Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Table of figures

< >
[651] b e a d h t z l m q g
[652] p o b c e l m t n a q k f d g
[653] b d e a h l z g f
[654] b e a f d h m t z g
[655] q e b a d h m z g
[656] l k x s y e t q b a f r g o h m u i z n c p d
[657] l k x b a s y g p d
[658] d e g h a b z
[659] d e g h b a z
[660] a d b b g
[661] a d f b l m e h c z g
[662] h e m c c u s k b c z q l r f g a d
[663] h e m c s t z q b o r f d g a
[664] i h e m o c u z s b o k q l r f d o g a
[665] a b d g
[666] a b g
[667] b i d B t k e a c z g
[668] e a b a e b g
[669] a b c
[670] e d j g k a b
[671] a b f g c d n
[672] a e g c b d h f
[673] m f h d b k j p q g i e a
[674] m f y d z b j s n p t r o g i e a
[675] y f d y g i e c
[676] m f y d o g i c a
[677] f y d z c g i e a g
[678] f h d g i e b a
[679] a f m h k g n e b d e
[680] p y d m g x j s p t g i e o a
< >
page |< < (349) of 778 > >|
651349LIBER OCTAVVS. tro ſpeculi ad circumferentiã, quocunq; modo contingat: & ſit linea a u, quæ diuidatur per æqualia
in
puncto o:
& à centro a ſecundum quãtitatem lineæ a o deſcribatur circulus, qui ſit e z: & in linea
o
u ſignetur pũctus t, utcunq;
contingat: & à puncto t ducantur lineę t n & t m perpẽdiculariter ſu-
per
lineã a u per 11 p 1:
& ducãtur à pũcto t lineæ t e & t z contingentes circulum e z per 17 p 3: & ſint
pũcta
contactuũ e & z.
Ducãtur quoq; à cẽtro ſpeculi pũcto a ad pũcta cõtactuũ lineæ a e & a z: quę
productę
ſecent ſpeculũ in punctis b & g.
Copulentur quoq; lineę t b & t g à pũcto t, & ducatur li-
nea
b m æquidiſtans lineæ a u per 31 p 1:
& linea g n ducatur æquidiſtãs eiſdẽ lineis a u & b m: & du-
cantur
à centro ſpeculi ad puncta m & n lineæ a m & a n:
quæ producantur ulterius extra circulum
782[Figure 782]f u q b s m l n c o z q g b.
Quia itaq; linea a o eſt æqualis lineę o u: palàm quo-
niam
linea a e eſt æqualis lineæ e b, & linea a z æqualis li-
neæ
z g:
oẽs enim diametri circuli e z ſunt medietates dia-
metrorũ
circuli b g:
ergo linea, quę interiacet circulos exi-
ens
à cẽtro a, eſt æqualis ſemidiametro circuli e z.
Et quia
linea
t e cõtingit circulũ minorẽ, qui eſt e z:
erit per 18 p 3 li
nea
t e perpẽdicularis ſuper lineã b a:
& ſimiliter erit linea
t
z per pẽdicularis ſuper lineã g a:
ergo per 4 p 1 linea t e exi
ſtente
cõmuni ambobus trigonis b e t & t e a, erit linea b t
æqualis
lineæ t a:
& ſimiliter erit linea g t æqualis lineæ t a:
ergo
per 5 p 1 in trigono t b a erit angulus t a b æqualis an-
gulo
t b a:
& in trigono t g a erit angulus t g a æqualis angu
lo
t a g.
Et quia linea b m eſt æquidiſtans lineæ a t: erit ք 29
p
1 angulus m b a æqualis angulo t a b:
quoniã ſunt coalter
ni
:
angulus ergo m b a æqualis eſt angulo a b t: & ſimiliter
angulus
n g a æqualis eſt angulo a g t.
ergo uiſus fuerit in pũcto t, & in linea m b fuerit aliquod
uiſibile
(ut pũctũm) tunc forma pũcti m à pũcto ſpeculi, quod eſt b, reflectetur ad uiſum exiſtentẽ
in
pũcto t:
& forma pũcti n reflectetur à pũcto ſpeculi g ad uiſum exiſtentẽ in pũcto t. Viſus itaq; exi
ſtẽs
in pũcto t cõprehẽdet formas pũctorum n & m reflexas ad ſe à pũctis ſpeculi g & b.
Cõprehen-
det
ergo eadẽ ratione & totã lineã n m reflexam ad ſe extoto arcu g b, ut patet per 42 huius.
