Fabri, Honoré, Dialogi physici in quibus de motu terrae disputatur, 1665

Page concordance

< >
Scan Original
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
< >
page |< < of 248 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.000686">
                <pb pagenum="61" xlink:href="025/01/065.jpg"/>
              ſum. </s>
              <s id="s.000687">Ita que in puncto E vna eademque eſt vtriuſque motus determinatio,
                <lb/>
              ſcilicet per tangentem versùs Ortum; in F verò, altera determinatio alteri
                <lb/>
              ex diametro opponitur; nam determinatio motus centri eſt tangens ducta
                <lb/>
              in
                <expan abbr="Ortũ">Ortum</expan>
              ; nempe hîc motus determinationem in vna ſaltem revolutione non
                <lb/>
              murat; at verò determinatio motus orbis eſt tangens ducta in Occaſum; in
                <lb/>
              aliis punctis inter EI, & IF, in diverſas partes tendunt; v.g.in puncto I de­
                <lb/>
              terminatio centri eſt DI producta versùs Ortum; determinatio orbis per­
                <lb/>
              pendiculariter cadit versùs GF. pari modo habentur aliæ in tangentibus;
                <lb/>
              & provt vna magis aut minùs conſentit cum alia, velocior aut tardior
                <lb/>
              eſt motus; Sed dic mihi. </s>
              <s id="s.000688">ſodes Antime, poſito quod ſit globus in E, cur
                <lb/>
              per tangentem non projicitur verſus Ortum? </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000689">
                <emph type="italics"/>
              Antimus.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000690"> Cur me tentas, Auguſtine, neſcire non potes, hoc jam à
                <lb/>
              Galilæo ſolutum fuiſſe, in quo certè, more ſuo maximam ingenij vim
                <lb/>
              oſtendit. </s>
              <s id="s.000691">Nullum corpus grave per horizontalem projicitur, quod ſtatim
                <lb/>
              ipſo initio deſcendere non incipiat; ſemiparabolam à ſummo vertice ſuo
                <lb/>
              motu deſcribens; ſed quælibet parabola ex E vertice ducitur infra Cycloi­
                <lb/>
              dem EQV, vi Geometræ demonſtrant; itaque dictus globus projicitur
                <lb/>
              quidem, ſed ita, vt cùm aſſurgere non poſſit, in ſuperficie terræ volvatur, vt
                <lb/>
              alij globi volvuntur. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000692">
                <emph type="italics"/>
              Chryſocom.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000693"> Quid dicam ad hæc, neſcio, certa tamen eſſe non puto;
                <lb/>
              alioquin actum eſſet de hypotheſi Copernicana; aliunde illud principium
                <lb/>
              certum eſſe videtur, quòd ſcilicét impetus aliquamdiu duret modò fruſtra
                <lb/>
              non ſit, & aliquem motum præſtare queat, videmus enim globum proje­
                <lb/>
              ctum moveri, etiam à projicientis manu abſtractum; rotam item in quo­
                <lb/>
              cunque ſitu collocatam, vbi tantulus impetus initio impreſſus ſuerit; in
                <lb/>
              funependulis, res eſt pluſquam perſpicua, itemque in motibus, qui per
                <lb/>
              repercuſſionem fiunt; commune igitur principium eſſe videtur, ex quo,
                <lb/>
              ni fallor, rectè deducis tractum matis, qui eſt circa E, versùs Ortum deinde
                <lb/>
              excurrere; quod enim de globo dixiſti in eodem puncto E ſito, ex hypotheſi
                <lb/>
              dumtaxat accipio, non verò abſolutè dictum. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000694">
                <emph type="italics"/>
              Antim.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000695"> Immò abſolutè dictum eſſe velim; non ratò quippe accidit vt
                <lb/>
              globi lævigatiſſimi in planis etiam lævigatiſſimis collocentur, ſeu marmo­
                <lb/>
              reis, ſeu vitreis; lævigata glacie nihil ferè lævius inuenio; & ſupra glaciem
                <lb/>
              glaciata fruſtra citò & facilè currunt; itaque ſi aqua movetur, excurritque,
                <lb/>
              modò Ortum, modò Occaſum, versùs, non video quare globus lævigatiſ­
                <lb/>
              ſimus in plano lævigatiſſimo ſitus, vel ſupra lævigatam glaciem, propter
                <lb/>
              eandem motus inæqualitatem moveri non debeat; & hoc etiam ad homi­
                <lb/>
              nem, contra tuam hypotheſim militat; vnde ruit etiam illa reſponſio iam
                <lb/>
              ſupra indicata; quod ſcilicet terræ motus æſtus quidem marini cauſa ſit,
                <lb/>
              ſed non adæquata, vt aiunt; nempe quidquid tandem motus in aquas
                <lb/>
              traducat, in globulum eo modo ſitum, quo dictum eſt, etiam traducere
                <lb/>
              deberet, cùm æquè facile traduci queat; accipio enim globulos tam fa­
                <lb/>
              cilè mobiles, vt nihil mobilius excogitari poſſit, tornatos ſcilicet ex Mer­
                <lb/>
              curio. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000696">
                <emph type="italics"/>
              Auguſtin.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000697"> De puncto E fortè ſatis dictum, & pluſquàm ſatis; de aliis </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>