Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Page concordance

< >
Scan Original
651 349
652 350
653 351
654 352
655 353
656 354
657 355
658 356
659 357
660 358
661 359
662 360
663 361
664 362
665 363
666 364
667 365
668 366
669 367
670 368
671 369
672 370
673 371
674 372
675 373
676 374
677 375
678 376
679 377
680 378
< >
page |< < (378) of 778 > >|
680378VITELLONIS OPTICAE punctus b motu ſuo deſcribet circulum in ſuperficie cõcaua ſpeculi: & à quolibet puncto periphe-
riæ illius circuli reflectetur forma puncti t ad uiſum exiſtentem in puncto h.
Similiter quoq; l motu
ſuo deſcribet circulum extra ſpdculum, in cuius totali peripheria erit locus imaginis formæ puncti
t:
quoniam in tota illius circuli peripheria catheti incidentiæ formæ puncti t, & lineæ reflexionum
formæ puncti t ad uiſum h, concurrent.
Patet itaq; propoſitum.
19. In pyramidalibus concauis ſpeculis cõmuni ſectione ſuperficiei reflexionis & ſpeculi oxy-
gonia exiſtente, & centro uiſus, puncto́ rei uiſæ exiſtentibus in eadem ſuperficie baſis ſpeculi,
aut ei æquidiſtantis, ne ſit ipſorum aliquod in axe ſpeculi: formarum punctorum rei uiſæ qua-
rundam fit ab uno tantùm pũcto ſpeculi reflexio: quarundã à quarundã à tribus: qua-
rundã à quatuor: nõ aũt à pluribus: & ſecundũ hæc loca imaginũ numerãtur. Alhaz. 100 n 5.
Eſto ſpeculum pyramidale concauum a g u: cuius axis ſit a d & uertex a: ſitq́ punctus e centrum
uifus:
& ſit z punctus rei uiſæ obliquè incidens ſpeculo: ita quòd nõ ſit in aliqua linearum perpen-
dicularium ſuper ſuperficiem uiſus:
neq; ſit in axe ſpeculi, qui eſt a d: neq; fiat reflexio ab aliqual li-
nearum longitudinis ſpeculi:
fiat tamẽ reflexio formæ puncti z ad uiſum e ab aliquo puncto ſuper-
ficiei propoſiti ſpeculi.
Erit ergo neceſſariò cõmunis ſectio ſuperficiei reflexionis & ſpeculi ſectio
oxygonia per 2 th.
huius: & ſint puncta e & z in eadẽ ſuperficie circuli baſis ſpeculi, aut æ quidiſtan-
tis ei.
Dico quòd eſt poſsibile, ut ab uno tantùm pũcto ſpeculi: uel duobus: uel tribus: uel quatuor:
& non à pluribus fiat reflexio ad uiſum:
& quandoq; unica apparebit imago: quandoq; duæ: quan-
doq;
tres: quandoque quatuor: nec eſt poſsibile uideri plures imagines: quoniam totidem tantùm
ſunt puncta reflexionis poſsibilia.
Imaginetur itaq; ſuperficies plana tranſiens per pũctum z æqui-
diſtans baſi ſpeculi:
hæc itaq; ſuperficies per 100 th. 1 huius ſecabit ſpeculum ſecundum circulum:
centrum itaq;
uiſus (quod eſt punctum e, ut patet ex hypotheſi) erit in ſuperficie illius circuli, cu-
ius cẽtrum ſit t:
& ducatur linea e z, quæ producta ſecet illum circulum. Palàm ergo per ea, quæ de-
monſtrata ſunt in ſpeculis ſphæricis cõcauis per 40 th.
8 huius, quoniam in tali diſpoſitione forma
puncti z reflectitur ad uiſum exiſtentem in puncto e à peripheria illius circuli ex una parte, ſcilicet
ab arcu interiacente ſemidiametros, in quibus puncta z & e conſiſtunt, aut ab uno puncto ſpeculi:

aut à duobus:
aut à tribus: & ex alia parte ab arcu ſcilicet interiacẽte illas ſemidiametros reliquas,
in quibus puncta z & e non conſiſtunt, ab uno tantùm puncto.
Sumatur itaq; aliquis punctus cir-
culi, à quo fiat hæc reflexio, quod ſit h:
& ducantur lineæ z h & e h: & ſemidiameter th. Pater itaq;
per 18 p 3 quoniam linea th eſt perpendicularis ſuper lineam circulum in puncto h contingentem:

