Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Page concordance

< >
Scan Original
681 379
682 380
683 381
684 382
685 383
686 384
687 385
688 386
689 387
690 388
691 389
692 390
693 391
694 392
695 393
696 394
697 395
698 396
699 397
700 398
701 399
702 400
703 401
704 402
705 403
706 404
707 405
708 406
709 407
710 408
< >
page |< < (383) of 778 > >|
685383LIBER NONVS. ſuperficic cum lineis æ quidiſtantibus, quas copulat, quæ ſunt h t & z k. Punctum ergo c eſt propin
quius puncto e centro uiſus;
quàm ſit linea s i: ſed punctum c cum ſit communis ſectio linearum e
b & q l, ut in 51 th.
7 huius præ oſtendimus: palàm quòd eſt in rectitudine lineæ e b. Si ergo linea e b
educatur ultra punctum b, inſa perueniet ad punctum c:
ſupponatur itaq; perueniſſe ad punctũ c.
His itaq;
ſic præ miſsis, patet quòd ſi linea s i (quę oſtenſa eſt per 51 th. 7 huius in ſpeculis columna.
ribus conuexis eſſe imago lineæ t h, & eſſe æ quidiſtans lineæ t h, & axi z k) ſit in aliquo corpore
uiſibili, & uiſus fuerit in puncto o ex parte concauitatis ſpeculi columnarisitunc forma lineæ s i re-
fle ctetur a d uiſum in puncto o à linea longitu dinis ſpeculi, quę eſt a b g:
& diuerſabuntur imagines
eius ſecundum diuerſitatẽ diſtantiæ ſuæ a b axe ſpeculi, qui eſt z k.
Quia enim angulus e b m eſt acu
tus:
ergo per 15 p 1 angulus l b c eſt acutus: & linea e b c eſt in ſuperficie circuli b f: & linea l b eſt ſe-
mιdιameter illius circuli per 21 th.
7 huius: linea ergo e b c ſecat circulum, & eius pars, quæ eſt b c,
eſt intra circulum & intra concauitatem ſpeculi.
Et ſimiliter eſt de linea o b, quoniam ipſa cadit
intra concauitatem ſpeculi:
ideo quòd angulus o b l eſt acutus: & duo anguli o b l & c b l ſunt æqua
les:
quonia n ipſi per 15 p 1 ſunt æquales duobus angulis q b m & m b e æ qualibus: & ſemidiameter
l b eſt per pendicularis ſuper ſperficiem contingentem columnam ſpeculi ſecundum lineam lon-
gitudιnis ſpeculi, tranſeuntem per punctum b.
forma itaq; puncti c incidit ſpeculo per lineam
c b:
& à puncto ſpeculi b reflectitur per lineam b o, & comprehen ditur à uiſu exiſtente in puncto
o.
Item patet per 51 th. 7 huius, & ibι declaratum eſt, quòd ſuperficies contingens ſpeculum colu-
mnare in puncto g, eſt ſub puncto e centro uiſus:
linea ergo e g ſecat illam ſuperficiem contingen-
tem.
Secat ergo in puncto g (qui eſt punctus reflexionis) lineam in eodem puncto g contingen-
tem peripheriam ſectionis columnaris;
quæ eſt communis ſectio ſuperficiei reflexi onis formę pun
cti t lineæ t h, & ſpeculi columnaris conuexi.
Et quia ſecat illam lineam contin gentem in puncto i-
pſius ſpeculi, quod eſt g:
ſecat ergo ſectionem oxygoniam, & cadit intra ipſam: cadit ergo intra con
cauitate in ſpeculi:
& eſt linea g i: duæ ergo lineæ o g & g i cadunt intra concauitatem ſpeculi: & li-
nea z g eſt perpendicularis ſuper ſuperficiem contingentem columnam ſpeculi per 96 th.
1 huius:
quoniam ducitur ab axe perpendiculariter ſuper lineam longitudinis ſpeculi, tranſeuntem per
punctum g:
& duo anguli o g z & z g i ſunt æ quales per 15 p 1 ut prius. Forma ergo puncti i incidit
ſuperficιei concauæ ipſius ſpeculi ſecundum lineam i g:
& à puncto ſpeculi greflectitur ad uiſum
exiſtentem in puncto o ſecundum lineam reflexionis, quæ eſt g o.
Et eodem modo patet quòd for-
mæ puncti sincidit ſpeculo ſecundum lineam s a, & reflexctitur à puncto ſpeculi a ad uiſum exiſten-
tem in puncto o ſecundũ lineã reflexionis, quę eſt a o.
