7266ALHAZEN
propter proportionalitatem illarum intentionum coniunctarum inter ſe.
Quoniam non, quan-
docunque adunabuntur illæ intentiones, fit pulchritudo, ſed in quibuſdam formis fit, & in alijs
non. Et hoc eſt propter proportionalitatem, quæ contingit inter illas intentiones. Pulchritudo
ergo non eſt, niſi ex intentionibus particularibus, & perfectio eius non eſt, niſi ex proportiona-
litate & conſonantia, quæ fit inter intentiones particulares. Iam ergo declaratum eſt ex omni,
quod diximus, quòd formæ pulchræ comprehenſæ à uiſu non ſunt pulchræ, niſi ex intentionibus
particularibus, quæ comprehenduntur per ſenſum uiſus, & ex coniunctione earum inter ſe, & ex
proportionalitate earum inter ſe. Et uiſus comprehendit intentiones particulares prædictas ſim-
plices & compoſitas. Cum ergo uiſus comprehenderit aliquam rem uiſam, & fuerit aliqua inten-
tio in illa re uiſa particularis, faciens pulchritudinem per ſe aliquam: & intueatur uiſus illam in-
tentionem per ſe: perueniet forma illius intentionis poſt intuitum apud membrum ſentiens, &
comprehendet uirtus diſtinctiua pulchritudinem rei uiſæ, in qua eſt illa intentio. Quoniam ue-
ro forma cuiuslibet rei uiſę eſt compoſita ex multis intentionibus earum intentionum, quarum di-
uiſionem prædiximus: cum ergo uiſus comprehenderit rem uiſam, & non diſtinxerit intentio-
nes, quæ ſuntin ea: non comprehendet pulchritudinem eius: & cum diſtinxerit intentiones, quæ
ſunt in ea, & fuerit aliqua intentio earum, quæ ſunt in ea, ſecundum modum facientem pulchri-
tudinem in anima: ſtatim uiſus apud intuitionem illius intention is comprehendet illam intentio-
nem per ſe. Et cum comprehenderit illam intentionem perſe: perueniet illa comprehenſio apud
membrum ſentiens: & ſic uirtus diſtinctiua comprehendet pulchritudinem, quæ eſt in ea: & per
iſtam comprehenſionem comprehendet pulchritudinem illius rei uiſæ. Cum ergo uiſus compre-
henderit aliquam rem uiſam, & in illa re uiſa fuerit pulchritudo compoſita ex intentionibus coniun
ctis: & fuerit uiſus intuitus illam rem uiſam: & diſtinxerit intentiones, quæ ſunt in ea: & compre-
henderit intentiones, quæ faciunt pulchritudinem per coniunctionem earum inter ſe, aut propor-
tionalitatem earum inter ſe: & peruenerit illa comprehenſio apud membrum ſentiens: & compa-
rauerit uirtus diſtinctiua illas intentiones inter ſe: comprehendet pulchritudinem illius rei uiſæ
compoſitam ex coniunctione intentionum, quæ ſunt in ea. Viſus ergo comprehendet pulchritu-
dinem, quæ eſt in uiſibilibus ex compoſitione illarum intentionum inter ſe ſecundum modum,
quem declarauimus.
