Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

List of thumbnails

< >
61
61
62
62
63
63
64
64
65
65
66
66
67
67
68
68
69
69
70
70
< >
page |< < of 290 > >|
68 duū. igitur nõ vniformiter creſcūt. Antecedēs ptꝫ
ex caſu.
Sed ſecūda pars ꝓbatur: qm̄ vtra illaꝝ
inequalibus tēporibus equales latitudines reſiſ­
ſtentie acquirūt: vt ptꝫ ex caſu.
Ex hac correlariuꝫ
eſt ſimile dialectico ſortes / et brunellꝰ nõ ſunt fra-
tres: et tamen vter illoꝝ eſt fratrer. 112. correĺ.
¶ Secunduꝫ
correlariū ſtat /  ſubduplū in ſubduplo tempore
adequate ad tēpus deꝑditionis dupli deꝑdatur:
et quãdo deperdat̄̄ ſubduplū etiã duplū deperdat̄̄
quãius nõ totaliter: et nichilominꝰ nõ eque velociṫ
deperdat̄̄ ſubduplū cum duplo.
Probat̄̄ et pono
caſum /  ſint pedale a. et bipedale b. / et incipiat de-
perdi taliter:  īmedietate hore future deperdat̄̄
pedale a. adequate: et tūc ſit deperditū a. bipedali
b. p̄ciſe ſemipedale: et totū reſiduū deperdat ī me-
dietate ſeq̄nti adequate: quo poſito iam ptꝫ corre­
larium. 223. correĺ.
¶ Ex quo ſequitur tertiū correlariū:  hec
cõſequentia nichil valet.
Si a. ſubduplū in ſubdu­
plo tēpore adequate deperdit̄̄ ad b. duplū: a. et b.
eque velociter deperdūtur.
In caſu em̄ poſito an-
tecedens eſt verū et cõſequēs falſum.
Nec puto cal­
culatorē voluiſſe illã cõcedere.
Iſta tamen cõſequē­
tia eſt bona: ſi ſubduplū in ſubduplo tēpore ade-
quate deperdit̄̄ et vniformiter cū ſuo duplo: iam
eque velociter deperdit̄̄. 334. correĺ.
¶ Quartū correlarium.
Iſta cõſequentia nichil valet: pluſquã in duplo ci-
tius deperdit̄̄ ſubduplū quã duplū: igitur velociꝰ
perditur ſubduplū quã duplū.
Patet hoc correla­
riū ex dictis in ſolutione argumentati. 445. correĺ.
¶ Quintum
correlariū.
Stat duas ꝓportiones eque velociter
deperdi per crementū ſuaꝝ reſiſtentiarū: et tamen
reſiſtentias nõ eque velociter creſcere: īmo hoc ne­
ceſſariū eſt vbi reſiſtētie ſūt īeq̈les .etc̈.
Probat̄̄ cor­
relariuū ſupponēdo  ad hoc /  aliquã ꝓportio eq̄
velociṫ ↄ̨tinuo et vniformiṫ cū deꝑdat̄̄: req̇rit̄̄ /  in­
eq̈libꝰ tēporibꝰ equales ꝓportiones partiales ille
due deperdant: vt ſi ꝓportio quadrupla eque ve-
lociter debeat deperdi cū ꝓportione dupla: requi-
ritur /  quando adequate quadrupla perdit ſex-
quitertiã.
etiã dupla ſexquitertiã perdat adequa-
te: et ſic cõſequenter.
Sed ad hoc /  due reſiſtentie
eque velociter et vniformiter deperdãtur requirit̄̄ /
 inequalibꝰ tēporibꝰ equales latitudines reſiſtē-
tiarū deperdant.
Hoc patet ex ſexta ſuppoſitione
p̄cedētis capitis.
Ad hoc em̄  vniformiter remit-
tatur ꝓportio: requiritur /  inequalibꝰ tēporibꝰ
equales latitudines ꝓportionū deperdãtur: et ad
hoc /  vniformiter remittatur reſiſtentia: requirit̄̄ /
 inequalibꝰ tēporibꝰ equales latitudines reſiſtē­
tiarū deperdãtur vt ptꝫ.
Quo ſuppoſito ꝓbatur
correlariū in caſu argumentati.
ibi em̄ reſiſtentia c. /
vt .2. in duplo velocius creſcit quã reſiſtentia d. / vt
vnū et tamen quãdo ꝓportio a. potentie / vt .8. ad c.
reſiſtentiã / vt 2. perdit ꝓportionē duplã: etiã pro-
portio ipſiꝰ b. potētie / vt 4. ad d. reſiſtentiã / vt vnū
ꝑdit ꝓportionē duplã: et ſic ibi ſtat proportiões per
crementū reſiſtētiaꝝ eque vĺociter deꝑdi: et tamen
reſiſtētias nõ eque velociter creſcere.
Et  hoc ſit
neceſſariū vbi reſiſtētie ſiue mīores termini ꝓpor-
tionū fuerit inequales: ptꝫ / q2 īplicat duo inequa-
lia eque velociter creſcere et eque ꝓportiõabiliter /
vt ptꝫ ex octaua ſuppoſitione quarti capitis et ex
octauo capite ſecūde partis per totū.
¶ In his q̄
quaſi demõſtratiue ꝓcedūt: deducas locoꝝ diuer-
ſitatē: cū ceterꝪ litigioſis captiūculis ſophiſtarū
55Aduerte
¶ Aduerte tamen /  nõ in toto tꝑe ille ꝓportiões
puta dupla et quadrupla eque velociter deperdū­