Et etiã patuit in cõmento 51 th. 7 huius quo-
niam duæ lineæ h u & tu ſunt perpendiculares ſuper duas lineas contingentes ſectiones oxygo-
nias, tranſeuntes per duo puncta a & g.
Imago ergo formæ puncti s eſt in linea h u per 36 th. 5 hu-
ius:
ſed linea a o eſt linea reflexionis formæ punctis s: quoniam à puncto reflexionis, quod eſt a, pro-
ducitur ad uiſum exiſtentem in puncto o.
Imago itaq; formę puncti s eſt in linea s o, per 37 th. 5 hu-
ius:
punctum ergo h, quod eſt communis ſectio linearum h u & o a, eſt locus imaginis formæ pun-
cti s.
Similiter quoq; patet quòd punctum t eſt locus imaginis formæ puncti i. Ducatur quoq; li-
nea c l à puncto c ad punctum, centrum circuli b:
eritq́; linea c l producta ultra punctum c perpen.
dicularis ſuper lineam contingentem circulum per 18 p 3:
eſt ergo linea c l cathetus incidentiæ for-
mæ puncti c per definitionem illius catheti.
Quia ergo forma puncti c reflectitur a d uiſum in pun-
ctũ o à puncto ſpeculi b:
erit imago formæ puncti c in linea q c l, quæ eſt cathetus ſuæ incidentiæ:
ſed & in linea reflexionis, quæ eſt b o, neceſſe eſt eſſe eandem imaginem per 37 th.
5 huius. Im ago
itaq;
formæ puncti c neceſſariò erit in puncto, quod eſt communis ſectio linearum l c q & o b: hoc
autem poteſt eſſe in partibus diuerſis.
Patuit enim per 11 th. 8 huius quòd imago formæ puncti,
quę reflectitur à cõcauitate circuli ſpeculi, quandoq;
occurrit uiſui inter uiſum & ſpeculum: quan-
doq;
ultra ſpeculum: quand oq; in centro uiſus: quandoq; ultra uiſum: quandoq; in ipſa ſuperficie
ſpeculi:
& (ut patet per 40 th. 8 huius) quãdoq; apparet una imago: quandoq; duæ: quandoq; tres:
quand oq;
quatuor. Imago ergo puncti c, cum formæ ipſius reflexio fiat à puncto peripheriæ circu-
li æquidiſtantis baſibus ſpeculi, erit ſorte in linea h q ultra ſpeculum:
& ſortè erit ultra lineam b q:
& fortè ultra lineam b o retro uiſum:
& fortè erit in linea b o inter uiſum & ſpeculum: & fortè erit
in puncto o, ſcilicet in ipſo centro uiſus:
& fortè erit unica imago, forté duæ: fortè tres: fortè qua-
tuor.
Si itaq; locus imaginis formæ puncti c, uel alicuius puncti formæ lineæ s i (utpote illius, ſe-
cundum quem b c producta ultra punctum c ſecat lineam i s:
quia & illud punctum reflectitur à
puncto ſpeculi columnaris coricaui, quod eſt b, ad uiſum exiſtentem in puncto o per 20 th.
5 hu-
ius) ſuerit punctum q:
tunc linea h q t erit diameter imaginis formæ lineæ i s. Si ergo omnes imagi
nes omnium punctorum lineæ s i fuerint in linea h q t:
tunc imago eius erit linea recta: nam mediũ
eius punctum, quod eſt punctum q, eſt in rectitudine duarum ſuarum extremitatum, quæ ſunth &
t.
Quòd ſi locus imaginis formæ puncti c fuerit ultra punctum q: tunc imago lineæ rectæ, quæ eſt
s i, erit concaua:
eiusq́; concauitas reſpiciet uiſum. Et ſi imago formæ puncti c fuerit in linea b o:
uel in puncto o centro uiſus:
aut inter ſpeculum & uiſum: tunc uidebitur imago lineæ s i conue-
xa, cuius conuexitas reſpiciet uiſum.
Et ſi fuerit imago formæ puncti c in linea b o retro ui-
ſum:
tunc iterum uidebitur imago concaua, in cuius concauitate ſituabitur centrum uiſus.
Quòd ſi punctum c plures habuerit imagines:
tunc linea s i plures habebit imagines: quarum
omnium extremitates cõiungchtur in punctis h & t, & media ipſorũ erunt diſtincta & ſeparata:
&

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index