Fabri, Honoré, Dialogi physici in quibus de motu terrae disputatur, 1665

Page concordance

< >
Scan Original
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
< >
page |< < of 248 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.000731">
                <pb pagenum="64" xlink:href="025/01/068.jpg"/>
              ſeu rugas, aqua ſubire non poſſit, aut ſi reverà ſubeat, ſtatim effluar, in
                <lb/>
              pennis avium aquatilium v.g. Anſerum, Anatum, aliarumque ſimilium,
                <lb/>
              hoc ipſum obſervamus, immo in multis foliis, vt braſſicæ, in quibus hu­
                <lb/>
              juſmodi aquæ guttulæ, quaſi totidem liquatas gemmas, poſt pluviæ vel
                <lb/>
              roris lapſum ſæpè vidiſti; quia ſcilicet laxioribus rugis ſeu ſtriis in longum
                <lb/>
              & rectam lineam ductis conſtant, per quas aqua ſtatim deſcendit, atque
                <lb/>
              effluit, niſi aliqua foſſula inſit, in qua major gutta ex reliquis longè mi­
                <lb/>
              noribus eò per rugam declivem confluentibus, componitur; in ſuperficie
                <lb/>
              butyri rectas huiuſmodi ſtrias tantùm non videmus; nec fortè mirum;
                <expan abbr="nẽpe">nempe</expan>
                <lb/>
              vliginoſa ex multis filaminibus conſtant; fila autem in longum ducuntur;
                <lb/>
              iunge ſimul multas acus, & aliquid fortè ſimile aſpicies; cur verò guttæ
                <lb/>
              illæ majores in iis foſſulis tornatæ deinde non cadant, etiam ſi vas vnctum,
                <lb/>
              cui adhærent, everſo ſitu ſtatuatur, eadem ratio eſt, propter quam naſo, pa­
                <lb/>
              leæ, ligno, aliíſque corporum extremitatibus gutta adhæret, ac de illis pen­
                <lb/>
              det quam certè hoc loco explicare non poſſum, cùm inde vaſtiſſimus allis
                <lb/>
              experimentis ad ſuas veras cauſas phyſicas reducendis campus ape­
                <lb/>
              riatur. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000732">
                <emph type="italics"/>
              Auguſtin.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000733"> Auguror rem gratiſſimam fore, & fortè altero congreſſu
                <expan abbr="dignã">dignam</expan>
              ,
                <lb/>
              quandoquidem tam latè patere dictitas; ſed ad propoſitum, qùæſo, redea­
                <lb/>
              mus: Conſtat igitur, illum terræ globum verſum iri, licèt aqua circum­
                <lb/>
              poſita nullo modo moveretur; huc enim faciunt duo illa tua principia,
                <lb/>
              quæ libenter admitto, vtpote quæ cum experimentis mirabiliter conſen­
                <lb/>
              tiant; ſi verò terræ globum conſideremus, provt modò eſt, & aquarum
                <lb/>
              congeries ſtagnat in vaſtiſſimis illis terrarum conchis; ſi terræ glo­
                <lb/>
              bus volvatur, nunquid non ſuo motu aqueam illam molem ſecum abri­
                <lb/>
              piet? </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000734">
                <emph type="italics"/>
              Antim.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000735"> Abripiet ſanè majorem partem, eam ſcilicet, quàm arctiùs
                <lb/>
              ſuis brachiis ſtringit, & quæ à ſuperficie conchæ introrſum ſatis ſuperque
                <lb/>
              diſtat; huc facerent exempla concharum, quibus vulgò vtimur; ſed ne
                <lb/>
              dicta repetam, libens omitto,
                <expan abbr="atq;">atque</expan>
              ſuppono. </s>
              <s id="s.000736">Vt vt ſit, ſi
                <expan abbr="motũ">motum</expan>
              orbis conſide­
                <lb/>
              remus haud dubiè facilior eſt ſi aliqua portio aquæ retroagatur, ea ſcilicet,
                <lb/>
              quæ à ſuperficie parum diſtat, cum tantula elevatione, ratione cujus in ſu­
                <lb/>
              perficiem oppoſitam excurrit, & in litora occidua deinde impingi, ſeu po­
                <lb/>
              tiùs elevari, excurrere & in litus impingi videtur, eo quippe litus ipſum fer­
                <lb/>
              tur, & in aquam vel immobilem vel tardiorem impingitur, nempe quoad
                <lb/>
              effectum &
                <expan abbr="phænomerũ">phænomerum</expan>
              perinde eſt, ſive caput in ſaxum, five ſaxum in ca­
                <lb/>
              put incurrat: hoc autem potiori iure in terræ globo duplici illo motu, de
                <lb/>
              quo jam ſupra, locum habet, nempe à puncto H ad E creſcit motus per HE,
                <lb/>
              non tantùm ratione motus orbis, verùm etiam motus centri; idque per cre­
                <lb/>
              menta majora & majora, vt iam oſtendi; Igitur, aqua, iuxta ſuperficiem ſal­
                <lb/>
              tem tantulùm ex currit in
                <expan abbr="partẽ">partem</expan>
              oppoſitam, ſcilicet in occaſum, ſi enim hoc
                <lb/>
              fiat, motu æquali ſuppoſito, potiori iure ſuppoſito inæquali, ac ſemper creſ­
                <lb/>
              cente: itaque ex iis. </s>
              <s id="s.000737">quæ diximus huc
                <expan abbr="vſq;">vſque</expan>
              , nec
                <expan abbr="nõ">non</expan>
              meo judicio probavimus,
                <lb/>
              facilè defini: i poſſet æſtus marini ratio, in dicta hypotheſi ; nempe aqua
                <lb/>
              à puncto E ad punctum I, id eſt à media nocte ad Solis Ortum (ſup-</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>
Impressum