Clavius, Christoph
,
Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Figures
Content
Thumbnails
Table of figures
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 432
[out of range]
>
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 432
[out of range]
>
page
|<
<
(647)
of 677
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
it
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div2094
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
531
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42449
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
647
"
file
="
0663
"
n
="
663
"
rhead
="
LIBER OCTAVVS.
"/>
ad Horizontem, vmbraque ſtyli lateribus regulæ æquidiſtet, indicabit vmbræ extremitas altitudi-
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0663-01
"
xlink:href
="
note-0663-01a
"
xml:space
="
preserve
">Horæ cognitio
<
lb
/>
ex alri@ud@ne
<
lb
/>
Sol@s quadran-
<
lb
/>
te, vt alio inſtru
<
lb
/>
mento inuẽta.</
note
>
nem Solis, atque adeo ex proximis tabellis altitudinum Solis præſentem horam facile cognoſce-
<
lb
/>
mus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42450
"
xml:space
="
preserve
">Quam horam deprehendemus etiam ex eiſdem tabellis, ſi quadrante, aut alio inſtrumento
<
lb
/>
altitudinem Solis inquira m
<
unsure
/>
us.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42451
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42452
"
xml:space
="
preserve
">QVOD ſi cylindrus in plano collocetur rectus, in quo horologiũ horizontale deſcriptũ ſit,
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0663-02
"
xlink:href
="
note-0663-02a
"
xml:space
="
preserve
">Deſcriptio hora
<
lb
/>
rum in cylin-
<
lb
/>
dro ex vmbra
<
lb
/>
caden te in ho-
<
lb
/>
ras horologii ho
<
lb
/>
rizon @a@is, vel
<
lb
/>
hemiſphæri@i
<
lb
/>
concaui.</
note
>
aut horologium hemiſphęricum concauũ firmatum, deſcribentur horæ in cylindro ex vmbra, vt
<
lb
/>
ad finem proximi lib. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42453
"
xml:space
="
preserve
">monuimus, hac ratione. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42454
"
xml:space
="
preserve
">Circumducto ſtylo ad lineam cuiuſque ſigni, vel ar-
<
lb
/>
cus diurni, circumuoluatur planum, donec vmbra ſtyli in horologio deſcripto cadat in horam
<
lb
/>
illius paralleli, ad cuius lineam ſtylus cylindri eſt accommodatus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42455
"
xml:space
="
preserve
">ipſe cylindrus in plano in eo
<
lb
/>
ſitu firmato circa eius axem vertatur, donec vmbra ſtyli æquidiſtet lineis ſignorum, aut arcuum
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0663-03
"
xlink:href
="
note-0663-03a
"
xml:space
="
preserve
">10</
note
>
diutnorum, extremumq́ue vmbræ punctum notetur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42456
"
xml:space
="
preserve
">Per hoc enim ducenda erit hora illa in cy-
<
lb
/>
lindro. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42457
"
xml:space
="
preserve
">Non aliter eiuſdem horæ puncta, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42458
"
xml:space
="
preserve
">aliarum omnium in omnibus lineis ſignorum, vel ar-
<
lb
/>
cuum diurnorum inueſtigari poterunt.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42459
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
<
div
xml:id
="
echoid-div2101
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
532
">
<
head
xml:id
="
echoid-head561
"
style
="
it
"
xml:space
="
preserve
">DE HORARVM DESCRIPTIONE
<
lb
/>
in quadrante. CAP. VI.</
head
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42460
"
xml:space
="
preserve
">NON multum differt horarum in quadrante deſcriptio ab ea, quam præcedenti cap. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42461
"
xml:space
="
preserve
">in cy-
<
lb
/>
lindro, vel in plano inſtar cylindri, tradidimus, cum vtrobique horæ ex altitudinibus Solis
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0663-04
"
xlink:href
="
note-0663-04a
"
xml:space
="
preserve
">Deſcriptio ho@a
<
lb
/>
rum ab occ. in
<
lb
/>
quadrante.</
note
>
ſupra Horizontem deſcribantur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42462
"
xml:space
="
preserve
">Sit ergo quadrans A B C, in quo horæ ab occ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42463
"
xml:space
="
preserve
">deſcribendæ
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0663-05
"
xlink:href
="
note-0663-05a
"
xml:space
="
preserve
">20</
note
>
ſint, diuiſus in grad. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42464
"
xml:space
="
preserve
">90. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42465
"
xml:space
="
preserve
">quorum ordo à B, in C, progrediatur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42466
"
xml:space
="
preserve
">Deſcriptis ex A, duobus arcubus
<
lb
/>
per puncta D, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42467
"
xml:space
="
preserve
">E, ad quamcunque diſtantiam, quorum ille, qui quadranti B C, propinquus eſt,
<
lb
/>
tropico ♑, hic vero à quadrante
<
lb
/>
<
figure
xlink:label
="
fig-0663-01
"
xlink:href
="
fig-0663-01a
"
number
="
426
">
<
image
file
="
0663-01
"
xlink:href
="
http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0663-01
"/>
</
figure
>
B C, magis diſtans tropico ♋, tri-
<
lb
/>
buatur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42468
"
xml:space
="
preserve
">Quamuis enim plerique
<
lb
/>
priorem tropico ♋, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42469
"
xml:space
="
preserve
">poſteriorẽ
<
lb
/>
tropico ♑, aſcribant, (quod æque
<
lb
/>
bene, atque illud, fieri poteſt, quan-
<
lb
/>
tum ad horarum deſcriptionem)
<
lb
/>
multò tamen commodius contra-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0663-06
"
xlink:href
="
note-0663-06a
"
xml:space
="
preserve
">30</
note
>
rium fiet, vt nos diximus, propter
<
lb
/>
maiorem horarum diſtinctionem.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42470
"
xml:space
="
preserve
">Diuiſa quoque portione rectę AB,
<
lb
/>
inter arcus per D, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42471
"
xml:space
="
preserve
">E, deſcriptos
<
lb
/>
bifariam, deſcribatur per punctũ
<
lb
/>
diuiſionis ex A, arcus per F, tran-