docunque adunabuntur illæ intentiones, fit pulchritudo, ſed in quibuſdam formis fit, & in alijs
non. Et hoc eſt propter proportionalitatem, quæ contingit inter illas intentiones. Pulchritudo
ergo non eſt, niſi ex intentionibus particularibus, & perfectio eius non eſt, niſi ex proportiona-
litate & conſonantia, quæ fit inter intentiones particulares. Iam ergo declaratum eſt ex omni,
quod diximus, quòd formæ pulchræ comprehenſæ à uiſu non ſunt pulchræ, niſi ex intentionibus
particularibus, quæ comprehenduntur per ſenſum uiſus, & ex coniunctione earum inter ſe, & ex
proportionalitate earum inter ſe. Et uiſus comprehendit intentiones particulares prædictas ſim-
plices & compoſitas. Cum ergo uiſus comprehenderit aliquam rem uiſam, & fuerit aliqua inten-
tio in illa re uiſa particularis, faciens pulchritudinem per ſe aliquam: & intueatur uiſus illam in-
tentionem per ſe: perueniet forma illius intentionis poſt intuitum apud membrum ſentiens, &
comprehendet uirtus diſtinctiua pulchritudinem rei uiſæ, in qua eſt illa intentio. Quoniam ue-
ro forma cuiuslibet rei uiſę eſt compoſita ex multis intentionibus earum intentionum, quarum di-
uiſionem prædiximus: cum ergo uiſus comprehenderit rem uiſam, & non diſtinxerit intentio-
nes, quæ ſuntin ea: non comprehendet pulchritudinem eius: & cum diſtinxerit intentiones, quæ
ſunt in ea, & fuerit aliqua intentio earum, quæ ſunt in ea, ſecundum modum facientem pulchri-
tudinem in anima: ſtatim uiſus apud intuitionem illius intention is comprehendet illam intentio-
nem per ſe. Et cum comprehenderit illam intentionem perſe: perueniet illa comprehenſio apud
membrum ſentiens: & ſic uirtus diſtinctiua comprehendet pulchritudinem, quæ eſt in ea: & per
iſtam comprehenſionem comprehendet pulchritudinem illius rei uiſæ. Cum ergo uiſus compre-
henderit aliquam rem uiſam, & in illa re uiſa fuerit pulchritudo compoſita ex intentionibus coniun
ctis: & fuerit uiſus intuitus illam rem uiſam: & diſtinxerit intentiones, quæ ſunt in ea: & compre-
henderit intentiones, quæ faciunt pulchritudinem per coniunctionem earum inter ſe, aut propor-
tionalitatem earum inter ſe: & peruenerit illa comprehenſio apud membrum ſentiens: & compa-
rauerit uirtus diſtinctiua illas intentiones inter ſe: comprehendet pulchritudinem illius rei uiſæ
compoſitam ex coniunctione intentionum, quæ ſunt in ea. Viſus ergo comprehendet pulchritu-
dinem, quæ eſt in uiſibilibus ex compoſitione illarum intentionum inter ſe ſecundum modum,
quem declarauimus.
60. Deformitas percipitur tum è ſingulis uiſibilibus ſpeciebus, tum è pluribus ſimul coniun-
ctis, aſymmetris inter ſe. 149 p 4.
ctis, aſymmetris inter ſe. 149 p 4.
TVrpitudo uerò eſt forma carens intentione qualibet pulchra.
Quoniam enim iam prædictum
eſt, quòd intentiones particulares faciunt pulchritudinem, ſed non in omnibus locis, ne
in omnibus formis, ſed in alijs, & in alijs non: & ſimiliter proportionalitas non eſt in omni-
bus formis, ſed in quibuſdam formis, & in quibuſdam non. Formæ ergo, in quibus non faciunt in-
tentiones particulares pulchritudinem aliquam perſe, nec per ſuam coniunctionem, & in quibus
non eſt aliqua proportionalitas inter partes earum, carent omni pulchritudine: & ſic ſunt turpes:
quoniam turpitudo formarum eſt priuatio pulchritudinis in eis. Et fortè aggregantur in eadem
forma intentiones pulchræ & turpes: ſed uiſus comprehendit pulchritudinem ex pulchro, & tur-
pitudinem exturpi, quando diſtinxerit, & fuerit intuitus intentiones quæ ſunt in ea. Turpitudo er-
go comprehenditur à uiſu in formis carentibus omnibus pulchritudinibus, ex priuatione pulchri-
tudinis apud comprehenſionem.
