Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Page concordance

< >
Scan Original
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
< >
page |< < of 290 > >|
    <echo version="1.0">
      <text xml:lang="la">
        <div xml:id="N10132" level="1" n="1" type="body">
          <div xml:id="N15C17" level="2" n="3" type="other" type-free="pars">
            <div xml:id="N15C22" level="3" n="1" type="other" type-free="tractatus">
              <div xml:id="N16983" level="4" n="6" type="chapter" type-free="capitulum">
                <pb chead="Primi tractatus" file="0069" n="69"/>
                <p xml:id="N16C93">
                  <s xml:id="N16C94" xml:space="preserve">Sed  illã ꝑtranſibit arguitur: q2 quãlibet par-
                    <lb/>
                  tem eius proportionalē ꝓportione dupla mino-
                    <lb/>
                  ribus terminatis verſus extremū intenſius per-
                    <lb/>
                  tranſibit: igitur totã reſiſtentiã pertranſibit. </s>
                  <s xml:id="N16C9D" xml:space="preserve">Cõ-
                    <lb/>
                  ſequentia patet: q2 oēs partes ꝓportionales pro­
                    <lb/>
                  portione dupla illius reſiſtentie totã illam reſi-
                    <lb/>
                  ſtentiã conſtituūt. </s>
                  <s xml:id="N16CA6" xml:space="preserve">Sed iam reſtat ꝓbare pro ꝓba­
                    <lb/>
                  tione alterius partis /  nun̄ ad finē deueniet: q2
                    <lb/>
                  nõ ſufficit in tēpore finito tranſire illã reſiſtentiã:
                    <lb/>
                  igitur nun̄ deueniet ad finē illius reſiſtentie. </s>
                  <s xml:id="N16CAF" xml:space="preserve">Ar-
                    <lb/>
                  guitur antecedens et capio vnã aliam reſiſtentiam
                    <lb/>
                  difformiter difformē diuiſam per partes ꝓpor-
                    <lb/>
                  tionales ꝓportione dupla: cuius prima pars pro­
                    <lb/>
                  portionales ſit vniformis vt duo et ſecūda vt tria
                    <lb/>
                  et tertia vt .3. cū dimidio et quarta vt tria cū dimi-
                    <lb/>
                  dio et dimidio dimidii / et ſic ↄ̨ſequenter aſcenden-
                    <lb/>
                  do: ita  quelibet pars ꝓportionalis tali ꝓpor-
                    <lb/>
                  tionis duple diuiſione / ſit vniformiter intenſa in
                    <lb/>
                  iſta reſiſtentia difformiter difformi ſicut punctus
                    <lb/>
                  initiatiuus conſimilis partis in reſiſtētia vnifor-
                    <lb/>
                  miter difformi: et ſint tales reſiſtentie equales ex-
                    <lb/>
                  tenſiue / quo poſito ſic argumentor iſta potētia vt
                    <lb/>
                  4. non ſufficit ꝑtranſire iſtã reſiſtentiã difformem
                    <lb/>
                  in tēpore finito / et iſta reſiſtentia minꝰ reſiſtit quã
                    <lb/>
                  alia vniformiter difformis / vt conſtat reſpiciēdo
                    <lb/>
                  ad reſiſtentiã partiū ꝓportionaliū vniꝰ et alteriꝰ:
                    <lb/>
                  igitur talis potentia vt .4. nõ ſufficit pertranſire
                    <lb/>
                  talē reſiſtentiã vniformiter difformē a ſecūdo gra­
                    <lb/>
                  du vſ ad quartū / quod fuit ꝓbandū. </s>
                  <s xml:id="N16CD8" xml:space="preserve">Cõſequētia
                    <lb/>
                  eſt nota cū minore et maior arguitur / q2 aliquantū
                    <lb/>
                  tēpus requirit illa potentia ad pertranſeundum
                    <lb/>
                  primã partē ꝓportionalē: et tantū vel maiꝰ requi­
                    <lb/>
                  rit ad ꝑtrãſeundū ſcḋam: et iterū tantū vel maius
                    <lb/>
                  ad ꝑtranſeundū tertiã: et ſic cõſequenter: et ſunt in­
                    <lb/>
                  finite partes ꝓportionales: igitur in nullo tēpo-
                    <lb/>
                  re finito ſufficit talis potentia illã reſiſtentiã dif-
                    <lb/>
                  formiter difformē ꝑtranſire. </s>
                  <s xml:id="N16CEB" xml:space="preserve">Conſequentia patet /
                    <lb/>
                  et ꝓbatur antecedēs / qm̄ tranſeundo primã partē
                    <lb/>
                  ꝓportionalē / que eſt vt duo mouetur a ꝓportione
                    <lb/>
                  dupla: et tranſeundo ſcḋam / que eſt vt .3. mouetur a
                    <lb/>
                  ꝓportione ſexquitertia: et tranſeundo tertiã / que
