Bernoulli, Daniel, Hydrodynamica, sive De viribus et motibus fluidorum commentarii

Table of contents

< >
[Item 1.]
[2.] DANIELIS BERNOULLI Joh. Fil. Med. Prof. Basil. ACAD. SCIENT. IMPER. PETROPOLITANÆ, PRIUS MATHESEOS SUBLIMIORIS PROF. ORD. NUNC MEMBRI ET PROF. HONOR. HYDRODYNAMICA, SIVE DE VIRIBUS ET MOTIBUS FLUIDORUM COMMENTARII. OPUS ACADEMICUM AB AUCTORE, DUM PETROPOLI AGERET, CONGESTUM.
[3.] ARGENTORATI, Sumptibus JOHANNIS REINHOLDI DULSECKERI, Anno M D CC XXXVIII. Typis Joh. Henr. Deckeri, Typographi Baſilienſis.
[4.] CELSISSIMO ATQUE SERENISSIMO PRINCIPI ET DOMINO DOMINO ERNESTO JOHANNI DEI GRATIA IN LIVONIA CURLANDIÆ ET SEM - GALLIÆ DUCI.
[5.] CELSISSIME ATQUE SERENISSIME PRINCEPS, DOMINE GRATIOSISSIME.
[6.] SERENISSIME & CELSISSIME PRINCEPS DOMINE GRATIOSISSIME
[7.] PRÆFATIO.
[8.] HYDRODYNAMICÆ SECTIO PRIMA. Quæ introitus eſt, variaque continet prænotanda. §. 1.
[9.] HYDRODYNAMICÆ SECTIO SECUNDA, Quæ agit de fluidis ſtagnantibus eorundemque æquilibrio tum inter ſe, tum ad alias po-tentias relato. Theorema 1. §. 1.
[10.] Demonſtratio.
[11.] Corollarium.
[12.] Theorema 2.
[13.] Demonſtratio.
[14.] Scholium 1.
[15.] Scholium 2.
[16.] Lemma.
[17.] Demonſtratio.
[18.] Theorema 3.
[19.] Demonſtratio.
[20.] Scholion.
[21.] Caſus I.
[22.] Caſus II.
[23.] Sequuntur Experimenta quæ ad Sectionem pertinent Secundam. Ad §. 5.
[24.] HYDRODYNAMICÆ SECTIO TERTIA. De velocitatibus fluidorum ex vaſe utcumque for-mato per lumen qualecunque effluentium. §. 1.
[25.] Problema.
[26.] Solutio.
[27.] Problema.
[28.] Solutio.
[29.] Scholion.
[30.] Problema.
< >
page |< < (59) of 361 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div75" type="section" level="1" n="53">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1603" xml:space="preserve">
              <pb o="59" file="0073" n="73" rhead="SECTIO TERTIA."/>
            xima videbatur, quo temporis puncto diſtantiam menſuravi ſuperficiei à loco
              <lb/>
            A antea notato; </s>
            <s xml:id="echoid-s1604" xml:space="preserve">diſtantia illa, quam eandem cum maximo deſcenſu A E fore pu-
              <lb/>
            tabam, opinione longe minor fuit; </s>
            <s xml:id="echoid-s1605" xml:space="preserve">unde edoctus fui partem aquæ, quæ
              <lb/>
            in experimento jam per B effluxerat, tubum rurſus ingreſſam fuiſſe.</s>
            <s xml:id="echoid-s1606" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1607" xml:space="preserve">His ita obſervatis, magnitudines B P & </s>
            <s xml:id="echoid-s1608" xml:space="preserve">A E calculo quæſivi ad normam
              <lb/>
            §. </s>
            <s xml:id="echoid-s1609" xml:space="preserve">27. </s>
            <s xml:id="echoid-s1610" xml:space="preserve">ponendo m primo = n deinde mm = 2nn, inveni autem in caſu prio-
              <lb/>
            re B P = 79. </s>
            <s xml:id="echoid-s1611" xml:space="preserve">quæ in experimento non ſuperavit 33. </s>
            <s xml:id="echoid-s1612" xml:space="preserve">maximumque deſcen-
              <lb/>
            ſum AE proxime reperi = 250. </s>
            <s xml:id="echoid-s1613" xml:space="preserve">quem experimentum dedit 88. </s>
            <s xml:id="echoid-s1614" xml:space="preserve">dein pro
              <lb/>
            caſu mm = 2 nn oritur B P præter propter dupla illius, quæ obſervata
              <lb/>
            fuit & </s>
            <s xml:id="echoid-s1615" xml:space="preserve">A E = 186. </s>
            <s xml:id="echoid-s1616" xml:space="preserve">quæ 54. </s>
            <s xml:id="echoid-s1617" xml:space="preserve">particularum obſervata fuit.</s>
