Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

List of thumbnails

< >
21
21 (IX)
22
22 (X)
23
23 (XI)
24
24 (XII)
25
25 (XIII)
26
26 (XIV)
27
27 (XV)
28
28 (XVI)
29
29 (XVII)
30
30 (XVIII)
< >
page |< < (16) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="16" file="0068" n="68" rhead="THEORIÆ"/>
            vis ad negativa, ac vice verſa; </s>
            <s xml:space="preserve">quanquam, uti inferius in-
              <lb/>
            nuam, id ipſum ſit non nihilum revera in ſe ipſo, ſed realis
              <lb/>
            quidam ſtatus, & </s>
            <s xml:space="preserve">habeatur pro nihilo in conſideratione quadam
              <lb/>
            tantummodo, in qua negativa etiam, qui ſunt veri ſtatus, in ſe
              <lb/>
            poſitivi, ut ut ad priorem ſeriem pertinentes negativo quodam
              <lb/>
            modo, negativa appellentur.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">38. </s>
            <s xml:space="preserve">Expoſita hoc pacto, & </s>
            <s xml:space="preserve">vindicata continuitatis lege, eam
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0068-01" xlink:href="note-0068-01a" xml:space="preserve">Proponitur pro-
                <lb/>
              banda exiſten-
                <lb/>
              tia legis Con-
                <lb/>
              tinuitatis.</note>
            in Natura exiſtere plerique Philoſophi arbitrantur, contradicen-
              <lb/>
            tibus nonnullis, uti ſupra innui. </s>
            <s xml:space="preserve">Ego, cum in eam primo in-
              <lb/>
            quirerem, cenſui, eandem omitti omnino non poſſe; </s>
            <s xml:space="preserve">ſi eam,
              <lb/>
            quam habemus unicam, Naturæ analogiam, & </s>
            <s xml:space="preserve">inductionis vim
              <lb/>
            conſulamus, ope cujus inductionis eam demonſtrare conatus ſum
              <lb/>
            in pluribus e memoratis diſſertationibus, ac eandem probatio-
              <lb/>
            nem adhibet Benvenutus in ſua Synopſi Num. </s>
            <s xml:space="preserve">119; </s>
            <s xml:space="preserve">in quibus
              <lb/>
            etiam locis, prout diverſis occaſionibus conſcripta ſunt, repe-
              <lb/>
            tuntur non nulla.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">39. </s>
            <s xml:space="preserve">Longum hic eſſet ſingula inde excerpere in ordinem re-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0068-02" xlink:href="note-0068-02a" xml:space="preserve">Ejus probatio
                <lb/>
              ab inductione
                <lb/>
              ſatis ampla.</note>
            dacta: </s>
            <s xml:space="preserve">ſatis erit exſcribere diſſertationis De lege Continuitatis
              <lb/>
            numerum 138. </s>
            <s xml:space="preserve">Poſt inductionem petitam præcedente numero
              <lb/>
            a Geometria, quæ nullum uſpiam habet ſaltum, atque a motu
              <lb/>
            locali, in quo nunquam ab uno loco ad alium devenitur, niſi
              <lb/>
            ductu continuo aliquo, unde conſequitur illud, diſtantiam a
              <lb/>
            dato loco nunquam mutari in aliam, neque denſitatem,
              <lb/>
            quæ utique a diſtantiis pendet particularum, in aliam, niſi
              <lb/>
            tranſeundo per intermedias; </s>
            <s xml:space="preserve">fit gradus in eo numero ad mo-
              <lb/>
            tuum velocitates, & </s>
            <s xml:space="preserve">ductus, quæ magis hic ad rem faciunt,
              <lb/>
            nimirum ubi de velocitate agimus non mutanda per ſaltum in
              <lb/>
            corporum colliſionibus. </s>
            <s xml:space="preserve">Sic autem habetur: </s>
            <s xml:space="preserve">“ Quin immo in
              <lb/>
            motibus ipſis continuitas ſervatur etiam in eo, quod motus
              <lb/>
            omnes in lineis continuis fiunt nuſquam abruptis. </s>
            <s xml:space="preserve">Plurimos
              <lb/>
            ejuſmodi motus videmus. </s>
            <s xml:space="preserve">Planetæ, & </s>
            <s xml:space="preserve">cometæ in lineis con-
              <lb/>
            tinuis curſum peragunt ſuum, & </s>
            <s xml:space="preserve">omnes retrogradationes
              <lb/>
            fiunt paullatim, ac in ſtationibus ſemper exiguus quidem mo-
              <lb/>
            tus, ſed tamen habetur ſemper, atque hinc etiam dies paul-
              <lb/>
            latim per auroram venit, per veſpertinum crepuſculum abit,
              <lb/>
            Solis diameter non per ſaltum, ſed continuo motu ſupra ho-
              <lb/>
            rizontem aſcendit, vel deſcendit. </s>
            <s xml:space="preserve">Gravia itidem oblique pro-
              <lb/>
            jecta in lineis itidem pariter continuis motus exercent ſuos,
              <lb/>
            nimirum in parabolis, ſecluſa aeris reſiſtentia, vel, ea conſi-
              <lb/>
            derata, in orbibus ad hyperbolas potius accedentibus, & </s>
            <s xml:space="preserve">qui-
              <lb/>
            dem ſemper cum aliqua exigua obliquitate projiciuntur, cum
              <lb/>
            infinities infinitam improbabilitatem habeat motus accurate
              <lb/>
            verticalis inter infinities infinitas inclinationes, licet exi-
              <lb/>
            guas, & </s>
            <s xml:space="preserve">ſub ſenſum non cadentes, fortuito obveniens, qui
              <lb/>
            quidem motus in hypotheſi Telluris motæ a parabolicis plu-
              <lb/>
            rimum diſtant, & </s>
            <s xml:space="preserve">curvam continuam exhibent etiam pro
              <lb/>
            caſu projectionis accurate verticalis, quo, quieſcente penitus
              <lb/>
            Tellure, & </s>
            <s xml:space="preserve">nulla ventorum vi deflectente motum, </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>