                    <lb/>
                  eſt vt .3. cū dimidio mouetur a ꝓportione ſexqui-
                    <lb/>
                  ſeptima / et ſic conſequenter ſemꝑ a minori ꝓpor-
                    <lb/>
                  tione quã ſubdupla ad precedentē: igitur cõtinuo
                    <lb/>
                  tranſeundo partē ꝓportionalē ſequentē, requirit
                    <lb/>
                  maiꝰ tēpus quã trãſeūdo partē precedentē. </s>
                  <s xml:id="N16D00" xml:space="preserve">Patet
                    <lb/>
                  cõſequentia / qm̄ ſi cotinuo moueretur a ſubdupla
                    <lb/>
                  ꝓportione in parte ꝓportionali ſequenti ad pro-
                    <lb/>
                  portionē qua mouebatur in parte īmediate pre-
                    <lb/>
                  cedenti: ſemꝑ adequate tantū tēpus requireret ad
                    <lb/>
                  tranſeundū partē ſequentē ſicut īmediate prece-
                    <lb/>
                  dentē: q2 partes continuo ſe habent in ꝓportione
                    <lb/>
                  dupla et ſimiliter ꝓportiones ſe tunc haberent in
                    <lb/>
                  ꝓportione dupla: ſed modo cõtinuo in parte ſe-
                    <lb/>
                  quenti mouetur a minori ꝓportione quã ſubdu-
                    <lb/>
                  pla ad ꝓportionē / qua mouetur in parte īmediate
                    <lb/>
                  precedenti: igitur continuo maius tēpus requirit
                    <lb/>
                  ad pertranſeundū partē ſequentē quã precedentē
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N16D1C" xml:space="preserve">Sed  cõtinuo moueatur a minori ꝓportiõe quã
                    <lb/>
                  ſubdupla in parte ſequenti quã in parte īmediate
                    <lb/>
                  precedenti patet / q2 in prima mouetur a ꝓportiõe
                    <lb/>
                  dupla / et in ſecūda a ꝓportiõe ſexquitertia modo
                    <lb/>
                  ſexquitertia minor eſt quã ſubdupla duple / vt ptꝫ
                    <lb/>
                  ex ꝓbatione tertie cõcluſiõis quarti capitis ſcḋe
                    <lb/>
                  partis et ſexta ſuppoſitione capitis eiuſdē. </s>
                  <s xml:id="N16D2B" xml:space="preserve">Itē in
                    <lb/>
                  tertia mouet̄̄ a ꝓportiõe ſexquiſeptīa: modo ſexq̇­
                    <lb/>
                  ſeptīa minor eſt quã ſubdupla ſexq̇tertie / et ſic cõ-
                    <lb/>
                  ſequenter / vt patet ex ſexta ſuppoſitione quarti ca­
                    <lb/>
                  pitis preallegati: igitur.</s>
                </p>
                <cb chead="Capitulum ſextū."/>
                <p xml:id="N16D38">
                  <s xml:id="N16D39" xml:space="preserve">Reſpõdeo ad argumentum breuiter /
                    <lb/>
                  negando ſequelã: et ad ꝓbationē dico /  illa ↄ̨ña
                    <lb/>
                  nichil valet: quãlibet partē ꝓportionalē ſecundū
                    <lb/>
                  hanc diuiſionē hoc mobile ꝑtranſibit: ergo totuꝫ
                    <lb/>
                  ſpaciū ſiue reſiſtentiã ꝑtranſibit: īmo ſicut ꝓbat
                    <lb/>
                  argumentū ſi mobile et illa reſiſtentia ſimul ma-
                    <lb/>
                  nerent ꝑ infinitū tēpus: ꝑ īfinitū tēpus mobile mo­
                    <lb/>
                  ueret̄̄ ſupra reſiſtentiã / et nū̄ veniret ad terminū.</s>
                </p>
                <p xml:id="N16D4A">
                  <s xml:id="N16D4B" xml:space="preserve">Sed ↄ̨̨tra q2 poſſibile eſt /  potētia vt
                    <lb/>
                  4. ꝑtranſeat reſiſtentiã difformē in tꝑe finito, cuiꝰ
                    <lb/>
                  ṗma pars ꝓportiõalis eſt vniformiter difformis
                    <lb/>
                  a duobꝰ vſ ad tertiū, et ſecūda etiã vniformiter
                    <lb/>
                  difformis a tertio vſ ad tertiū cū dimidio, et ſic
                    <lb/>
                  cõſequenter vſ ad quartū excluſiue: igit̄̄ poſſibi-
                    <lb/>
                  le eſt potentiã vt .4. ꝑtranſire reſiſtentiã vniformi-
                    <lb/>
                  ter difformē a duobꝰ vſ ad quartū: et per conſe-
                    <lb/>
                  quens male negatū eſt hoc. </s>
                  <s xml:id="N16D5E" xml:space="preserve">Arguit̄̄ antecedens: et
                    <lb/>
                  pono /  ſit vna reſiſtentia pedalis diuiſa per par­
                    <lb/>
                  tes ꝓportionales ꝓportione quadrupla: cuiꝰ pri-
                    <lb/>
                  ma pars ꝓportionalis ſit vniformiter difformis
