Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Table of figures

< >
[71] q ſ a e z h a t d m c b d g n
[72] ſ a e z h d g c t b q a d n m
[73] d b q a ſ e z h g c a m n d
[74] d a h ſ s u g e z t q
[75] o k f i l n m
[76] d a u m l t z c g s h q
[77] k b d z e i c g x
[78] p n f o m u q ſ
[79] a a n m e z h q ſ b d g d t c
[80] c p r m o f k y s
[81] b f e m h u d a i z q c t y g ſ
[82] c p p m o f k s s
[83] b e n h d a i z q u t y g ſ x
[84] a b c p g l m g h o j k d e f
[85] e g d t m b u k h f q a c
[86] s f h q n x r p l z u t m a b o e g k d
[87] a q k b f l n g c e l d h
[88] a ſ f K b h d z g e s n q o t m i p
[89] f d a e p t m f k h i g z o q n b
[90] l d a e f x u y t k p r c z o h g M n q m i b s
[91] g m n b f q k l e p o h r a
[92] g m q n t e b r a
[93] z y a p d q b m n g t e f r h
[94] m n g p o f i b a h e q d t k
[95] y z m q p a n g t e f r h
[96] a s t d k i e h o p u m g n b
[97] l g e n h m t q u i a s z b k y f p o
[98] b c a e d
[99] l b z c g q a b e
[100] b l a e h q g f z
< >
page |< < (59) of 778 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="lat" type="free">
        <div xml:id="echoid-div100" type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3001" xml:space="preserve">
              <pb o="59" file="0065" n="65" rhead="OPTICAE LIBER II."/>
            ſuper ſpatiũ, cuius magnitudinẽ uoluerit ſcire.</s>
            <s xml:id="echoid-s3002" xml:space="preserve"> Et certificatur remotio per motum uiſus ſuper cor-
              <lb/>
            pus reſpiciẽs remotiones extremorũ illius ſuperficiei, aut illius ſpatij.</s>
            <s xml:id="echoid-s3003" xml:space="preserve"> Et generaliter formareiuiſę,
              <lb/>
            & forma remotionis rei uiſæ, cuius remotio eſt mediocris, & refpicit corpora ordinata continuata,
              <lb/>
            perueniunt cõmuniter in imaginationem ſimul apud intuitionem rei uiſæ:</s>
            <s xml:id="echoid-s3004" xml:space="preserve"> quoniam uiſus cõpre-
              <lb/>
            hendit corpus reſpiciens remotionem rei uiſæ apud comprehenſionem rei uiſæ:</s>
            <s xml:id="echoid-s3005" xml:space="preserve"> & ſic uirtus diſtin
              <lb/>
            ctiua comprehendet magnitudinem rei uiſæ ſecundum quantitatem formæ remotionis eius cer-
              <lb/>
            tificatæ, & coniunctę cum forma eius.</s>
            <s xml:id="echoid-s3006" xml:space="preserve"> Quantitates ergo huiuſmodi uiſibilium tantùm comprehen
              <lb/>
            duntur à uiſu uera comprehenſione.</s>
            <s xml:id="echoid-s3007" xml:space="preserve"> Secundum ergo hunc modum, quem declarauimus, compre-
              <lb/>
            henduntur magnitudines rerum uiſarum per ſenſum uiſus.</s>
            <s xml:id="echoid-s3008" xml:space="preserve"> Quare uerò res uiſa comprehendatur
              <lb/>
            in maxima remotione minoris quantitatis ſua uera quantitate:</s>
            <s xml:id="echoid-s3009" xml:space="preserve"> & quare comprehendatur quan-
              <lb/>
            titas rei uiſæ in propinquiſsima remotione maior quantitate ſua uera, declarabimus in noſtro ſer-
              <lb/>
            mone de erroribus uiſus.</s>
            <s xml:id="echoid-s3010" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div102" type="section" level="0" n="0">
          <head xml:id="echoid-head124" xml:space="preserve" style="it">46. Diſtinctio uiſibilium percipitur è diſtinctione formarum, quæ in diuerſis ſuperficiei ui-
            <lb/>
          ſ{us} partib{us} ſunt impreſſæ. 99 p 4.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3011" xml:space="preserve">DIſtinctio uerò, quæ eſt inter uiſibilia, comprehẽditur à uiſu ex diſtinctione formarum duo-
              <lb/>
            rum corporum ſiue duorum uiſibilium diſtinctorum peruenientium in uiſum.</s>
            <s xml:id="echoid-s3012" xml:space="preserve"> Sed in diſtin
              <lb/>
            ctione, quæ eſt inter quælibet duo corpora diſtincta, aut eſt lux:</s>
            <s xml:id="echoid-s3013" xml:space="preserve"> aut eſt corpus coloratum il
              <lb/>