            <s xml:id="echoid-s1618" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1619" xml:space="preserve">Enormes has differentias maxima ex parte adhæſioni aquæ ad latera tu-
              <lb/>
            bi tribuo, quæ certe adhæſio in hujusmodi caſibus incredibilem exercere po-
              <lb/>
            teſt effectum, uſus enim ſum tubo vix ultra duas lineas in diametro haben-
              <lb/>
            tem, majorem utique conſenſum experturus cum tubo ampliore. </s>
            <s xml:id="echoid-s1620" xml:space="preserve">Interim
              <lb/>
            veriſimile eſt, curvaturam tubi in parte inferiore, aliquid etiam motui derogare.</s>
            <s xml:id="echoid-s1621" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1622" xml:space="preserve">Ad §. </s>
            <s xml:id="echoid-s1623" xml:space="preserve">28. </s>
            <s xml:id="echoid-s1624" xml:space="preserve">Eodem tubo recurvo, quem modo deſcripſi, uſus ſum: </s>
            <s xml:id="echoid-s1625" xml:space="preserve">oper-
              <lb/>
            culum autem poſui in B minimo foramine pertuſum: </s>
            <s xml:id="echoid-s1626" xml:space="preserve">feci ut totus aquâ
              <lb/>
            eſſet plenus præter particulam F G B, in quo ſitu aquam detinui ope digiti
              <lb/>
            orificio C appoſiti. </s>
            <s xml:id="echoid-s1627" xml:space="preserve">Remoto digito deſcendit aqua, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1628" xml:space="preserve">cum perveniſſet in
              <lb/>
            ſitum H D B, guttulæ aliquot tanto impetu per foraminulum in B fuerunt
              <lb/>
            veluti exploſæ, ut ad altitudinem plusquam decem pedum aſcenderint, quam-
              <lb/>
            vis altitudo H A altitudinem dimidii pedis vix ſuperaret. </s>
            <s xml:id="echoid-s1629" xml:space="preserve">Interim ob exigui-
              <lb/>
            tatem foraminuli tantam reſiſtentiam offendit aqua dum tranſiret orificium, ut
              <lb/>
            fracto impetu aqua non ſolum non ad altitudinem A H aſcenderit (ſupra quam
              <lb/>
            tamen remotis omnibus impedimentis aſſilire paullulum continue debuiſſet)
              <lb/>
            ſed vix guttula una aut altera notabili temporis mora fuerit expreſſa, ita ut mihi
              <lb/>
            perſuadeam, ſi absque impetu ſola aquæ preſſione naturali tantus jactus pro-
              <lb/>
            ducendus fuiſſet, id fieri non potuiſſe niſi altitudine minimum centum pedum.</s>
            <s xml:id="echoid-s1630" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1631" xml:space="preserve">Dein etiam obſervavi jactum aquæ diminui eo magis quo minus ante
              <lb/>
            experimentum relinquitur ſpatium G B; </s>
            <s xml:id="echoid-s1632" xml:space="preserve">quæ omnia theoriæ ſunt conformia.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s1633" xml:space="preserve">Menſuras ſuperfluum fuiſſet ſumere, quia ob nimia impedimenta tantus eſſe
              <lb/>
            utique nequit jactus aquæ, quantus illis remotis futurus fuiſſet. </s>
            <s xml:id="echoid-s1634" xml:space="preserve">Attamen ut
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s1635" xml:space="preserve">has convenire cum formulis experimento confirmarem, tubum C D B
              <lb/>
            ſumſi ampliorem, ut impedimenta adhæſionis maxima parte auferrem, </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>