Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Page concordance

< >
Scan Original
681 379
682 380
683 381
684 382
685 383
686 384
687 385
688 386
689 387
690 388
691 389
692 390
693 391
694 392
695 393
696 394
697 395
698 396
699 397
700 398
701 399
702 400
703 401
704 402
705 403
706 404
707 405
708 406
709 407
710 408
< >
page |< < (391) of 778 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="lat" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1773" type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s46327" xml:space="preserve">
              <pb o="391" file="0693" n="693" rhead="LIBER NONVS."/>
            uerſum ltaq;</s>
            <s xml:id="echoid-s46328" xml:space="preserve"> habebunt ſitum omnes iſtæ imagines.</s>
            <s xml:id="echoid-s46329" xml:space="preserve"> Quod eſt propoſitũ.</s>
            <s xml:id="echoid-s46330" xml:space="preserve"> Patet itaq;</s>
            <s xml:id="echoid-s46331" xml:space="preserve"> exhis quatuor
              <lb/>
            propoſitionibus, quòd lineæ rectæ quandoq;</s>
            <s xml:id="echoid-s46332" xml:space="preserve"> in his ſpeculis pyramidalibus concauis uidẽtur con-
              <lb/>
            uexæ:</s>
            <s xml:id="echoid-s46333" xml:space="preserve"> quandoq;</s>
            <s xml:id="echoid-s46334" xml:space="preserve"> concauæ:</s>
            <s xml:id="echoid-s46335" xml:space="preserve"> quandoq;</s>
            <s xml:id="echoid-s46336" xml:space="preserve"> rectæ:</s>
            <s xml:id="echoid-s46337" xml:space="preserve"> & quandoq;</s>
            <s xml:id="echoid-s46338" xml:space="preserve"> maiores:</s>
            <s xml:id="echoid-s46339" xml:space="preserve"> & quandoq;</s>
            <s xml:id="echoid-s46340" xml:space="preserve"> minores:</s>
            <s xml:id="echoid-s46341" xml:space="preserve"> & quãdo-
              <lb/>
            que æquales rebus uiſis:</s>
            <s xml:id="echoid-s46342" xml:space="preserve"> & ſunt omnes rectæ imagines difformem ſitum habentes, reſpectu ſitus
              <lb/>
            rerum, quarũ ſunt imagines.</s>
            <s xml:id="echoid-s46343" xml:space="preserve"> Et accidit in his ſpeculis, ſicut in alijs ſpeculis, numerari imagines ſe-
              <lb/>
            cundum numerum punctorum reflexionis:</s>
            <s xml:id="echoid-s46344" xml:space="preserve"> & fortè imagines eiuſdem rei diuerſarum erunt forma
              <lb/>
            rum ſecundum diuerſum ſitum ſuarum partium:</s>
            <s xml:id="echoid-s46345" xml:space="preserve"> quæ omnia ex pręmiſsis principijs poſſunt facili-
              <lb/>
            ter declarari.</s>
            <s xml:id="echoid-s46346" xml:space="preserve"> Hæc itaq;</s>
            <s xml:id="echoid-s46347" xml:space="preserve"> de regularibus ſpeculis ſufficiant ad præſens.</s>
            <s xml:id="echoid-s46348" xml:space="preserve"> Deinceps uerò in ſequẽtibus
              <lb/>
            huius libri ad tractatum quorũdam irregularium ſpeculorum & cõburentiũ ingeniũ cõuertemus.</s>
            <s xml:id="echoid-s46349" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div1775" type="section" level="0" n="0">
          <head xml:id="echoid-head1315" xml:space="preserve" style="it">35. Poßibile eſt ſpeculum ex conuexo & concauo compoſitum fieri, in quo dextra apparent
            <lb/>
          dextra, & ſiniſtra ſiniſtra, & multa diuerſitas imagιnum occurrit. Euclides 30 th. catoptr. Pto
            <lb/>
          lemæus 3 th. 2 catoptr.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s46350" xml:space="preserve">Aſſumatur in illa magnitudine, qua quis conſtruere uoluerit tale ſpeculum, circulus, qui ſit a b g:</s>