            luminatum:</s>
            <s xml:id="echoid-s3014" xml:space="preserve"> aut eſt obſcuritas.</s>
            <s xml:id="echoid-s3015" xml:space="preserve"> Cum ergo uiſus comprehẽderit duo corpora diſtincta:</s>
            <s xml:id="echoid-s3016" xml:space="preserve"> forma lucis,
              <lb/>
            aut forma coloris corporis, aut forma obſcuritatis, quæ eſt in loco diſtinctionis, peruenit in partẽ
              <lb/>
            uiſus interiacentem inter duas formas duorum corporum diſtinctorum peruenientium in uiſum.</s>
            <s xml:id="echoid-s3017" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Lux uerò, aut color, aut obſcuritas aliquando erit in corpore medio interiacente inter duo corpo-
              <lb/>
            ra continuata cum utroque corporum.</s>
            <s xml:id="echoid-s3018" xml:space="preserve"> Si ergo uiſus non ſenſerit, quòd lux, color, aut obſcuritas,
              <lb/>
            quæ eſt in loco diſtinctionis, non eſt in corpore continuato cum utroq;</s>
            <s xml:id="echoid-s3019" xml:space="preserve"> corporum, quę ſunt in eius
              <lb/>
            lateribus, non ſentiet diſtinctionem duorum corporum.</s>
            <s xml:id="echoid-s3020" xml:space="preserve"> Et etiam ſuperficies cuiuslibet illorũ duo
              <lb/>
            rum corporum eſt obliqua ad locum remotionis.</s>
            <s xml:id="echoid-s3021" xml:space="preserve"> In loco ergo diſtinctionis fortè erit obliquatio
              <lb/>
            duarum ſuperficierum duorum corporum, aut ſuperficiei alterius duorum corporum manifeſta ui
              <lb/>
            ſui, & fortè non.</s>
            <s xml:id="echoid-s3022" xml:space="preserve"> Cum ergo obliquatio duarum ſuperficierum duorum corporum, aut ſuperficiei
              <lb/>
            alterius duorum corporum fuerit manifeſta uiſui:</s>
            <s xml:id="echoid-s3023" xml:space="preserve"> tunc ſentiet uiſus diſtinctionem duorum corpo
              <lb/>
            rum.</s>
            <s xml:id="echoid-s3024" xml:space="preserve"> Viſus ergo comprehendit diſtinctionem corporum ex comprehenſione intentionum, quas
              <lb/>
            diximus, aut ex comprehenſione lucis in loco diſtinctionis, ſentiendo, quòd illa lux eſt ex poſte-
              <lb/>
            riori duarum ſuperficierum duorum corporum diſtinctorum:</s>
            <s xml:id="echoid-s3025" xml:space="preserve"> aut ex comprehenſione corporis co
              <lb/>
            lorati in loco diſtinctionis, ſentiendo, quòd illud corpus eſt diuerſum ab utroque corporum diſtin
              <lb/>
            ctorum:</s>
            <s xml:id="echoid-s3026" xml:space="preserve"> aut ex comprehenſione obſcurationis loci diſtinctionis, comprehendendo, quòd iſtud eſt
              <lb/>
            obſcuritas, & non eſt corpus continuatum cum duobus corporibus:</s>
            <s xml:id="echoid-s3027" xml:space="preserve"> aut ex comprehenſione obli-
              <lb/>
            quationis utriuſque ſuperficiei duorum corporum in loco diſtinctionis, aut obliquationis ſuper-
              <lb/>
            ficiei alterius duorum corporum.</s>
            <s xml:id="echoid-s3028" xml:space="preserve"> Omne ergo, quod uiſus comprehendit ex diſtinctione corpo-
              <lb/>
            rum:</s>
            <s xml:id="echoid-s3029" xml:space="preserve"> non comprehendit, niſi ſecundum aliquam iſtarum intentionum.</s>
            <s xml:id="echoid-s3030" xml:space="preserve"> Diſtinctio autem fortè erit
              <lb/>
            inter duo corpora diſtincta:</s>
            <s xml:id="echoid-s3031" xml:space="preserve"> & fortè inter duo corpora non diuerſa, ſcilicet quòd duo corpora
              <lb/>
            ſunt continuata ſecundum quaſdam partes, & diuerſa ſecũdum quaſdam inter ſe, ut digiti, & mem-
              <lb/>
            bra animalis, & rami arborum:</s>
            <s xml:id="echoid-s3032" xml:space="preserve"> & ſecundum utramlibet diſpoſitionum uiſus non comprehendit di
              <lb/>
            ſtinctionem, niſi ſecundum modos, quos declarauimus.</s>
