Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Page concordance

< >
Scan Original
11
12
13
14
15 III
16 IV
17 V
18 VI
19 VII
20 VIII
21 IX
22 X
23 XI
24 XII
25 XIII
26 XIV
27 XV
28 XVI
29 XVII
30 XVIII
31 XIX
32 XX
33 XXI
34 XXII
35 XXIII
36 XXIV
37 XXV
38 XXVI
39 XXVII
40 XXVIII
< >
page |< < (14) of 389 > >|
6614THEORIÆ rum magnum, & parvum ſint tantummodo reſpectiva: &
jure quidem id cenſuit;
ſi nomine graduum incrementa
magnitudinis cujuſcunque momentanea intelligerentur.
Ve-
rum id ita intelligendum eſt;
ut ſingulis momentis ſinguli ſta-
tus reſpondeant:
incrementa, vel decrementa non niſi conti-
nuis tempuſculis.
33. Id ſane admodum facile concipitur ope Geometriæ. Sit
11Geometriæ uſus
ad eam expo-
nendam: mo-
menta punctis,
tempora conti-
nua lineis ex-
preſſa.
recta quædam AB in ſig.
3, ad quam referatur quædam alia
linea C D E.
Exprimat prior ex iis tempus, uti ſolet uti-
que in ipſis horologiis circularis peripheria ab indicis cuſpide
denotata tempus definire.
Quemadmodum in Geometria in
lineis puncta ſunt indiviſibiles limites continuarum lineæ par-
22Fig. 3. tium, non vero partes lineæ ipſius;
ita in tempore diſtinguen-
dæ erunt partes continui temporis reſpondentes ipſis lineæ
partibus, continuæ itidem &
ipſæ, a momentis, quæ ſunt in-
diviſibiles earum partium limites, &
punctis reſpondent; nec
inpoſterum alio ſenſu agens de tempore momenti nomen adhi-
bebo, quam eo indiviſibilis limitis;
particulam vero temporis
utcunque exiguam, &
habitam etiam pro inſiniteſima, tem-
puſculum appellabo.
34. Si jam a quovis puncto rectæ AB, ut F, H, erigatur
33Fluxus ordina-
tæ tranſeuntis
per magnitudi-
nes omnes in-
termedias.
ordinata perpendicularis F G, H I, uſque ad lineam C D;
ea
poterit repræſentare quantitatem quampiam continuo variabi-
lem.
Cuicunque momento temporis F, H, reſpondebit ſua
ejus quantitatis magnitudo F G, H I;
momentis autem inter-
mediis aliis K, M, aliæ magnitudines, K L, M N, reſpon-
debunt;
ac ſi a puncto G ad I continua, & finita abeat pars
lineæ C D E, facile patet, &
accurate demonſtrari poteſt, ut-
cunque eadem contorqueatur, nullum fore punctum K inter-
medium, cui aliqua ordinata KL non reſpondeat;
& e conver-
ſo nullam fore ordinatam magnitudinis intermediæ inter F G,
HI, quæ alicui puncto inter F, H intermedio non reſpondeat.
35. Quantitas illa variabilis per hanc variabilem ordinatam
44Idem in quan-
titate variabili
expreſſa: æqui-
vocatio in voce
gradus.
expreſſa mutatur juxta continuitatis legem, quia a magnitu-
dine F G, quam habet momento temporis F, ad magnitudi-
nem H I, quæ reſpondet momento temporis H, tranſit per
omnes intermedias magnitudines K L, M N, reſpondentes in-
termediis momentis K, M, &
momento cuivis reſpondet de-
terminata magnitudo.
Quod ſi aſſumatur tempuſculum quod-
dam continuum K M utcunque exiguum ita, ut inter puncta
L, N arcus ipſe L N non mutet receſſum a recta A B in acceſ-
ſum;
ducta L O ipſi parallela, habebitur quantitas N O, quæ
in ſchemate exhibito eſt incrementum magnitudinis ejus quan-
titatis continuo variatæ.
Quo minor eſt ibi temporis parti-
cula K M, eo minus eſt id incrementum N O, &
illa evane-
ſcente, ubi congruant momenta K, M, hoc etiam evaneſcit.
Poteſt quævis magnitudo K L, M N appellari ſtatus quidam
variabilis illius quantitatis, &
gradus nomine deberet potius

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index