1quid cenſes?
Non dubito enim, quin de iis aliquid dicturus ſis; ad quid
enim duo alia principia præmiſiſſes?
enim duo alia principia præmiſiſſes?
Antim.
Etiam ſi nihil aliud dicerem, an fortè illa, quæ de puncto E
dixi non ſufficiunt ad tuam ſententiam impugnandam? Sed agedum,
quandoquidem me ſtimulas, etiam de aliis punctis nonnulla dicenda ſunt,
eaque ex duobus aliis principiis, quæ ſupra data opera præmiſi eruenda.
Si terræ globum quoquo versùm obtegeret aqua, ita vt v.g.ex 8. partibus
ſemidiametri, octava, ſuprema ſcilicet, aquea eſſet, extremaque ſuperfi
cies terræ convexa, cui ſuperficies aquæ incubat, lævis eſſet, nullis mon
tibus, nullis ſalebris aſpera; Iam verò quàm celerrimè interior ille & in
aquis latens terræ globus circa ſuum centrum immobile volvatur; an for
tè putas, tunc motum in portionem aqueam traductum iri?
dixi non ſufficiunt ad tuam ſententiam impugnandam? Sed agedum,
quandoquidem me ſtimulas, etiam de aliis punctis nonnulla dicenda ſunt,
eaque ex duobus aliis principiis, quæ ſupra data opera præmiſi eruenda.
Si terræ globum quoquo versùm obtegeret aqua, ita vt v.g.ex 8. partibus
ſemidiametri, octava, ſuprema ſcilicet, aquea eſſet, extremaque ſuperfi
cies terræ convexa, cui ſuperficies aquæ incubat, lævis eſſet, nullis mon
tibus, nullis ſalebris aſpera; Iam verò quàm celerrimè interior ille & in
aquis latens terræ globus circa ſuum centrum immobile volvatur; an for
tè putas, tunc motum in portionem aqueam traductum iri?
Chryſoc.
Traducendum eſſe omnino crederem; terra enim illam etiam
aquam ſuſtineret; igitur ſecum vna deferret.
aquam ſuſtineret; igitur ſecum vna deferret.
Auguſtin.
At ego ſecus ſentio; hic enim caſus noſtro ſimilis eſt; ſi
enim vas probè tornatum aqua plenum in ſitu horizontali circa axem
verticalem accuratiſſimè & citra vllam inclinationem erectum, etiam ce
lerrimè vertatur, immotam prorſus aquam videbimus; Quid vis tibi di
cam, Chryſocome, oculos meos teſtes appello, & ſi fidem detrectes,
vel in ſcutella ſtannea, quamvis imperfectè tornata, hoc ipſum videbis.
enim vas probè tornatum aqua plenum in ſitu horizontali circa axem
verticalem accuratiſſimè & citra vllam inclinationem erectum, etiam ce
lerrimè vertatur, immotam prorſus aquam videbimus; Quid vis tibi di
cam, Chryſocome, oculos meos teſtes appello, & ſi fidem detrectes,
vel in ſcutella ſtannea, quamvis imperfectè tornata, hoc ipſum videbis.
Chryſocom.
Aqua igitur non ſuſtinetur à vaſe, alioquin ſi vas illam ſu
ſtineret, ſecum illam circumferret, ſic librum hunc, quem manu teneo,
manus ipſa, quocumque fertur, traducit.
ſtineret, ſecum illam circumferret, ſic librum hunc, quem manu teneo,
manus ipſa, quocumque fertur, traducit.
Auguſtin.
Standum eſt experimentis; tu fortè quid, Antime?
qui litem
moviſti, & cautè ſubrides.
moviſti, & cautè ſubrides.
Antim.
Dicam quod ſentio, & quod verum eſt; Aqua certè quieſcit,
dum vas perniciſſimè volvitur; & ſi vas probè tornatum eſſet, & circa
axem minimè inclinatum volveretur, eaque demum eſſet cava ſuperficie,
quam nulla prorſus ruga, nulla ſalebra, quantumvis inſenſibilis aſperaret,
dico nunquam fore, vt cum vaſe aqua moveretur; & hîc applico princi
pium ſupra iactum, ſcilicet nunquam motum, vel impetum ab aliquo mo
bili imprimi alteri, niſi hoc motum illius impediat, aut retardet: in hoc
autem caſu, aqua vaſe contenta motum vaſis nullo modo impedit, non
per ſuam molem, ſeu molis pondus; quia moles ſeu pondus reſiſtit tan
tummodo motui, ſurſum; ſed nulla pars vaſis, in hoc motu aſcendit; nulla
igitur aquæ pars attollenda eſt; præterea nulla pars obſiſtit motui vaſis,
quia id tantùm per contactum fieret; ſed nulla pars tangens obſiſtit, cùm
nulla pars cavæ vaſis ſuperficiei extare, & dam movetur, in aquam impin
gi ſupponamus; vt tamen dicam, quod res eſt, cùm & axis abſque aliqua
inclinatione erigi, & ſic ſtare vix poſſit, & quod caput eſt, nullum ſit
corpus durum, quantumvis lævigatum, ſine poris, rugis, & ſalebris, hinc
fit, aquam dicto vaſe contentam tantulùm obſiſtere motui vaſis, ac proin
de non mirum videri, ſi initio quidem immota maneat, quia tamen ſenſim
ſine ſenſu vires acquirit, circumferri tandem cum ſuo vaſe cernitur, & hoc
adjicere debueras, Auguſtine, vt ſemper ſuus ſit veritati locus.
dum vas perniciſſimè volvitur; & ſi vas probè tornatum eſſet, & circa
axem minimè inclinatum volveretur, eaque demum eſſet cava ſuperficie,
quam nulla prorſus ruga, nulla ſalebra, quantumvis inſenſibilis aſperaret,
dico nunquam fore, vt cum vaſe aqua moveretur; & hîc applico princi
pium ſupra iactum, ſcilicet nunquam motum, vel impetum ab aliquo mo
bili imprimi alteri, niſi hoc motum illius impediat, aut retardet: in hoc
autem caſu, aqua vaſe contenta motum vaſis nullo modo impedit, non
per ſuam molem, ſeu molis pondus; quia moles ſeu pondus reſiſtit tan
tummodo motui, ſurſum; ſed nulla pars vaſis, in hoc motu aſcendit; nulla
igitur aquæ pars attollenda eſt; præterea nulla pars obſiſtit motui vaſis,
quia id tantùm per contactum fieret; ſed nulla pars tangens obſiſtit, cùm
nulla pars cavæ vaſis ſuperficiei extare, & dam movetur, in aquam impin
gi ſupponamus; vt tamen dicam, quod res eſt, cùm & axis abſque aliqua
inclinatione erigi, & ſic ſtare vix poſſit, & quod caput eſt, nullum ſit
corpus durum, quantumvis lævigatum, ſine poris, rugis, & ſalebris, hinc
fit, aquam dicto vaſe contentam tantulùm obſiſtere motui vaſis, ac proin
de non mirum videri, ſi initio quidem immota maneat, quia tamen ſenſim
ſine ſenſu vires acquirit, circumferri tandem cum ſuo vaſe cernitur, & hoc
adjicere debueras, Auguſtine, vt ſemper ſuus ſit veritati locus.