1quo illinc dimiſſo perpendiculo certa præſtetur directio atque pro
greſſio. Signatis perinde lineis et angulis foſſionum conueniret qui
dem oculorum et intuitus uim habere / qualem per hæc habuiſſe tem
pora hiſpanum quempiam fabulantur. qui aquarum uenas per terræ
intima ſerpientes / non ſecus diſternebat ac ſi in aperto fluerent:
Tanta ſub terra ſuccedunt incognita: quibus non tuto onus et im
penſam ædificationis ſubſtinendam committas. Et oportet profecto
cum toto ædificio / tum præſertim ipſis fundamentis nihil negli
gere: in quo cauti et circumſpecti ædificatoris ratio et diligentia de
ſiderari poſſit: quando in cæteris ſiquid erratum eſt / lædit leuius:
et emendatur facilius: et perfertur commodius quam in fundamentis: in
quibus nulla errati excuſatio admittenda eſt. At ueteres / quod
fauſtum et felix ſit / fodito inquiunt / uſque dum ſolidum inuenias.
Habet enim tellus ſubduplices et multiplices cutes: alias fabulo
sas: alias harenoſas: alias calculoſas et eiuſmodi: ſub quibus ordi
ne uario et incerto denſa et concreta ſubſtitit cutis / ferendis ædifi
ciis ualidiſſima. Quæ et ipſa quidem uaria est: neque cæteris ſui ge
neris ulla pene in re ſimilis: Sed alibi duriſſima et ferro prope in
expugnabilis: alibi craſſior: alibi nigricans: alibi albicans: quam
cæteris imbecilliorem plerique putant: Alibi cretamoſa: alibi tofinea:
alibi ex quadam argille genere immixta glarea: De quibuſ omnibuſ quenam
ſit optima certum dari aliud nullum iudicium poteſt. preter unum: Vt
eam probent: quæ errfum egre excipiat: quæ ue aqua immiſſa minime
diſſoluatur. Et ſolidum ea de re nullum haberi putant certiuſ atque conſtan
tiuſ. quam quod ad aquam perterre uiſcera ſcaturientem ſubſit. Nos uero
doctos et peritos omnes incolas et uicinos architectos conſulendos
putamus: Qui quidem & ueterum ædificiorum exemplo: et po
nendorum in dies uſu recte iſtius: ædifices: regionis ſolum quale
ſit & quid ualeat facile didiciſſe potuere. Dantur tamen argu
menta de ſoli firmitate prætentanda & congnoſcenda. Nam ubi
graue aliquid per ſolum prouolutaris / aut exalto cadentem dimi
seris: & non ſubcor tremuerit locus: aut aquam / expatina / illic
ſtatuta / criſpantem non reddiderit: nimirum firmitatem iſtic
polliceri inter petrabimur. Tu tamen ſolidum inuenies non
greſſio. Signatis perinde lineis et angulis foſſionum conueniret qui
dem oculorum et intuitus uim habere / qualem per hæc habuiſſe tem
pora hiſpanum quempiam fabulantur. qui aquarum uenas per terræ
intima ſerpientes / non ſecus diſternebat ac ſi in aperto fluerent:
Tanta ſub terra ſuccedunt incognita: quibus non tuto onus et im
penſam ædificationis ſubſtinendam committas. Et oportet profecto
cum toto ædificio / tum præſertim ipſis fundamentis nihil negli
gere: in quo cauti et circumſpecti ædificatoris ratio et diligentia de
ſiderari poſſit: quando in cæteris ſiquid erratum eſt / lædit leuius:
et emendatur facilius: et perfertur commodius quam in fundamentis: in
quibus nulla errati excuſatio admittenda eſt. At ueteres / quod
fauſtum et felix ſit / fodito inquiunt / uſque dum ſolidum inuenias.
Habet enim tellus ſubduplices et multiplices cutes: alias fabulo
sas: alias harenoſas: alias calculoſas et eiuſmodi: ſub quibus ordi
ne uario et incerto denſa et concreta ſubſtitit cutis / ferendis ædifi
ciis ualidiſſima. Quæ et ipſa quidem uaria est: neque cæteris ſui ge
neris ulla pene in re ſimilis: Sed alibi duriſſima et ferro prope in
expugnabilis: alibi craſſior: alibi nigricans: alibi albicans: quam
cæteris imbecilliorem plerique putant: Alibi cretamoſa: alibi tofinea:
alibi ex quadam argille genere immixta glarea: De quibuſ omnibuſ quenam
ſit optima certum dari aliud nullum iudicium poteſt. preter unum: Vt
eam probent: quæ errfum egre excipiat: quæ ue aqua immiſſa minime
diſſoluatur. Et ſolidum ea de re nullum haberi putant certiuſ atque conſtan
tiuſ. quam quod ad aquam perterre uiſcera ſcaturientem ſubſit. Nos uero
doctos et peritos omnes incolas et uicinos architectos conſulendos
putamus: Qui quidem & ueterum ædificiorum exemplo: et po
nendorum in dies uſu recte iſtius: ædifices: regionis ſolum quale
ſit & quid ualeat facile didiciſſe potuere. Dantur tamen argu
menta de ſoli firmitate prætentanda & congnoſcenda. Nam ubi
graue aliquid per ſolum prouolutaris / aut exalto cadentem dimi
seris: & non ſubcor tremuerit locus: aut aquam / expatina / illic
ſtatuta / criſpantem non reddiderit: nimirum firmitatem iſtic
polliceri inter petrabimur. Tu tamen ſolidum inuenies non