Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Table of contents

< >
[61.] 11. Viſio per anticipatam notionem fit quodammodo per ſyllogiſmum. 63 p 3.
[62.] 12. Viſio per ſyllogiſmum, fit plerun breui tempore. 69 p 3.
[63.] 13. Viſio per anticipatam notionem fit in tempore: & qualitas ei{us} plerunque ignoratur. 64. 69 p 3.
[64.] 14. È uiſibili ſæpi{us} uiſoremanet in animo gener alis notio, qua quodlibet uiſibile ſimile per-cipitur & cognoſcitur. 61 p 3.
[65.] DE OMNIBVS INTENTIONIBVS COMPREHENSIS À VISV: & qualiter comprehendat uiſus quamlib et illarum. Cap. XI. 15. Species uiſibiles principes ſunt uigintiduæ: adquas reliquæ omnes referuntur. In hypo. 3 lib. in præfa. 4 libr.
[66.] 16. Viſio perficitur, cum forma uiſibilis cryſtallino humore recepta, in neruum opticum per-uenerit. 20 p 3. Idem 25 n 1.
[67.] 17. È ſpecieb{us} uiſibilib{us} primùm percipitur eſſentia lucis & coloris. 67 p 3.
[68.] 18. Lux & color ex ſeſe, ſolo uiſu percipiuntur. 59 p 3.
[69.] 19. Color ex ſeſe, pri{us} percipitur, quàm ipſi{us} eſſentia. Ita uiſibile quodlibet ex ſeſe pri{us} percipitur, quàm ipſi{us} eſſentia. 68 p 3.
[70.] 20. Eſſentia coloris percipitur in tempore. Ita eſſentia cui{us}libet uiſibilis percipi-tur in tempore. 70 p 3.
[71.] 21. Lux & color exſeſe, percipiuntur in tempore.
[72.] 22. Perceptio diſtantiæ uiſibilis differt à perceptionibus loci uiſibilis, & uiſibilis in ſuo lo-60. 14 p 4.
[73.] 23. Viſio non fit radijs ab oculo emißis. 5 p 3. Vide 23 n 1.
[74.] 24. Remotio uiſibilis percipitur diſtinctione & anticipata notione. 9 p 4.
[75.] 25. Magnitudo diſtantiæ percipitur è corporibus communibus inter uiſum & uiſibile in-teriectis. 10 p 4.
[76.] 26. Situs percipitur è uiſibilis ſiti moderata diſt antia. 29 p 4.
[77.] 27. Locus & oppoſitio uiſibilis percipiuntur è ſitu, quem obtinent in ſuperficie uiſus. 30 p 4. Vide 22 n.
[78.] 28. Situs directus & obliquus lineæ, ſuperficiei, & ſpatij percipitur ex æquabili & inæqua-bili terminorum diſtantia. 31 p 4.
[79.] 29. Situs uiſibilis obliquus ex immoderata diſtantia uidetur direct{us}. 34 p 4.
[80.] 30. Situs partium & terminorum rei uiſibilis, & ſitus uiſibilium diſtinctorum per-cipiuntur ex æquabili & inæquabili diſtantia, ordinéque formarum ad uiſum manantium. 32 p 4.
[81.] 31. Solidit{as} quorundam corporum ſolo uiſu percipitur: quorundam uiſu & ſyllo-giſmo ſimul. 63 p 4.
[82.] 32. Circulus percipitur è ſitu, quem obtinet in ſuperficie uiſus. 45 p 4.
[83.] 33. Superficies globoſa percipitur è propinquitate partium mediarum, & æquabi-li longinquitate extremarum. 48 p 4.
[84.] 34. Superficies caua percipit ur è longinquit ate partium mediarum, & æquabilipro-pinquitate extremarum. 49 p 4.
[85.] 35. Planities in diſtantia moderata directè oppoſita uiſui: percipitur ex æquabili partium longinquitate, & ſimilitudine collocationis atque ordinis ipſarum inter i-pſas. 47 p 4.
[86.] 36. Magnitudo nec ex angulo pyramidis opticæ tantum: nec ex anguli & diſtantiæ compa-ratione percipitur. 27 p 4.
[87.] 37. Magnitudo rei uiſibilis percipitur è magnitudine partis ſuperficiei uiſ{us} (in quam per-uenit forma) & angulo pyramidis opticæ. 17 p 4.
[88.] 38. Magnitudo uera uiſibilis percipitur è comparatione baſis anguli, & longitu-dine pyramidis opticæ. 27 p 4.
[89.] 39. Magnitudo diſt antiæ percipiturè corporib{us} communib{us}, inter uiſum & ui-ſibile interiectis. 10 p 4. Idem 25 n.
[90.] 40. Viſibile propinquum uiſui accur ati{us} uidetur. 15 p 4.
< >
page |< < (59) of 778 > >|
DIſtinctio uerò, quæ eſt inter uiſibilia, comprehẽditur à uiſu ex diſtinctione formarum duo-
rum
corporum ſiue duorum uiſibilium diſtinctorum peruenientium in uiſum.
Sed in diſtin
ctione
, quæ eſt inter quælibet duo corpora diſtincta, aut eſt lux:
aut eſt corpus coloratum il
luminatum
:
aut eſt obſcuritas. Cum ergo uiſus comprehẽderit duo corpora diſtincta: forma lucis,
aut
forma coloris corporis, aut forma obſcuritatis, quæ eſt in loco diſtinctionis, peruenit in partẽ
uiſus
interiacentem inter duas formas duorum corporum diſtinctorum peruenientium in uiſum.