Etꝗa
linea
m t eſt perpendicularis ſuper lineã a t:
erit angulus m t b acutus. Quia enim angulus m t u eſt
rectus
:
ergo per 29 p 1 angulus b m t eſt rectus: ergo angulus m t b eſt acutus ք 32 p 1: ergo per 19 p 1
erit
linea t b maior ꝗ̃ linea b m.
Sed, ut pręmiſſum eſt, linea t b eſt æqualis lineæ at: ergo linea at eſt
maior
ꝗ̃ linea b m:
ſed lineæ a t & b m ſunt ęquidiſtantes: ergo per 16 th. 1 huius linea t b cõcurret
linea
a m:
concurrant ergo in puncto f: eſt itaq; ք 37 th. 5 huius pũctus flocus imaginis formæ pun-
ctim
.
Eodẽ quoq; modo linea t g cõcurret linea a n in pũcto, qui ſit q: & erit punctus q locus ima
ginis
formæ pũcti n:
quoniã cathetus incidentiæ formæ pũcti m eſt linea a m, & cathetus inciden-
tię
formę pũcti n eſt linea a n:
lineæ quoq; reflexionis ſunt lineę t b & t g. Cõtinuẽtur itaq; pũcta f &
q
per lineã f q:
& erit linea f q diameter imaginis formę totius lineę n m. Et quia lineæ t e & t z ſunt
æquales
per 58 th.
1 huius: erũt anguli t a e & t a z æquales. Anguli enim t z a & t e a ſuntrecti per 18
p
3, & lineæ z a & e a ſunt æquales, quia ſemidiametri eiuſdẽ circuli:
linea quoq; t a eſt cõmunis am-
bobus
trigonis t z a & t e a:
ergo ք 8 p 1 anguli z t a & e t a ſunt æquales: & ſimiliter anguli t a e & t a z.
ſunt
æquales:
ergo & angulus t a b æqualis angulo t a g: ergo ք 4 p 1 erũt lineæ t b & t g æquales. Et
quia
angulus e t a eſt æqualis angulo z t a:
erit angulus u t b æqualis angulo u t g: relin quitur ergo
angulus
b t m æqualis angulo g t n:
quoniã anguli u t m & u t n ſunt æquales, quia recti: ſed & angu
li
b m t & g n t ſunt recti:
ergo trigona g t n & b t m ſunt ք 32 p 1 æquiangula. Ergo ք 4 p 6 linea t g
ſit
æqualis lineæ t b:
erũt lineę b m & g n æquales, & linea t m æqualis lineę t n: ergo ք 4 p 1 angu
lin
t a & m t a ſint recti & æquales, erũt lineæ a m & a n æquales:
& ſic pũcta m & n ęqualiter diſta-
bunt
à cẽtro ſpeculi, eſt a:
eritq́; ք 29 p 1 & 4 p 6 ꝓportio lineę a f ad lineã f m, ſicut lineę a t ad li-
neã
b m:
& erit ꝓportio lineæ a q ad lineã q n, ſicut lineę a t ad lineã g n: ſed ք 7 p 5 eadẽ eſt ꝓportio
lineæ
a t ad lineam b m, & ad lineam g n:
quoniã illę duę ſunt æquales: eadẽ ergo eſt proportio lineę
a
f ad lineã f m, quę eſt lineę a q ad lineã q n:
ergo ք 7 th. 1 huius erit euerſim eadẽ proportio lineæ a f
ad
lineam a m, quæ eſt lineę a q ad lineã a n:
ergo ք 16 p & corollariũ 4 p 5 erit permutatim ꝓportio
lineæ
a q ad lineã a f, ſicut lineę a n ad lineã a m:
ſed linea a m eſt æqualis lineę a n: ergo linea a f eſt ę-
qualis
lineæ a q.
Linea itaq; f q æquidiſtat lineę n m ք 2 p 6. Ergo linea f q eſt maior quàm linea n m.
Si
itaq;
centrũ uiſus fuerit in puncto t, & in linea n m fuerit aliquod uiſibile: tũc uiſus cõprehendet
imaginẽ
illius uiſibilis maiorẽ ꝗ̃ ſit ſecũdum ueritatẽ.
Et hoc eſt propoſitũ. Et ſi arcus cuiuſcũq; cir-
culi
copulentur ad has chordas n m & q f:
patet idem de arcubus, quod de lineis rectis.

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index