eſt, quòd intentiones particulares faciunt pulchritudinem, ſed non in omnibus locis, ne
in omnibus formis, ſed in alijs, & in alijs non: & ſimiliter proportionalitas non eſt in omni-
bus formis, ſed in quibuſdam formis, & in quibuſdam non. Formæ ergo, in quibus non faciunt in-
tentiones particulares pulchritudinem aliquam perſe, nec per ſuam coniunctionem, & in quibus
non eſt aliqua proportionalitas inter partes earum, carent omni pulchritudine: & ſic ſunt turpes:
quoniam turpitudo formarum eſt priuatio pulchritudinis in eis. Et fortè aggregantur in eadem
forma intentiones pulchræ & turpes: ſed uiſus comprehendit pulchritudinem ex pulchro, & tur-
pitudinem exturpi, quando diſtinxerit, & fuerit intuitus intentiones quæ ſunt in ea. Turpitudo er-
go comprehenditur à uiſu in formis carentibus omnibus pulchritudinibus, ex priuatione pulchri-
tudinis apud comprehenſionem.
61. Similitudo percipitur è uiſibilium inter ſe conuenientia. 151 p 4.
COnſimilitudo autem eſt æqualitas duarum formarum aut duarum intentionum in re, in qua
ſunt conſimiles. Cum ergo uiſus comprehenderit duas formas, aut duas intentiones conſi-
miles: ſimul comprehendet conſimilitudinem ex illarum comprehenſione cuiuslibet dua-
rum formarum, uel intentionum, & ex compcratione alterius illarum ad alteram. Viſus ergo com-
prehendit conſimilitudinem in formis, uel intentionibus conſimilibus ex comprehenſione cuiusli
bet formarum uel intentionum ſecundum ſuum eſſe, & ex comparatione illarum inter ſe.
ſunt conſimiles. Cum ergo uiſus comprehenderit duas formas, aut duas intentiones conſi-
miles: ſimul comprehendet conſimilitudinem ex illarum comprehenſione cuiuslibet dua-
rum formarum, uel intentionum, & ex compcratione alterius illarum ad alteram. Viſus ergo com-
prehendit conſimilitudinem in formis, uel intentionibus conſimilibus ex comprehenſione cuiusli
bet formarum uel intentionum ſecundum ſuum eſſe, & ex comparatione illarum inter ſe.
62. Dißimilitudo percipitur è priuatione ſimilitudinis & conuenientiæ uiſibilium inter
ſe. 152 p 4.
ſe. 152 p 4.
DIuerſitas autem comprehenditur à uiſu in formis diuerſis ex comprehenſione cuiuslibet for
marum diuerſarum, & ex comparatione alterius illarum ad alterã, & ex comprehenſione pri
uationis æqualitatis, id eſt conſimilitudinis in eis. Diuerſitas ergo comprehenditur per ſen-
ſum uiſus ex comprehenſione cuiuslibet formarum & intentionum per ſe, & ex comparatione ea-
rum inter ſe, & ex ſenſu priuationis æqualitatis à ſentiente. Iam ergo cõpleuimus, & declarauimus
declarationẽ qualitatis cõprehenſionis cuiuslibet intentionũ particulariũ, quæ comprehenduntur
per ſenſum uiſus. Et declaratũ eſt ex omnibus his, quòd quædã intentiones particulares cõprehen-
duntur ſolo ſenſu: & quædã cõprehenduntur per cognitionem: & quædam per argumentationẽ &
marum diuerſarum, & ex comparatione alterius illarum ad alterã, & ex comprehenſione pri
uationis æqualitatis, id eſt conſimilitudinis in eis. Diuerſitas ergo comprehenditur per ſen-
ſum uiſus ex comprehenſione cuiuslibet formarum & intentionum per ſe, & ex comparatione ea-
rum inter ſe, & ex ſenſu priuationis æqualitatis à ſentiente. Iam ergo cõpleuimus, & declarauimus
declarationẽ qualitatis cõprehenſionis cuiuslibet intentionũ particulariũ, quæ comprehenduntur
per ſenſum uiſus. Et declaratũ eſt ex omnibus his, quòd quædã intentiones particulares cõprehen-
duntur ſolo ſenſu: & quædã cõprehenduntur per cognitionem: & quædam per argumentationẽ &