<
lb
/>
ſiens pro Aequatore; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42472
"
xml:space
="
preserve
">qui duci etiã
<
lb
/>
poſſet per punctum quodcunque
<
lb
/>
inter arcus per D, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42473
"
xml:space
="
preserve
">E, deſcriptos,
<
lb
/>
licet rectam inter illos bifariam
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0663-07
"
xlink:href
="
note-0663-07a
"
xml:space
="
preserve
">40</
note
>
nõ diuideret. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42474
"
xml:space
="
preserve
">Iam vero ex A, egre
<
lb
/>
diantur tres rectæ occultæ per alti-
<
lb
/>
tudines meridianas ♑, ♈, vel ♎,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42475
"
xml:space
="
preserve
">♋, hoc eſt, per grad. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42476
"
xml:space
="
preserve
">24. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42477
"
xml:space
="
preserve
">Min.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42478
"
xml:space
="
preserve
">30. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42479
"
xml:space
="
preserve
">per grad. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42480
"
xml:space
="
preserve
">48. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42481
"
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42482
"
xml:space
="
preserve
">per grad. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42483
"
xml:space
="
preserve
">71. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42484
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
Min. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42485
"
xml:space
="
preserve
">30. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42486
"
xml:space
="
preserve
">ſecantes arcus per D, F, E, deſcriptos in punctis D, F, E, per quæ arcus circuli deſcriptus
<
lb
/>
D F E, erit linea meridiana. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42487
"
xml:space
="
preserve
">Deinde ex A, educantur aliæ rectę occultæ per altitudines meridia-
<
lb
/>
nas arcuum diurnorum horarum 9. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42488
"
xml:space
="
preserve
">10. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42489
"
xml:space
="
preserve
">11. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42490
"
xml:space
="
preserve
">13. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42491
"
xml:space
="
preserve
">14. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42492
"
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42493
"
xml:space
="
preserve
">15. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42494
"
xml:space
="
preserve
">ex tabellis præcedentis cap. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42495
"
xml:space
="
preserve
">excerptas,
<
lb
/>
(Facilius enim horę ab occ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42496
"
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42497
"
xml:space
="
preserve
">or. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42498
"
xml:space
="
preserve
">per arcus diurnos deſcribuntur, quàm per initia ſignorum, quẽ-
<
lb
/>
admodum & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42499
"
xml:space
="
preserve
">in cylindro) quæ ſecent lineam meridianam D F E, in punctis M, L, K, I, H, G,
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0663-08
"
xlink:href
="
note-0663-08a
"
xml:space
="
preserve
">50</
note
>
per quæ ex A, arcus deſcribantur pro arcubus diurnis. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42500
"
xml:space
="
preserve
">Quòd ſi ex A, per altitudines horarnm cu-
<
lb
/>
iuſuis arcus diurni ex tabellis antecedentis cap. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42501
"
xml:space
="
preserve
">acceptas rectæ occultę emittantur, ſecabitur ar-
<
lb
/>
cus diurnus, cuius horarum altitudines ſumptæ ſunt, in horis ab occ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42502
"
xml:space
="
preserve
">Si igitur puncta horarum
<
lb
/>
reſpondentia lineis curuis coniungãtur, (omnes autẽ horæ antemeridianæ exprimuntur per cir-
<
lb
/>
culares lineas, pomeridianæ vero congruenter ducendæ ſunt per puncta, in quibus arcus diurni
<
unsure
/>
<
lb
/>
ab arcubus horarum antemeridianarum ſecantur, vt hora 23. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42503
"
xml:space
="
preserve
">per proxima puncta ipſi rectæ A B,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42504
"
xml:space
="
preserve
">22. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42505
"
xml:space
="
preserve
">per ſequentia, &</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42506
"
xml:space
="
preserve
">c. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42507
"
xml:space
="
preserve
">Itaque ſatis erit, ſi pro arcubus ſingulis horarum antemeridianarum
<
lb
/>
terna puncta reperiantur, nempe pro arcu horæ 15. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42508
"
xml:space
="
preserve
">vnum in arcu diurno horarum 9. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42509
"
xml:space
="
preserve
">quod in
<
lb
/>
recta A B, exiſtit, cum tunc Sol oriatur, alterum in Aequatore, ſeu arcu diurno horarum 12. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42510
"
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42511
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
in arcu diurno horarum 15. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42512
"
xml:space
="
preserve
">tertium. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42513
"
xml:space
="
preserve
">Item pro arcu horæ 17. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42514
"
xml:space
="
preserve
">vnum in arcu diurno horarum
<
lb
/>
9. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42515
"
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42516
"
xml:space
="
preserve
">alterum in arcu diurno horarum 12. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42517
"
xml:space
="
preserve
">vel 11. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42518
"
xml:space
="
preserve
">tertium denique in arcu diurno horarum 14.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s42519
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>