6854HYDRODYNAMICÆ.
De Velocitatibus maximis fluidorum per foramina
valde ampla effluentium.
valde ampla effluentium.
Ad §. 16. & 20.
Experimentum Primum.
TUbum Cylindricum F A (Fig.
22.)
longitudinis quatuor pollicum
11Fig. 22. oblique ad horizontem poſui, in eoque ſitu firmavi, erat autem
amplitudo tubi ad amplitudinem luminis in A ut 2 ad 1. & quidem dia-
meter tubi præter propter ſeptem lineas exæquabat; Dein menſuris acceptis
in particulis æqualibus linearum F E, A B & B D (quarum lex ex ipſa figura per
ſe patet) illas inveni 81. 619. & 740.
11Fig. 22. oblique ad horizontem poſui, in eoque ſitu firmavi, erat autem
amplitudo tubi ad amplitudinem luminis in A ut 2 ad 1. & quidem dia-
meter tubi præter propter ſeptem lineas exæquabat; Dein menſuris acceptis
in particulis æqualibus linearum F E, A B & B D (quarum lex ex ipſa figura per
ſe patet) illas inveni 81. 619. & 740.
His ita præparatis, tubum aquâ replevi, digito interim obturato ori-
ficio A, eoque confeſtim remoto aquæ breviſſimo tempuſculo effluxere om-
nes: obſervare tamen potui, primas & ultimas propius ad verticalem AB,
quam medias cecidiſſe; guttas autem longiſſime projectas incidiſſe in locum
C invenique poſt ſæpius repetitum experimentum BC particularum, qui-
bus antea uſus fueram, 235.
ficio A, eoque confeſtim remoto aquæ breviſſimo tempuſculo effluxere om-
nes: obſervare tamen potui, primas & ultimas propius ad verticalem AB,
quam medias cecidiſſe; guttas autem longiſſime projectas incidiſſe in locum
C invenique poſt ſæpius repetitum experimentum BC particularum, qui-
bus antea uſus fueram, 235.
Jam vero ſi per præmiſſum lemma quæratur altitudo E G, ad quam guttæ
maxima velocitate ejectæ aſcendere poſſint, reperitur E G = 56. part. de-
beret autem vi §. §. 16. & 20. eſſe. = 62. niſi attritus aquæ ejusquæ adhæ-
ſio ad latera tubi impedimentum motui afferret: majorem conſenſum non
expectavi.
maxima velocitate ejectæ aſcendere poſſint, reperitur E G = 56. part. de-
beret autem vi §. §. 16. & 20. eſſe. = 62. niſi attritus aquæ ejusquæ adhæ-
ſio ad latera tubi impedimentum motui afferret: majorem conſenſum non
expectavi.
II.
Poſitis quæ prius, diminuto tantum ad dimidium foramine A,
ita ut amplitudo tubi eſſet quadrupla amplitudinis ad lumen pertinentis, ob-
ſervavi B C = 252; Hinc deducitur E G = 68 per experimentum; per
theoriam autem debuiſſet eſſe = 70; numeri hi minus differunt quam
præcedentes, quia hîc multo minus fuit attritus impedimentum ob diminu-
tam velocitatem internæ aquæ. Utrumque autem experimentum egregie
profecto theoriam confirmat.
ita ut amplitudo tubi eſſet quadrupla amplitudinis ad lumen pertinentis, ob-
ſervavi B C = 252; Hinc deducitur E G = 68 per experimentum; per
theoriam autem debuiſſet eſſe = 70; numeri hi minus differunt quam
præcedentes, quia hîc multo minus fuit attritus impedimentum ob diminu-
tam velocitatem internæ aquæ. Utrumque autem experimentum egregie
profecto theoriam confirmat.