Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
Scan
Original
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
50
"/>
lij ratio habetur, ſed finis qui voluptas eſt. </
s
>
<
s
>in his, cùm agendi ratio ſolo opere excepto ſit eadem
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg472
"/>
<
lb
/>
atque in aliis quę opus relinquunt, neque enim deliberant quid ex quo agendum, ſed hoc ex hoc
<
lb
/>
efficiunt neceſſariò, ſi finem conſequi volunt, & ab illis non conſilium ſolum, ſed actio deſidera
<
lb
/>
tur; ad eam mentis partem hæc relegantur quæ tractat illa quorum finis eſt opus. </
s
>
<
s
>aliæ practicæ
<
lb
/>
nuncupantur. </
s
>
<
s
>Itaque tres habitus mentis exiſtunt, vnus practicus, alter artificioſus. </
s
>
<
s
>poſtremus
<
lb
/>
contemplans qui ſi principiorum eſt aut ea ſolum concipit & eſt propriè mens, aut illa contem
<
lb
/>
platur & euoluit, & ſic eſt ſapientia. </
s
>
<
s
>aut contemplatur concluſiones ex principiis, & eſt ſcientia.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Mens propriè vtriuſque principium eſt & pari cum illis gradu procedit, vt ſcientiæ
<
expan
abbr
="
principiũ
">principium</
expan
>
ad
<
lb
/>
ſcientiam referatur, & principium ſapientiæ ad ſapientiam, quandò principiorum
<
expan
abbr
="
cõſideratio
">conſideratio</
expan
>
ad
<
lb
/>
eandem pertinet methodum cuius principia ſunt. </
s
>
<
s
>quare etiam dimiſſamente quæ eſt comprehen
<
lb
/>
ſio pura principiorum, de ſapientia
<
expan
abbr
="
ſcientiaq́
">ſcientiaque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>diſputemus quas item, quòd in conſtitutione me
<
lb
/>
thodi ſimiles ſunt, vtraſque communibus regulis metiemur. </
s
>
<
s
>Porrò
<
expan
abbr
="
cõtemplari
">contemplari</
expan
>
nil aliud eſt quàm
<
lb
/>
rerum eſſentias explorare, cauſſas perquirere & veritatem propter ſe
<
expan
abbr
="
expetẽdam
">expetendam</
expan
>
, per ſe & liberè,
<
lb
/>
non ad alterius vſum inuenire. </
s
>
<
s
>Tametſi genus hoc cognitionis omnes omnium
<
expan
abbr
="
rerũ
">rerum</
expan
>
naturas per
<
lb
/>
uagatur. </
s
>
<
s
>ſiquidem omnia per ſeipſa, aut quàm ad vſum
<
expan
abbr
="
aliquẽ
">aliquem</
expan
>
applicentur,
<
expan
abbr
="
cõtemplationi
">contemplationi</
expan
>
ſubii
<
lb
/>
ciantur. </
s
>
<
s
>& prius hoc in contemplationem cecidiſſe oportet, quàm nos moueat ad agendum. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
Sic
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg473
"/>
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg474
"/>
<
lb
/>
& caduca & contingentia ſubiacent contemplationi,
<
expan
abbr
="
deq́
">deque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>illis philoſophia exiſtet, quia ſic etiam
<
lb
/>
neceſsitatem quandam præſeferunt. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
b
<
emph.end
type
="
sup
"/>
tamen cùm ea quę contemplati ſumus, ad vſum
<
expan
abbr
="
traducẽda
">traducenda</
expan
>
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg475
"/>
<
lb
/>
ſunt, philoſophia ſeſe tenet in ijs quæ agi poſſunt
<
expan
abbr
="
faciẽda
">facienda</
expan
>
<
expan
abbr
="
tanquã
">tanquam</
expan
>
vilia reſpuit, nec libero homine
<
lb
/>
digna. </
s
>
<
s
>Quocirca animi perfectio, non ſine optima cauſſa philoſophia perhibetur. </
s
>
<
s
>Nam tùm res
<
lb
/>
perfecta exiſtimatur, vbi ſit idonea fungi munerib. illis ad quæ inſtituta eſt à natura velut equus,
<
lb
/>
cum à domitore factus idoneus eſt ad vehendum placidè ſeſſorem, & ad currendum, aut certan
<
lb
/>
dum & domus, ſi commodè inhabitari queat. </
s
>
<
s
