68143LIBER.
Quando igitur negotium &
tempus ſimul animũ in-
uadunt, excitantq́; , tum meminiſſe ſolet, quòd ſi ſe coniun-
gere utrunq; putet, non tamen coniungit, ſe meminiſſe au-
tumat: nibil enim obstat, quin fallatur aliquis: & ſe memi-
niſſe cùm nõ meminerit, putet: quanquã fieri non poteſt, ut
qui meminit, ſe meminiſſe nõ aduertat, ſed id eũ lateat, nam
meminiſſe, id ipſum eſt. At ſi negociũ abſq; tẽpore, aut con
tra tẽpus abſq; negocio iacentem animũ extimularit, haud-
quaquam meminit. Cæterùm tempus illud, duplex eſt: nam
interdum quis certum tempus non adhibet, ut cùm ſe fe-
ciſſe non pridie ſed aliquãdo, meminit: interdũ, etiã adhi-
bet. Verùm meminiſſe dicitur, etiã ſi certũ tempus minimè
adhibeat: nã uulgò dici ſolet, equidẽ memini factũ, ſed quã-
do nõ memini, cùm de tempore facti non conſtat. Qui-
bus præcipua ineſt memoria, nõ eiſdẽ & reminiſcentiã in-
eſſe eximiã, diximus ſuprà. Distat uerò memoria à remini-
ſcentia, nõ ſolùm ratione tẽporis, ſed in eo quoq; quòd &
complures aliæ animantes memoria participãt, reminiſcen-
tia nulli ex omniũ animalium numero, quorũ natura com-
perta explorataq́; habeatur, præterquàm homini, conceſſa
ſit. Cauſa cur ita, eſt: quòd reminiſcentia ueluti ſyllogiſmus
quidam, id eſt ratiocinatio, existit: nam qui reminiſcitur,
quod prius audierit, uiderit, aut quippiam id genus fece-
rit, ratiocinari aſſolet. Item quaſi diſquiſitio quædam:
diſquiſitionem uerò ijs ſolis natura tribuit, quibus conſul-
tandi deliberandiq́; ratio competit, etenim conſultatio ſiue
deliberatio, ratiocinatio quædam eſt. Porrò affectionem
ipſam corporalem eſſe, & reminiſcentiam diſquiſitionem
in tali uiſo, indicium eſt: quòd nonnulli obturbari ſolent,
& cùm reminiſci non poſſunt, & cùm cogitationem
uadunt, excitantq́; , tum meminiſſe ſolet, quòd ſi ſe coniun-
gere utrunq; putet, non tamen coniungit, ſe meminiſſe au-
tumat: nibil enim obstat, quin fallatur aliquis: & ſe memi-
niſſe cùm nõ meminerit, putet: quanquã fieri non poteſt, ut
qui meminit, ſe meminiſſe nõ aduertat, ſed id eũ lateat, nam
meminiſſe, id ipſum eſt. At ſi negociũ abſq; tẽpore, aut con
tra tẽpus abſq; negocio iacentem animũ extimularit, haud-
quaquam meminit. Cæterùm tempus illud, duplex eſt: nam
interdum quis certum tempus non adhibet, ut cùm ſe fe-
ciſſe non pridie ſed aliquãdo, meminit: interdũ, etiã adhi-
bet. Verùm meminiſſe dicitur, etiã ſi certũ tempus minimè
adhibeat: nã uulgò dici ſolet, equidẽ memini factũ, ſed quã-
do nõ memini, cùm de tempore facti non conſtat. Qui-
bus præcipua ineſt memoria, nõ eiſdẽ & reminiſcentiã in-
eſſe eximiã, diximus ſuprà. Distat uerò memoria à remini-
ſcentia, nõ ſolùm ratione tẽporis, ſed in eo quoq; quòd &
complures aliæ animantes memoria participãt, reminiſcen-
tia nulli ex omniũ animalium numero, quorũ natura com-
perta explorataq́; habeatur, præterquàm homini, conceſſa
ſit. Cauſa cur ita, eſt: quòd reminiſcentia ueluti ſyllogiſmus
quidam, id eſt ratiocinatio, existit: nam qui reminiſcitur,
quod prius audierit, uiderit, aut quippiam id genus fece-
rit, ratiocinari aſſolet. Item quaſi diſquiſitio quædam:
diſquiſitionem uerò ijs ſolis natura tribuit, quibus conſul-
tandi deliberandiq́; ratio competit, etenim conſultatio ſiue
deliberatio, ratiocinatio quædam eſt. Porrò affectionem
ipſam corporalem eſſe, & reminiſcentiam diſquiſitionem
in tali uiſo, indicium eſt: quòd nonnulli obturbari ſolent,
& cùm reminiſci non poſſunt, & cùm cogitationem