Lux
uerò, aut color, aut obſcuritas aliquando erit in corpore medio interiacente inter duo corpo-
ra
continuata cum utroque corporum.
Si ergo uiſus non ſenſerit, quòd lux, color, aut obſcuritas,
quæ
eſt in loco diſtinctionis, non eſt in corpore continuato cum utroq;
corporum, quę ſunt in eius
lateribus
, non ſentiet diſtinctionem duorum corporum.
Et etiam ſuperficies cuiuslibet illorũ duo
rum
corporum eſt obliqua ad locum remotionis.
In loco ergo diſtinctionis fortè erit obliquatio
duarum
ſuperficierum duorum corporum, aut ſuperficiei alterius duorum corporum manifeſta ui
ſui
, & fortè non.
Cum ergo obliquatio duarum ſuperficierum duorum corporum, aut ſuperficiei
alterius
duorum corporum fuerit manifeſta uiſui:
tunc ſentiet uiſus diſtinctionem duorum corpo
rum
.
Viſus ergo comprehendit diſtinctionem corporum ex comprehenſione intentionum, quas
diximus
, aut ex comprehenſione lucis in loco diſtinctionis, ſentiendo, quòd illa lux eſt ex poſte-
riori
duarum ſuperficierum duorum corporum diſtinctorum:
aut ex comprehenſione corporis co
lorati
in loco diſtinctionis, ſentiendo, quòd illud corpus eſt diuerſum ab utroque corporum diſtin
ctorum
:
aut ex comprehenſione obſcurationis loci diſtinctionis, comprehendendo, quòd iſtud eſt
obſcuritas
, & non eſt corpus continuatum cum duobus corporibus:
aut ex comprehenſione obli-
quationis
utriuſque ſuperficiei duorum corporum in loco diſtinctionis, aut obliquationis ſuper-
ficiei
alterius duorum corporum.
Omne ergo, quod uiſus comprehendit ex diſtinctione corpo-
rum
:
non comprehendit, niſi ſecundum aliquam iſtarum intentionum. Diſtinctio autem fortè erit
inter
duo corpora diſtincta:
& fortè inter duo corpora non diuerſa, ſcilicet quòd duo corpora
ſunt
continuata ſecundum quaſdam partes, & diuerſa ſecũdum quaſdam inter ſe, ut digiti, & mem-
bra
animalis, & rami arborum:
& ſecundum utramlibet diſpoſitionum uiſus non comprehendit di
ſtinctionem
, niſi ſecundum modos, quos declarauimus.
Et fortè comprehenditur diſtinctio corpo
rum
per cognitionem & per ſcientiam antecedentem:
ſed illa comprehenſio non eſt per ſenſum ui-
ſus
.
Et quædam diſtinctio corporum eſt ampla, & quædam ſtricta. Diſtinctio uerò ampla non late
uiſum
in maiori parte, propter apparentiam corporis reſpicientis diſtantiam diſtinctam, & pro-
pter
hoc, quòd illud corpus apparet diuerſum ab utro que corporum diſtinctorum, & propter com
prehenſionem
lucis & uacuitatis illuminati reſpicientis diſtantiam.
Diſtinctio autem modica &
ſtricta
non comprehenditur à uiſu, niſi in remotione, in qua non latet uiſum corpus, cuius quanti-
tas
eſt æqualis quantitati amplitudinis diſtantię.
Si autem diſtantia inter duo corpora fuerit ſtricta
& occulta:
& fuerit remotio illius à uiſu ſimilis illi, in qua lateant corpora, quorum quantitas eſt,
ſicut
quantitas amplitudinis diſtantiæ:
comprehendet uiſus illam diſtãtiam. Et ſi remotio duo-
rum
corporum à uiſu ſit ex remotionibus mediocribus, & uiſus comprehenderit duo corpora ue-
ra
comprehenſione:
(mediocris autem remotio eſt illa, in qua non latet omnino quantitas ſenſibi-
lis
reſpectu quantitatis totius remotionis:
& uera comprehẽſio eſt illa, inter quam & ueritatem rei
uiſæ
non eſt diuerſitas ſenſibilis omnino reſpectu totius rei uiſæ) amplitudo autem diſtantiæ for-
ſit quantitatis carentis proportione ſenſibili ad remotionem rei uiſæ, & carentis quantitate ſen-
ſibili
reſpectu duorum corporum diſtinctorum:
(quoniam diſtinctio fortè erit in quantitate unius
capilli
:
) tum illud diminutum non aufert diſtantiam ſenſibilem in uiſu. Diſtãtia igitur inter uiſibi
lia
comprehenditur à uiſu fecundum modos, quos declarauimus.
COntinuatio aũt cõprehẽditur à uiſu ex priuatione diſtantiæ. ergo uiſus ſenſerit in ali-
quo
corpore diſtãtiã:
cõprehẽdet ipſum eſſe continuũ. Et ſi in corpore fuerit diſtãtia occul-
ta
, cõprehẽſa à uiſu:
cõprehẽdet uiſus illud corpus eſſe cõtinuũ, quãuis in eo ſit diſcretio.

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index