            <s xml:id="echoid-s3033" xml:space="preserve"> Et fortè comprehenditur diſtinctio corpo
              <lb/>
            rum per cognitionem & per ſcientiam antecedentem:</s>
            <s xml:id="echoid-s3034" xml:space="preserve"> ſed illa comprehenſio non eſt per ſenſum ui-
              <lb/>
            ſus.</s>
            <s xml:id="echoid-s3035" xml:space="preserve"> Et quædam diſtinctio corporum eſt ampla, & quædam ſtricta.</s>
            <s xml:id="echoid-s3036" xml:space="preserve"> Diſtinctio uerò ampla non late
              <gap/>
              <lb/>
            uiſum in maiori parte, propter apparentiam corporis reſpicientis diſtantiam diſtinctam, & pro-
              <lb/>
            pter hoc, quòd illud corpus apparet diuerſum ab utro que corporum diſtinctorum, & propter com
              <lb/>
            prehenſionem lucis & uacuitatis illuminati reſpicientis diſtantiam.</s>
            <s xml:id="echoid-s3037" xml:space="preserve"> Diſtinctio autem modica &
              <lb/>
            ſtricta non comprehenditur à uiſu, niſi in remotione, in qua non latet uiſum corpus, cuius quanti-
              <lb/>
            tas eſt æqualis quantitati amplitudinis diſtantię.</s>
            <s xml:id="echoid-s3038" xml:space="preserve"> Si autem diſtantia inter duo corpora fuerit ſtricta
              <lb/>
            & occulta:</s>
            <s xml:id="echoid-s3039" xml:space="preserve"> & fuerit remotio illius à uiſu ſimilis illi, in qua lateant corpora, quorum quantitas eſt,
              <lb/>
            ſicut quantitas amplitudinis diſtantiæ:</s>
            <s xml:id="echoid-s3040" xml:space="preserve"> nõ comprehendet uiſus illam diſtãtiam.</s>
            <s xml:id="echoid-s3041" xml:space="preserve"> Et ſi remotio duo-
              <lb/>
            rum corporum à uiſu ſit ex remotionibus mediocribus, & uiſus comprehenderit duo corpora ue-
              <lb/>
            ra comprehenſione:</s>
            <s xml:id="echoid-s3042" xml:space="preserve"> (mediocris autem remotio eſt illa, in qua non latet omnino quantitas ſenſibi-
              <lb/>
            lis reſpectu quantitatis totius remotionis:</s>
            <s xml:id="echoid-s3043" xml:space="preserve"> & uera comprehẽſio eſt illa, inter quam & ueritatem rei
              <lb/>
            uiſæ non eſt diuerſitas ſenſibilis omnino reſpectu totius rei uiſæ) amplitudo autem diſtantiæ for-
              <lb/>
            tè ſit quantitatis carentis proportione ſenſibili ad remotionem rei uiſæ, & carentis quantitate ſen-
              <lb/>
            ſibili reſpectu duorum corporum diſtinctorum:</s>
            <s xml:id="echoid-s3044" xml:space="preserve"> (quoniam diſtinctio fortè erit in quantitate unius
              <lb/>
            capilli:</s>
            <s xml:id="echoid-s3045" xml:space="preserve">) tum illud diminutum non aufert diſtantiam ſenſibilem in uiſu.</s>
            <s xml:id="echoid-s3046" xml:space="preserve"> Diſtãtia igitur inter uiſibi
              <lb/>
            lia comprehenditur à uiſu fecundum modos, quos declarauimus.</s>
            <s xml:id="echoid-s3047" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div103" type="section" level="0" n="0">
          <head xml:id="echoid-head125" xml:space="preserve" style="it">47. Continuatio uiſibilis percipitur è diſtantiæ priuatione. 100 p 4.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3048" xml:space="preserve">COntinuatio aũt cõprehẽditur à uiſu ex priuatione diſtantiæ.</s>
            <s xml:id="echoid-s3049" xml:space="preserve"> Cũ ergo uiſus nõ ſenſerit in ali-
              <lb/>
            quo corpore diſtãtiã:</s>
            <s xml:id="echoid-s3050" xml:space="preserve"> cõprehẽdet ipſum eſſe continuũ.</s>
            <s xml:id="echoid-s3051" xml:space="preserve"> Et ſi in corpore fuerit diſtãtia occul-
              <lb/>
            ta, nõ cõprehẽſa à uiſu:</s>
            <s xml:id="echoid-s3052" xml:space="preserve"> cõprehẽdet uiſus illud corpus eſſe cõtinuũ, quãuis in eo ſit diſcretio.</s>
            <s xml:id="echoid-s3053" xml:space="preserve">
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>