Fabri, Honoré, Dialogi physici in quibus de motu terrae disputatur, 1665

List of thumbnails

< >
1
1
2
2
3
3
4
4
5
5
6
6
7
7
8
8
9
9
10
10
< >
page |< < of 248 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.000697">
                <pb pagenum="62" xlink:href="025/01/066.jpg"/>
              quid cenſes? </s>
              <s id="s.000698">Non dubito enim, quin de iis aliquid dicturus ſis; ad quid
                <lb/>
              enim duo alia principia præmiſiſſes? </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000699">
                <emph type="italics"/>
              Antim.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000700"> Etiam ſi nihil aliud dicerem, an fortè illa, quæ de puncto E
                <lb/>
              dixi non ſufficiunt ad tuam ſententiam impugnandam? </s>
              <s id="s.000701">Sed agedum,
                <lb/>
              quandoquidem me ſtimulas, etiam de aliis punctis nonnulla dicenda ſunt,
                <lb/>
              eaque ex duobus aliis principiis, quæ ſupra data opera præmiſi eruenda.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.000702">Si terræ globum quoquo versùm obtegeret aqua, ita vt v.g.ex 8. partibus
                <lb/>
              ſemidiametri, octava, ſuprema ſcilicet, aquea eſſet, extremaque ſuperfi­
                <lb/>
              cies terræ convexa, cui ſuperficies aquæ incubat, lævis eſſet, nullis mon­
                <lb/>
              tibus, nullis ſalebris aſpera; Iam verò quàm celerrimè interior ille & in
                <lb/>
              aquis latens terræ globus circa ſuum centrum immobile volvatur; an for­
                <lb/>
              tè putas, tunc motum in portionem aqueam traductum iri? </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000703">
                <emph type="italics"/>
              Chryſoc.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000704"> Traducendum eſſe omnino crederem; terra enim illam etiam
                <lb/>
              aquam ſuſtineret; igitur ſecum vna deferret. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000705">
                <emph type="italics"/>
              Auguſtin.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000706"> At ego ſecus ſentio; hic enim caſus noſtro ſimilis eſt; ſi
                <lb/>
              enim vas probè tornatum aqua plenum in ſitu horizontali circa axem
                <lb/>
              verticalem accuratiſſimè & citra vllam inclinationem erectum, etiam ce­
                <lb/>
              lerrimè vertatur, immotam prorſus aquam videbimus; Quid vis tibi di­
                <lb/>
              cam, Chryſocome, oculos meos teſtes appello, & ſi fidem detrectes,
                <lb/>
              vel in ſcutella ſtannea, quamvis imperfectè tornata, hoc ipſum videbis. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000707">
                <emph type="italics"/>
              Chryſocom.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000708"> Aqua igitur non ſuſtinetur à vaſe, alioquin ſi vas illam ſu­
                <lb/>
              ſtineret, ſecum illam circumferret, ſic librum hunc, quem manu teneo,
                <lb/>
              manus ipſa, quocumque fertur, traducit. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000709">
                <emph type="italics"/>
              Auguſtin.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000710"> Standum eſt experimentis; tu fortè quid, Antime? </s>
              <s id="s.000711">qui litem
                <lb/>
              moviſti, & cautè ſubrides. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000712">
                <emph type="italics"/>
              Antim.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000713"> Dicam quod ſentio, & quod verum eſt; Aqua certè quieſcit,
                <lb/>
              dum vas perniciſſimè volvitur; & ſi vas probè tornatum eſſet, & circa
                <lb/>
              axem minimè inclinatum volveretur, eaque demum eſſet cava ſuperficie,
                <lb/>
              quam nulla prorſus ruga, nulla ſalebra, quantumvis inſenſibilis aſperaret,
                <lb/>
              dico nunquam fore, vt cum vaſe aqua moveretur; & hîc applico princi­
                <lb/>
              pium ſupra iactum, ſcilicet nunquam motum, vel impetum ab aliquo mo­
                <lb/>
              bili imprimi alteri, niſi hoc motum illius impediat, aut retardet: in hoc
                <lb/>
              autem caſu, aqua vaſe contenta motum vaſis nullo modo impedit, non
                <lb/>
              per ſuam molem, ſeu molis pondus; quia moles ſeu pondus reſiſtit tan­
                <lb/>
              tummodo motui, ſurſum; ſed nulla pars vaſis, in hoc motu aſcendit; nulla
                <lb/>
              igitur aquæ pars attollenda eſt; præterea nulla pars obſiſtit motui vaſis,
                <lb/>
              quia id tantùm per contactum fieret; ſed nulla pars tangens obſiſtit, cùm
                <lb/>
              nulla pars cavæ vaſis ſuperficiei extare, & dam movetur, in aquam impin­
                <lb/>
              gi ſupponamus; vt tamen dicam, quod res eſt, cùm & axis abſque aliqua
                <lb/>
              inclinatione erigi, & ſic ſtare vix poſſit, & quod caput eſt, nullum ſit
                <lb/>
              corpus durum, quantumvis lævigatum, ſine poris, rugis, & ſalebris, hinc
                <lb/>
              fit, aquam dicto vaſe contentam tantulùm obſiſtere motui vaſis, ac proin­
                <lb/>
              de non mirum videri, ſi initio quidem immota maneat, quia tamen ſenſim
                <lb/>
              ſine ſenſu vires acquirit, circumferri tandem cum ſuo vaſe cernitur, & hoc
                <lb/>
              adjicere debueras, Auguſtine, vt ſemper ſuus ſit veritati locus. </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>