                    <lb/>
                  a ſecūdo vſ ad tertiū, et ſecunda a tertio vſ ad
                    <lb/>
                  tertiū cū dimidio, et ſic cõſequēter vſ ad quarū
                    <lb/>
                  excluſiue: deinde capio vnã aliã reſiſtentiã ſimili-
                    <lb/>
                  ter pedalē: diuiſam per partes ꝓportionales ꝓ-
                    <lb/>
                  portione quadrupla: cuiꝰ prima pars ꝓportiona­
                    <lb/>
                  lis ſit vniformis vt .3. et ſecūda vt .3. cū dimidio, et
                    <lb/>
                  tertia vt .3. cū dimidio et dimidio dimidii, et ſic cõ-
                    <lb/>
                  ſequēter: ita  quelibet pars ꝓportiõalis in tali
                    <lb/>
                  reſiſtentia ſit vniformiter intēſa ſicut gradus in-
                    <lb/>
                  ſiſſimꝰ in parte cõſimili ſiue correſpondēte in alia
                    <lb/>
                  reſiſtentia pedali cuiꝰ partes ꝓportionales ſunt
                    <lb/>
                  vniformiter difformes: quo poſito ſic argumētor
                    <lb/>
                  iſta ſecūda reſiſtentia cuiꝰ partes ꝓportiõales ſūt
                    <lb/>
                  vniformes eſt maioris reſiſtentie quã altera: vt ſa­
                    <lb/>
                  tis facile ptꝫ intelligenti reſiſtentiã partiū ꝓpor-
                    <lb/>
                  tionabiliū in vna et in altera: et tamen potentia vt
                    <lb/>
                  4. ſufficit in tēpore finito ꝑtranſire iſtã ſecundam
                    <lb/>
                  reſiſtentiã: igit̄̄ et alterã cuiꝰ partes ꝓportionales
                    <lb/>
                  ſunt vniformiter difformes. </s>
                  <s xml:id="N16D8D" xml:space="preserve">Cõſequētia ptꝫ ꝑ locū
                    <lb/>
                  a maiori et maior ſimiliter: et minor ꝓbat̄̄: ſuppo-
                    <lb/>
                  nendo /  oīs ꝓportio ſuꝑparticularis diuidit̄̄ in
                    <lb/>
                  duas ꝓportiones / quaꝝ vna eſt medii numeri ad
                    <lb/>
                  minimū et alia maximi ad mediū: et illa que eſt ma­
                    <lb/>
                  ximi ad mediuꝫ, eſt maior quã tertia pars totius
                    <lb/>
                  ꝓportionis ſuꝑparticularis: vt ptꝫ ex decimo cor­
                    <lb/>
                  relario tertie cõcluſionis quarti capitis ſecunde
                    <lb/>
                  partis. </s>
                  <s xml:id="N16DA0" xml:space="preserve">Hoc ſuppoſito ſic arguo potentia / vt .4. in
                    <lb/>
                  aliquo tēpore ꝑtranſit prima partē ꝓportionalē
                    <lb/>
                  talis reſiſtentie: et in ſubſexquitertio tēpore ꝑtran­
                    <lb/>
                  ſit ſcḋam: et ſic cõſequēter ita  quãlibet ſequentē
                    <lb/>
                  ꝑtranſit in ſubſexq̇tertio tēpore ad tēpus in quo
                    <lb/>
                  ꝑtrãſit īmediate p̄cedentē: igit̄̄ totū tēpus in quo
                    <lb/>
                  pertranſit oēs partes alias a prima eſt triplū ad
                    <lb/>
                  tempus in quo pertranſit primã: vt patet intelli-
                    <lb/>
                  genti quintum caput prime partis: et tempus in
                    <lb/>
                  quo pertrãſit primam eſt finitū: igitur totū tēpus
                    <lb/>
                  aggregatū eſt finituꝫ. </s>
                  <s xml:id="N16DB7" xml:space="preserve">Sed iam probo antecedens /
                    <lb/>
                  quoniam in aliquo tempore pertranſit primam:
                    <lb/>
                  ſignetur igitur illud tempus et ſit vna hora gra-
                    <lb/>
                  tia exempli: et in illa hora per illam partem con-
                    <lb/>
                  tinuo mouetur a proportione ſexquitertia: quia
                    <lb/>
                  reſiſtentia eſt vt .3. et potentia vt .4. et tranſeundo
                    <lb/>
                  ſecundam partem proportionalem / que eſt vt .3. cū
                    <lb/>
                  dimidio mouetur a proportione ſexquiſeptima:
                    <lb/>
                  que vt patet ex ſuppoſitione non eſt ſubtripla ad
                    <lb/>
                  ſexquitertiam ſed maior quam ſubtripla: ſed ſi
                    <lb/>
                  illa eſſet ſubtripla tranſiret ſecundam partem
                    <lb/>
                  ꝓportiõalē in ſubſexquitertio tēpore / ergo modo </s>
                </p>
              </div>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>