã:</s>
            <s xml:id="echoid-s3050" xml:space="preserve"> cõprehẽdet ipſum eſſe continuũ.</s>
            <s xml:id="echoid-s3051" xml:space="preserve"> Et ſi in corpore fuerit diſtãtia occul-
              <lb/>
            ta, nõ cõprehẽſa à uiſu:</s>
            <s xml:id="echoid-s3052" xml:space="preserve"> cõprehẽdet uiſus illud corpus eſſe cõtinuũ, quãuis in eo ſit diſcretio.</s>
            <s xml:id="echoid-s3053" xml:space="preserve">
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>