>huius enim rei gratia exædificata eſt. </
s
>
<
s
>ſic homo per
<
lb
/>
fectus eſt, poſtquàm ea præſtare poteſt quæ hominis propria ſunt & quorum gratia producitur à
<
lb
/>
natura. </
s
>
<
s
>Atqui duo ſunt in homine principia, mens & appetitus. </
s
>
<
s
>atque hic quidem homini datus
<
lb
/>
eſt, vt bona perſequatur, mala declinet: illa verò vt
<
expan
abbr
="
rerũ
">rerum</
expan
>
naturas percipiat, & agenda fugiendaúe
<
lb
/>
præſcribat. </
s
>
<
s
>Hominis ergo perfectio poſita erit in eo, vt bona perſequi, mala autem vitare conſue
<
lb
/>
ſcat, &
<
expan
abbr
="
rerũ
">rerum</
expan
>
naturas optimè ſcrutetur. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
primũ
">primum</
expan
>
agendo
<
expan
abbr
="
cõparatur
">comparatur</
expan
>
, quòd Græci dixerunt
<
foreign
lang
="
grc
">πραὶττειν</
foreign
>
,
<
lb
/>
alterum contemplando, quod ijdem appellarunt
<
foreign
lang
="
grc
">θεωρεἴν</
foreign
>
. </
s
>
<
s
>Hæc officia ſola homine libero digna
<
lb
/>
reputarunt, & ad ea prærogatiuam philoſophia pertinere voluerunt. </
s
>
<
s
>ſiquidem ab hiſce duobus
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg476
"/>
<
lb
/>
officiis extitit duplex philoſophandi genus, alterum quod appellatur practicum, atque alterum,
<
lb
/>
quod dicitur contemplans, quod per habitus illos pertinet qui ſcientiæ vocantur. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
Cũ
">Cum</
expan
>
igitur hoc
<
lb
/>
philoſophandi genus, in rerum naturis & eſſentiis explorandis
<
expan
abbr
="
poſitũ
">poſitum</
expan
>
ſit, planum eſt, quòd quot
<
lb
/>
erunt
<
expan
abbr
="
eſſentiarũ
">eſſentiarum</
expan
>
genera, totidem quoque habitus
<
expan
abbr
="
contẽplantes
">contemplantes</
expan
>
, ſiue ſcientias eſſe oportet. </
s
>
<
s
>quandò
<
lb
/>
habitus ex fine & obiecta ſpecie diſtinguuntur. </
s
>
<
s
>At verò rerum
<
expan
abbr
="
definiendarũ
">definiendarum</
expan
>
&
<
expan
abbr
="
quarũ
">quarum</
expan
>
definitio &
<
lb
/>
quid eſt aſsignatur, aliæ ita cum corpore & materia ſenſili coniunctæ ſunt, vt ſine illis neque con
<
lb
/>
ſiſtere, neque concipi queant, vt ſimum & ambulare,
<
expan
abbr
="
quorũ
">quorum</
expan
>
in altero nares, in altero crura conti
<
lb
/>
nentur. </
s
>
<
s
>Alię ſunt in materia, vt ſine ipſa
<
expan
abbr
="
quidẽ
">quidem</
expan
>
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
conſeruentur, veruntamen ſine ipſa intelligan
<
lb
/>
tur, veluti
<
expan
abbr
="
rectũ
">rectum</
expan
>
& curuum, quæ ſunt ſemper in ligno & lapide, nihilominus, non ſemper lapidi
<
lb
/>
lignoúe affiguntur; ſed
<
expan
abbr
="
cũ
">cum</
expan
>
corpore cogitantur à qualitatibus ſenſilibus abſoluto & citra
<
expan
abbr
="
motũ
">motum</
expan
>
.i.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>non includunt
<
expan
abbr
="
aliquã
">aliquam</
expan
>
<
expan
abbr
="
rationẽ
">rationem</
expan
>
agendi & patiendi,
<
expan
abbr
="
ſoloq́
">ſoloque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>interuallo
<
expan
abbr
="
cõtenta
">contenta</
expan
>
ſunt;
<
expan
abbr
="
cũ
">cum</
expan
>
cęteræ formę
<
lb
/>
ſint, aut in certa materia, aut præſeferant
<
expan
abbr
="
rationẽ
">rationem</
expan
>
agendi & patiendi, vt primę qualitates, aut certè
<
lb
/>
ratio agendi
<
expan
abbr
="
patiẽdiq́
">patiendique</
expan
>
. </
s
>
<
s
>ipſis ſupponatur, vt reliquis quæ ex primis qualitatib. oriuntur. </
s
>
<
s
>Aliæ ſunt,
<
lb
/>
quæ
<
expan
abbr
="
eſſentiã
">eſſentiam</
expan
>
obtinent ab
<
expan
abbr
="
oĩ
">omni</
expan
>
materia
<
expan
abbr
="
liberã
">liberam</
expan
>
. </
s
>
<
s
>vt D. O. M.
