Bernoulli, Daniel, Hydrodynamica, sive De viribus et motibus fluidorum commentarii
page |< < (51) of 361 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div65" type="section" level="1" n="46">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1311" xml:space="preserve">
              <pb o="51" file="0065" n="65" rhead="SECTIO TERTIA."/>
            tum acquirit, qui in expellendas aquas ſolus impenditur, hocque pacto
              <lb/>
            enormem jactum producit. </s>
            <s xml:id="echoid-s1312" xml:space="preserve">Hanc phænomeni cauſam mox clarius una cum
              <lb/>
            debitis menſuris explicabo, poſtquam præmiſero verba, quæ hâc de re ex-
              <lb/>
            tant, in hiſtor. </s>
            <s xml:id="echoid-s1313" xml:space="preserve">Acad. </s>
            <s xml:id="echoid-s1314" xml:space="preserve">Reg. </s>
            <s xml:id="echoid-s1315" xml:space="preserve">ſc. </s>
            <s xml:id="echoid-s1316" xml:space="preserve">Paris. </s>
            <s xml:id="echoid-s1317" xml:space="preserve">ad An. </s>
            <s xml:id="echoid-s1318" xml:space="preserve">1702. </s>
            <s xml:id="echoid-s1319" xml:space="preserve">On voit quelques fois, dici-
              <lb/>
            tur in loco citato, l’eau qui ſort par un ajutage ſaillir trois ou quatre fois
              <lb/>
            plus haut que ne lui permét la hauteur du réſervoir, ausſi ſe rémet - elle bien
              <lb/>
            vite à la hauteur, que lui preſcrivent les loix de l’hydroſtatique. </s>
            <s xml:id="echoid-s1320" xml:space="preserve">Mais com-
              <lb/>
            ment a-t-elle pu en ſortir en un inſtant. </s>
            <s xml:id="echoid-s1321" xml:space="preserve">Mſr. </s>
            <s xml:id="echoid-s1322" xml:space="preserve">De la Hire l’attribue a de
              <lb/>
            l’air enfermè dans la conduite, qui aγant été preſſé & </s>
            <s xml:id="echoid-s1323" xml:space="preserve">mis en reſſort par
              <lb/>
            l’eau, qui deſcendoit toujours, s’eſt debandé contre celle qui montoit & </s>
            <s xml:id="echoid-s1324" xml:space="preserve">lui
              <lb/>
            a donné cette viteſſe momentanée.</s>
            <s xml:id="echoid-s1325" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1326" xml:space="preserve">Recte itaque animadvertit Dn. </s>
            <s xml:id="echoid-s1327" xml:space="preserve">De la Hire aëri ſaltum deberi, dubium-
              <lb/>
            que nullum eſt quin veram rationem, quâ aër id producere poſſit, fuiſſet
              <lb/>
            eruturus, ſi phænomenon, quod obiter attigit, attentius conſideraſſet, fa-
              <lb/>
            cile utique perſperſpecturus, aërem inter medias aquas nullam ſuſtinere preſſio-
              <lb/>
            nem, niſi ſuper incumbentis aquæ (imo ne hanc quidem in aquis fluentibus,
              <lb/>
            uti inferius in ſect. </s>
            <s xml:id="echoid-s1328" xml:space="preserve">XII. </s>
            <s xml:id="echoid-s1329" xml:space="preserve">demonſtrabo) nec adeoque aërem compreſſum for-
              <lb/>
            tius expellere poſſe aquam ſibi præcedentem, quam ſi ſui loco aqua eſſet. </s>
            <s xml:id="echoid-s1330" xml:space="preserve">Ego
              <lb/>
            quidem prævidi (quod facillimo experimento ſæpe poſtea ſum expertus) non
              <lb/>
            eſſe aquam ante aërem poſitam ſolito altius aſſurgentem, ſed illam, quæ aërem
              <lb/>
            ſequitur, quod nunc clarius faciam.</s>
            <s xml:id="echoid-s1331" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1332" xml:space="preserve">Sit igitur in Figura vigeſima aquæ ductus C A D B cylindricus, ut eſſe
              <lb/>
            ſolet, isque totus aquâ plenus, præter particulam m n B aëre plenam. </s>
            <s xml:id="echoid-s1333" xml:space="preserve">Du-
              <lb/>
            cantur lineæ horrizontalis & </s>
            <s xml:id="echoid-s1334" xml:space="preserve">verticalis C H & </s>
            <s xml:id="echoid-s1335" xml:space="preserve">H B: </s>
            <s xml:id="echoid-s1336" xml:space="preserve">ponamus brevitatis ergo
              <lb/>
            aëris gravitatem præ gravitate aquæ nullam cenſeri poſſe, ita ut tranſitus aëris
              <lb/>
            per orificium B nihil reſiſtat fluxui aquæ, quamvis de cætero facile foret in-
              <lb/>
            ertiæ aëris rationem habere, niſi calculi prolixitatem evitare vellemus in re,
              <lb/>
            ubi nullam quærimus præciſionem. </s>
            <s xml:id="echoid-s1337" xml:space="preserve">Sit longitudo canalis C A D f vel C A D m
              <lb/>
            (ponimus enim differentiolam mf aëre repletam valde parvam) = β mf vel
              <lb/>
            ng = δ: </s>
            <s xml:id="echoid-s1338" xml:space="preserve">H B = a; </s>
            <s xml:id="echoid-s1339" xml:space="preserve">amplitudo tubi = m, amplitudo orificii B = n; </s>
            <s xml:id="echoid-s1340" xml:space="preserve">Denique
              <lb/>
            demus aquæ, cum ſuperficies eſt in mn, nullum eſſe motum, quæſituri </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>