            <s xml:id="echoid-s46351" xml:space="preserve">
              <lb/>
            & inſcribatur ei latus pentagoni inſcriptibilis eidem circulo per 11 p 4:</s>
            <s xml:id="echoid-s46352" xml:space="preserve"> quod ſit a b:</s>
            <s xml:id="echoid-s46353" xml:space="preserve"> & ſimiliter in-
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0693-01" xlink:href="fig-0693-01a" number="826">
                <variables xml:id="echoid-variables803" xml:space="preserve">b e z a g z m h t f k l x o p a b g</variables>
              </figure>
            ſcribatur eidẽ circulo latus hexagoni per 15 p 4,
              <lb/>
            quod ſit b g:</s>
            <s xml:id="echoid-s46354" xml:space="preserve"> eritq́;</s>
            <s xml:id="echoid-s46355" xml:space="preserve"> per eádem 15 p 4 linea b g ę-
              <lb/>
            qualis ſemidiametro circuli.</s>
            <s xml:id="echoid-s46356" xml:space="preserve"> Et abſcindatur ab
              <lb/>
            illo circulo portio a e b, cuius arcus a b ք 28 p 3
              <lb/>
            eſt æqualis quintæ parti peripheriæ circuli.</s>
            <s xml:id="echoid-s46357" xml:space="preserve"> Et
              <lb/>
            ſimiliter abſcindatur ab eodem circulo portio
              <lb/>
            g z b, cuius arcus b g eſt æqualis ſextæ parti
              <lb/>
            circuli.</s>
            <s xml:id="echoid-s46358" xml:space="preserve"> Fiant quoq;</s>
            <s xml:id="echoid-s46359" xml:space="preserve"> formæ regulares ad quanti-
              <lb/>
            tatem illarum duarum portionum:</s>
            <s xml:id="echoid-s46360" xml:space="preserve"> quarum una
              <lb/>
            fiat ſecundum quantitatem portionis a e b, quæ
              <lb/>
            ſit concaua, ut eſt figura, quam deſcripſimus,
              <lb/>
            z h t f k m l:</s>
            <s xml:id="echoid-s46361" xml:space="preserve"> altera uerò facta ad quantitatem
              <lb/>
            portionis, quę eſt g z b, ſit conuexa, ut eſt fi-
              <lb/>
            gura x o p.</s>
            <s xml:id="echoid-s46362" xml:space="preserve"> Et aſſumatur petia uel pars ferri re-
              <lb/>
            ctangula, cuius longitudo ſit maior quàm am-
              <lb/>
            bę chordę a b, & b g, latitudo quoque ſit maior
              <lb/>
            quàm chorda b g:</s>
            <s xml:id="echoid-s46363" xml:space="preserve"> & incuruetur ferrũ taliter, ut
              <lb/>
            eius longitudo ſit conuexitatis portionis a e b,
              <lb/>
            ita ut ſuperficies cõcaua, quæ eſt k f t, ſibi extrin
              <lb/>
            ſecus applicetur:</s>
            <s xml:id="echoid-s46364" xml:space="preserve"> & eius latitudo ſit in parte lon
              <lb/>
            gitudinis reſiduæ concauitatis portionis g z b,
              <lb/>
            ita ut cóuexitas ſuperficiei x o p ſibi intrinſecus
              <lb/>
            applicetur.</s>
            <s xml:id="echoid-s46365" xml:space="preserve"> Taliter uerò fiat, ne forma cóuexita
              <lb/>
            tis impedimentum accipiat ex forma concaui-
              <lb/>
            tatis, ſed in eadem ſuperficie ſpeculi ipſarũ quę-
              <lb/>
            libet imprimatur:</s>
            <s xml:id="echoid-s46366" xml:space="preserve"> poliaturq́;</s>
            <s xml:id="echoid-s46367" xml:space="preserve"> ſpeculum ex parti-
              <lb/>
            bus ambabus:</s>
            <s xml:id="echoid-s46368" xml:space="preserve"> propter quod oportet ut lamina