tur: et loquor de ꝓportione b. potentie vt .4. ad re­
ſiſtentiã c. vt duo et ꝓportione b. potentie vt .4. ad
d. reſiſtentiã vt vnū.
Sed quãdiu ſimul remittunt̄̄
eque velociter decreſcunt ſiue remittuntur. 66Aduerte
pḣs pri-
mo celi.
¶ Sed
q2 ex ſentētia philoſophi primo celi veritates in-
quiſitores arbitros eſſe decet et nõ inimicos: ideo
ſecūdo loco aduerte: 77Eque ve-
lociter ca­
pitur du­
pliciter.
 in cõſequētia calculatoris
ly eque velociter poteſt capi dupliciter: videlicet
reſolutorie / vt eq̇ualeat huic aliqua equali veloci-
tate.
vt ſit ſenſus huiꝰ ꝓpropoſitionis ſubduplū eque­
velociter remittitur cū duplo: id eſt aliqua equali
velocitate ſubduplū equaliter remittitur cum du­
plo.
Et iſto modo cõſequentia calculatoris eſt bo­
na cū his que ſupponit ex parte antecedētis.
Alio
modo ly eque velociter poteſt capi exponibiliter /
vt ſit ſenſus huiꝰ ꝓpoſitionis ſubduplū eque velo­
citer remittit̄̄ cū duplo: hoc eſt ita velociṫ remittit̄̄
ſubduplū ſicut duplū et ē cõtra.
Et in iſto ſenſu hec
conſequentia nõ valet b. ſubduplū puta pedale in
ſubduplo tēpore adequate deꝑditur ad a. dupluꝫ
puta bipedale: ergo eque velociter ꝑditur b. ſub-
duplū ſicut a. duplū.
Probatur: nam poſito  pe­
dale remittatur vniformiter in hora: et bipedale
in duabus horis adequate remittatur vſ ad nõ
quantū: ita tamen  in tēpore in quo remittit̄̄ pe-
dale remittatur aliquid de bipedali: in triplo tar­
dius tamen gratia exēpli: et in aliqua parte ſecū-
de hore remittatur etiã aliquid de bipedali ita ve­
lociter ſicut antea remittebat̄̄ pedale: et in aliqua
alia parte remittatur ipſum bipedale velociꝰ quã
vti̄ remittebatur pedale ſubduplum: quo poſito
antecedens eſt verum et conſequens falſum.
Nam
tertia exponens conſequentis eſt falſa / videlicet
iſta in nullo tempore a. duplum velocius remitti-
tur quam b. ſubduplū / vt patet. 88Expoſi-
tio ipſiꝰ
ita et ſi-
cut.
Et ita debet dari
tertia exponens in talibus addendo ly tēpore / qm̄
alias oporteret vti circulatione in exponendo: ꝑ-
inde at alti concedunt quod michi non placet.
Hac diſtinctione vtendo pariter et expoſitione: fa­
cile hec dicta in predictis correlariis dictis calcu-
latoris conciliabis: eſto  calculator de facto nõ
aduerſetur dictis.
¶ Hec ex ſcriniis dialectice non
abs re nec inconſulte huic argumento interſeren-
da decreui: quoniam defeſſam mathemathicis et
ſcientia demonſtratiua mentem dialectice at ſo­
phiſtice argumētiones plurimū oblectant.
99pḣs deci­
ma octa­
ua partꝪ
ꝓble.
Nam
teſte philoſopho decima octaua particula pro-
blematum ſecundo problemate.
Agoniſtice, ligi-
tioſe, at ſophiſtice argumentatioues, et pluri-
mum ſunt exercitatiue: et vltra alias diſputatio-
nes: lõge plus iuuant at delectant. 1010Citiꝰ ca-
pit̄̄ du-
pliciter
His adde /
 iſte terminus citius dupliciter poteſt capi: pri-
mo modo / vt dicit temporis propinquitatem: ſe-
cundo vero modo / vt dicit tēporis breuitatem: et
hoc poſteriori modo accommodatius propoſito
deſeruit.
Secundo contra primam ſuppoſi-
tionem: et vniuerſaliter contra fundamentum to-
tius opinionis arguitur ſic: quia ſi illa ſuppoſi-
tio eſſet vera: ſequeretur /  aliqua potētia poſſet
pertranſire aliquam reſiſtentiam: et tamen non
poſſet illam pertranſire: hoc manifeſte implicat:
igitur illud ex quo ſequitur.
Sequela probatur / et
pono caſum /  ſit vna reſiſtentia vniformiter dif-
formis a gradu / vt duo vſ̄ ad quartum et ſit vna
potentia vt .4. / que inuariata incipiat pertranſi-
re talem reſiſtentiam ſiue incipiat moueri in tali
reſiſtentia: ab extremo remiſſiori: quo poſito ar-
guitur ſic / illa potentia nun̄ perueniet ad finem
illius reſiſtentie: igitur non pertranſibit illam.

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index