Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Page concordance

< >
Scan Original
651 349
652 350
653 351
654 352
655 353
656 354
657 355
658 356
659 357
660 358
661 359
662 360
663 361
664 362
665 363
666 364
667 365
668 366
669 367
670 368
671 369
672 370
673 371
674 372
675 373
676 374
677 375
678 376
679 377
680 378
< >
page |< < (421) of 778 > >|
723421LIBER DECIMVS.Ducaturitaq; à puncto uiſo b linea perpendicularis ſuper lineam g d per 12 p 1: quæ ſit b k: erit ergo
linea b k perpendicularis ſuper ſuperſiciem corporis diaphani, quod eſt ex parte b per conuerſam
4 definitionis 11:
quia ducta eſt perpendiculariter in ſuperficie a b g erecta ſuper illã. Educatur itaq;
linea a e in continuum:
hęc itaq; reſecabit ab angulo b e k angulum æqualem angulo p e a per 15 p 1:
ſecabit ergo per 29 th.
1 huius & lineam b k illi angulo ſubtenſam. Secetipſaitaq; lineam b k in pun-
ctom.
Palàm itaq; per 15 th. huius quoniam punctus meſt locus imaginis formæ puncti b: & angu-
lus p e a eſt angulus reſractionis.
Dico itaq; quòd punctus b non habebit aliam imaginem præter
quàm illam, quæ eſt in punctom:
nec forma eius refringetur ad uiſum in punctum a ab alio puncto
ſuperficiei corporis diaphani, quàm à puncto e.
Necenim poteſt forma puncti b comprehendi à ui-
ſu, niſi ſecundum perpendicularem b k per 13 th.
huius. Si itaq; puncaus b aliam habuerit imaginem
quàm in puncto m:
erit ille punctus in linea b k, & inter duo puncta b & k per 15 th. huius: quia cor-
pus, quod eſt ex parte b puncti uiſi, eſt groſsioris diaphanitatis illo corpore, quod eſt ex parte uiſus
a.
Sit ita q; ſi poſsibile eſt illa alia imago formæ puncti b in puncto lineæ b k, quod ſit n. Erit itaque
punctus n aut inter duo puncta m, k:
aut inter duo puncta m. b. Ducatur quoq; linea a n à centro ui-
ſus ad punctum n:
hæc itaq; ſecabit lineam g d: ſunt enim puncta a, b, kin eadem ſuperficie cum li-
nea g d, ut patet ex præmiſsis, Secet ergo linea a n lineam g d in puncto o:
ducaturá; linea b o : quæ
producta ultra puncturm o ſignetur ad punctum 1:
erit itaq; pũctum o punctum refractionis formæ
puncti b ad uiſum in punctum a:
quia b o l eſt linea, per qua m extenditur forma: & eſt angulus l o a
angulus refractionis.
Ducatur itaq; à puncto o linea perpẽdicularis ſuper lineam g d per 11 p 1, quæ
ſit linea f o q:
erit itaq; linea f o q perpendicularis ſuper ſuperficiem corporis diaphani per 28 p 1 &
per 8 p 11:
& erit angulus l o f æqualis angulo o b k contento à perpendiculari k b & à linea b o, per
quam extenditur forma ad locum refractionis per 29 p 1:
quoniam, ut patet per 6 p 11, lineæ b k & f o
q ſunt æ quidiſtantes.
Si itaq; punctus n fuerit inter duo puncta m & k: tũc punctus o erit inter duo
puncta e & k, ſecans lineam e k per 32 th.
1 huius: erit ita q; angulus e b k maior angulo o b k per 29
th.
1 huius: quia omne totum eſt maius ſua parte. Et quia angulus p e h eſt æ qualis angulo e b k per
29 p 1, & angulus l o f æ qualis angulo l b k per eandem 29 p 1:
quoniam lineæ h z & f q & b k ſuntin-
ter ſe æ quidiſtátes:
erit ergo angulus p e h maior angulo l o f: & angulus p e a eſt angulus refractio-
nis ex angulo incidentiæ, qui eſt p e h:
& angulus l o a eſt angulus refractionis ex angulo inciden-
tiæ, qui eſt l o f:
angulus ergo p e a eſt maior angulo l o a per 8 huius. Oſtenſum eſt enium in corolla-
rio, quod ſequitur, tabulas ibi poſitas, cuius ueritas patet ex præcedente experimentatione:
quo-
niam anguli refractionum in medio ſecundi dia phani groſsioris, quibus differunt anguli inciden-
tiæ ab angulis refractis contentis ſub linea perẽdiculari, ducta à puncto refractionis ſuper ſuper-
ficiem diaphani, & à lineis refractis ad uiſum, in maioribus angulis incidentiæ ſunt maiores, & in
minoribus ſunt minores:
ergo angulus a e h eſt minor angulo a o f: quod eſt impoſsibile. Quoniam
enim per 21 p 1 angulus a e g eſt maior angulo a o g, & anguli h e g & f o g ſunt æ quales per 29 p 1, &
quia ſunt recti:
patet ergo quoniam angulus a o f eſt maior angulo a e h. Cum ergo ſequatur impoſ-
ſibile ex datis:
patet quòd punctum n non cadit inter puncta m & k. Similiter quoque ſequitur ex
illis datis, ut angulus a e b ſit minor angulo a o b:
quod eſt impoſsibile, & contra 21 p 1 producta li-
nea a b, quæ ambobus illis angulis ſubtenditur, & à cuius punctis terminalibus illæ lineæ produ-
cuntur.
Si enim angulus p e a ſit maior angulo l o a: ergo per 13 p 1 angulus a e b eſt maior angulo a
o b:
eſt enim uterq; illorum ſuper angulum ſuæ refractionis reſiduum duorum rectorum. Quòd ſi
punctus n, qui datus eſt eſſe locus ſecundæ imaginis formæ puncti b, fuerit inter duo puncta m &
b lineæ b k:
tunc punctus e erit
853[Figure 853]a l f h p g o e k d m n c q z b inter duo puncta o & k per 32 th.

1 huius:
quod poteſt oſtendi, ut
purius:
& erit angulus e b k minor
angulo o b k:
erit ergo, ut prius,
angulus p e h minor angulo l o f:

& erit angulus p e a, qui eſt an-
gulus refractionis, minor angulo
l o a, qui eſt etiam angulus refra-
ctionis:
angulus ergo a e b eſt
maior angulo a o b:
quod eſtim-
poſsibile, ut prius per 21 p 1 ducta
linea a b.
Impoſsibile eſt ergo
quòd punctus n ſit locus imagi-
nis formæ puncti b:
ergo neque
aliquod aliud punctum lineæ b
k, præter punctum m.
Punctus
itaq;
b exiſtens in propoſito ſitu
non habebit alium locum imaginis, reſpectu uiſus a, niſi ſolum punctum m:
nec refringetur ab alio
puncto ſuperficiei corporis diaphani ad uiſum a, niſi à ſolo puncto e.
Quod eſt propoſitum.
21. Communi ſectione ſuperficiei refractionis & ſuperficiei corporis diapbani, à quo fit re-

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index