              <lb/>
            ſpeculanda ſit conuenienter ſpiſſa, ut ex utra-
              <lb/>
            que parte ſalua diſpoſitione reliqua ualeat poli-
              <lb/>
            ri.</s>
            <s xml:id="echoid-s46369" xml:space="preserve"> Hoc itaque ſpeculum ſi ſuper ſedem uolubi-
              <lb/>
            lem ad hoc præparatam componatur, & ſuper
              <lb/>
            ipſam uoluatur, ita quòd nunc conuexa, nunc
              <lb/>
            concaua ſuperficies uiſui ſe offerat:</s>
            <s xml:id="echoid-s46370" xml:space="preserve"> tunc appa-
              <lb/>
            rebunt dextra dextra, & ſiniſtra ſiniſtra:</s>
            <s xml:id="echoid-s46371" xml:space="preserve"> & di-
              <lb/>
            ſtanti quaſi duobus cubitis apparet imago commenſurata & ſimilis ueræ formę:</s>
            <s xml:id="echoid-s46372" xml:space="preserve"> magis uerò diſtan
              <lb/>
            ti protenditur imago in anterius:</s>
            <s xml:id="echoid-s46373" xml:space="preserve"> propius uerò accedenti ad conuexam ſuperficiem ſpeculi, fit i-
              <lb/>
            mago penitus informis:</s>
            <s xml:id="echoid-s46374" xml:space="preserve"> & magis accedenti informitas plus augetur, & contraria ei, quod uidetur,
              <lb/>
            fit imago, magisq́;</s>
            <s xml:id="echoid-s46375" xml:space="preserve"> accedẽti prolixior apparet, & fit facies uidentis cõſimilis formæ equi:</s>
            <s xml:id="echoid-s46376" xml:space="preserve"> & ſemper
              <lb/>
            magis inclinato ſpeculo, imago apparet plus inclinata.</s>
            <s xml:id="echoid-s46377" xml:space="preserve"> Permutato quoque ſpeculo, imago quan-
              <lb/>
            doque habet caput ſurſum & pedes deorſum:</s>
            <s xml:id="echoid-s46378" xml:space="preserve"> & quandoque pedes ſurſum & caput deorſum:</s>
            <s xml:id="echoid-s46379" xml:space="preserve"> &
              <lb/>
            plus experientia, quàm ſcriptura, docebit imaginum diuerſitates:</s>
            <s xml:id="echoid-s46380" xml:space="preserve"> quia ſi connectantur duo ſpe-
              <lb/>
            cula ſphærica, quorum unum ſit concauum, reliquum conuexum, non moto etiam ſpeculo, ua-
              <lb/>
            riatur diſpoſitio imaginum.</s>
            <s xml:id="echoid-s46381" xml:space="preserve"> Propter reuerberationem enim formæ reflexæ ab uno ſpeculo in al-
              <lb/>
            terum, dextra apparebunt dextra, & ſiniſtra ſiniſtra:</s>
            <s xml:id="echoid-s46382" xml:space="preserve"> & in parte conuexa non mutabitur ſitus i-
              <lb/>
            maginis ſecundum ſurſum & deorſum:</s>
            <s xml:id="echoid-s46383" xml:space="preserve"> ſed in parte concaua uidebitur imago ſupercapitalis, ue-
              <lb/>
            lut antipodes.</s>
            <s xml:id="echoid-s46384" xml:space="preserve"> Cauſſa uerò omnium horum in ſimplicibus ſpeculis dicta eſt per præmiſſa:</s>
            <s xml:id="echoid-s46385" xml:space="preserve"> mo-
              <lb/>
            do quoq;</s>
            <s xml:id="echoid-s46386" xml:space="preserve"> tali in præmiſſo ſpeculo permiſcentur imaginies.</s>
            <s xml:id="echoid-s46387" xml:space="preserve"> Et ſi in eadem continuitate ſit ſpeculum
              <lb/>
            planum ipſis ſpeculis ſphęricis conuexis & cõcauis interpoſitum:</s>
            <s xml:id="echoid-s46388" xml:space="preserve"> uaria bitur imaginum quátitas:</s>
            <s xml:id="echoid-s46389" xml:space="preserve">
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>