& per 20 th.
5 huius palàm eſt quoniam linea t h diuidit angulum z h e per æqualia: ergo per 29 th. 1
815[Figure 815]a g e u t m q d o n z h p f huius linea th ſeca bit lineam e z:
ſit ergo punctus ſectionis q: du-
catur́ per 101 th.
1 huius linea longitudinis ſpeculi: quæ ſit a h: &
â puncto q ducatur linea cadens perpendiculariter ſuper lineam
a h per 12 p 1:
quæ ſit q m, ſecans lineam a h in puncto m: & produ-
cta ultra punctum q fecet a xem ſpeculi, qui eſt a d, in puncto d:
&
ducantur lineæ z m & e m:
& à puncto z, quod eſt pũctum rei ui-
fæ ducatur in ſuperficle illius circuli linea æquidiſtans lineæ q h:

quæ ſit z l.
Quia itaq; linea e h concurrit cum linea q h in puncto
h:
patet per 2 th. 1 huius quoniã linea e h producta ultra punctum
h concutret cum linea z l:
ſit concurſus punctus l: & à puncto h
ducatur linea perpendicularis ſuper lineam l z, quæ ſit h p:
dein-
de in ſuperficie e m z ducatur à puncto z linea æ quidiſtans lineæ
q m:
quæ ſit linea z o. Quia itaq; linea e m concurrit eum linea m
q:
patet per 2 th. 1 huius quòd ipſa concurret cum linea z o ipſius
æ quidiſtante:
ſit ergo concurſus in puncto o: & ducatur linea lo:
& à puncto p ducatur linea æ quidiſtãs lineæ l o;
quæ ſit linea p n,
ſecans lineam z o in puncto n:
& ducatur linea m n. Palàm itaq;
ex præ miſsis, & per 20 th.
5 huius quòd angulus e h q eſt æqualis
angulo q h z:
ſed quia lineæ th & l z æquidiſtant: pater per 29 p 1
quòd anguli q h z & h z l ſunt æqualies:
quia conalterni: ſed & an-
gulus q h e extrinſecus eſt æ qualis angulo h l z intrinſeco:
anguli
ergo h l z & h z l ſunt æ qualies:
ergo per 6 p 1 latera h l & h z ſunt
æ qualia:
ſed lineæ h p eſt perpẽdicularis ſuper lineã l z baſim iſo-
ſcelis h l z:
erũt ergo per 31 th. 1 huius trigona h l p & h p z ſimilia:
ergo per 4 p 6, cum linea h p ſit ambobus illis trigonis cõmunis:

erit linea l p æqualis lineæ p z:
ſed in trigono l o z linea p n eſt
æquidiſtans lineæ l o:
ergo per 2 p 6 erit proportio lineæ z n ad lineam on, ſicut lineæ z p ad lineam
p l.
Eſt ergo linea z n æ qualis lineæ n o. Item cum, ſicut patet ex præmiſisi, linea o z ſit æ quidiſtans
lineæ q m & linea h q ſit æ quidiſtans lineæ l z:
ergo p 15 p 11 erit ſuperficies z l o æ quidiſtans ſuper-
ficiei q m h:
& ſuperficies e o l ſecat illas duas ſuperficies: ſuperficiẽ quidẽ q h m ſecundũ lineã h m,
& ſuperficiẽ l o z ſecundũ lineã l o:
ergo per 16 p 11 cõmunes ſectiones ſuperficiei e ol cum illis dua-
bus ſuperficiebus æ quidiſtantibus ſunt æ quidiſtantes.
linea ergo h m æ quidiſtabit lineæ l o: ſed

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index