1libræ maiores minoribus
ſint exactiores. Huius vero
principium eſt quare in cir
culo diſtantior linea à cen
tro, ei propinquiore eadem
vi mota celerius fertur.
Celerius autem dicitur bi
fariam, ſiue enim in mino
ri tempore ęquale ſpatium
tranſierit, celerius eſſe di
cimus: ſiue in tempore ęqua
li, maius. Maior autem li
nea in æquali tempore ma
iorem circulum deſcribit.
Qui enim extra eſt, maior
eſt eo, qui intus.
ſint exactiores. Huius vero
principium eſt quare in cir
culo diſtantior linea à cen
tro, ei propinquiore eadem
vi mota celerius fertur.
Celerius autem dicitur bi
fariam, ſiue enim in mino
ri tempore ęquale ſpatium
tranſierit, celerius eſſe di
cimus: ſiue in tempore ęqua
li, maius. Maior autem li
nea in æquali tempore ma
iorem circulum deſcribit.
Qui enim extra eſt, maior
eſt eo, qui intus.
COMMENTARIVS.
De libra propter.] In hoc capite Ariſtoteles vult oſtendere
cur libræ longiorum brachiorum ſint exactiores: quam libræ
breuiorum. Et huius problematis cauſam refert ad circulum, circu
lique eam proprietatem, qua radij longiores celerius, id eſt eodem
tempore maius ſpatium conficiunt, quam breuiores. Quod quia futu
rum eſt fundamentum multorum aliorum problematum poſtea ex
plicandorum, diligenter imprimis demonſtrat. Et primum quod re
cta deſcribens circulum ( vno nomine relicta periphraſi radium hîc
appellabimus ) duabus lationibus feratur, iiſque in nulla ratione &
nullo tempore. Et ex his alteram eſſe ſecundum naturam, alteram
præter naturam. Poſtremò quod latio ſecundum naturam in maiore
circulo maior ſit: quam in minore. Latio autem præter naturam in
minore circulo maior ſit: quam in maiore.
cur libræ longiorum brachiorum ſint exactiores: quam libræ
breuiorum. Et huius problematis cauſam refert ad circulum, circu
lique eam proprietatem, qua radij longiores celerius, id eſt eodem
tempore maius ſpatium conficiunt, quam breuiores. Quod quia futu
rum eſt fundamentum multorum aliorum problematum poſtea ex
plicandorum, diligenter imprimis demonſtrat. Et primum quod re
cta deſcribens circulum ( vno nomine relicta periphraſi radium hîc
appellabimus ) duabus lationibus feratur, iiſque in nulla ratione &
nullo tempore. Et ex his alteram eſſe ſecundum naturam, alteram
præter naturam. Poſtremò quod latio ſecundum naturam in maiore
circulo maior ſit: quam in minore. Latio autem præter naturam in
minore circulo maior ſit: quam in maiore.
Primum igitur.] Proponitur problema de librarum inæqua
lium exactiore iudicio, quod pendet à minorum ponderum deprehen
ſione, vt ea ſit exactior per quam minora pondera expendi poſſunt.
lium exactiore iudicio, quod pendet à minorum ponderum deprehen
ſione, vt ea ſit exactior per quam minora pondera expendi poſſunt.
Huius vero.] Cauſa exactiorum librarum refertur ad circuli