<
expan
abbr
="
Cũ
">Cum</
expan
>
igitur aliqua ſint quæ principia motus
<
lb
/>
in ſe contineant, motus verò
<
expan
abbr
="
principiũ
">principium</
expan
>
ſit natura. </
s
>
<
s
>ex hoc ſcientia quæ in
<
expan
abbr
="
eorũ
">eorum</
expan
>
<
expan
abbr
="
contẽplatione
">contemplatione</
expan
>
poni
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg477
"/>
<
lb
/>
tur, appellatur naturalis, quæ verò tractat res quæ ſine motu
<
expan
abbr
="
cõcipi
">concipi</
expan
>
poſſunt, dicitur à certitudine
<
lb
/>
mathematica,
<
expan
abbr
="
ſiquidẽ
">ſiquidem</
expan
>
ea quæ ſine motu concipiuntur in abaco deſcribi & oculis ſubijci poſsint,
<
lb
/>
<
foreign
lang
="
grc
">μαθεῖν</
foreign
>
enim idem valet àc videre; quę conſiderat ea
<
expan
abbr
="
quorũ
">quorum</
expan
>
eſſentia vel ratione, vel reipſa ſepara
<
lb
/>
tur à materia ſenſili, cuiuſmodi ſunt vniuerſalia
<
expan
abbr
="
quędã
">quędam</
expan
>
& natura diuina à
<
expan
abbr
="
rerũ
">rerum</
expan
>
gradu prima phi
<
lb
/>
loſophia, ſeu theologia; ab ordine doctrinæ poſt naturalia vocatur. </
s
>
<
s
>Eius methodi partes duę
<
expan
abbr
="
sũt
">sunt</
expan
>
,
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
quemadmodũ
">quemadmodum</
expan
>
item ea quæ à materia ſenſili ſeparantur, vel vniuerſalia ſunt quæ idcirco indiffe
<
lb
/>
rentia dicuntur, vel ab omni concretione materiæ ſecreta, vt Deus. </
s
>
<
s
>cuius
<
expan
abbr
="
ſpeculationẽ
">ſpeculationem</
expan
>
<
expan
abbr
="
perſequẽs
">perſequens</
expan
>
<
lb
/>
humana mens, & huc omnia
<
expan
abbr
="
dirigẽs
">dirigens</
expan
>
ex illius intelligentiæ præſcripto
<
expan
abbr
="
cũcta
">cuncta</
expan
>
diſponit. </
s
>
<
s
>itaque duas
<
lb
/>
partes ſuę methodi facit,
<
expan
abbr
="
alterã
">alteram</
expan
>
quæ eſt
<
foreign
lang
="
grc
">παρασκευὴ</
foreign
>
& apparatus qua exponitur, quid ipſi conue
<
lb
/>
niat, quatenus
<
expan
abbr
="
eorũ
">eorum</
expan
>
beneficio quę tractantur, habet
<
expan
abbr
="
imperiũ
">imperium</
expan
>
in cęteras, atque
<
expan
abbr
="
alterã
">alteram</
expan
>
qua res ipſę
<
expan
abbr
="
iã
">iam</
expan
>
<
lb
/>
explicantur. </
s
>
<
s
>Mathematicæ multæ ſunt partes. </
s
>
<
s
>Nam ſicut duplex eſt genus quantitatis,
<
expan
abbr
="
continuũ
">continuum</
expan
>
,
<
lb
/>
ſ. </
s
>
<
s
>&
<
expan
abbr
="
diſcretũ
">diſcretum</
expan
>
, & vtrunque vel per ſe
<
expan
abbr
="
cõſideratur
">conſideratur</
expan
>
, vel vt reſpicit aliud, ſic per ſe geometria de conti
<
lb
/>
nuo diſſerit, arithmetica de diſcreto. </
s
>
<
s
>In ſenſilibus quantitas diſcreta ab harmonico ſpectatur, con
<
lb
/>
tinua ab Aſtrologo & optico. </
s
>
<
s
>multas alias eius partes conſultò dimitto,
<
expan
abbr
="
cõtentus
">contentus</
expan
>
pręcipuis,
<
expan
abbr
="
quãdò
">quandò</
expan
>
</
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>