Fabri, Honoré, Dialogi physici in quibus de motu terrae disputatur, 1665

List of thumbnails

< >
81
81
82
82
83
83
84
84
85
85
86
86
87
87
88
88
89
89
90
90
< >
page |< < of 248 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.000778">
                <pb pagenum="69" xlink:href="025/01/073.jpg"/>
              ſpatium, quod mobile acquirit, tempore AE, ita linea BF repræſentat
                <lb/>
              ſpatium, in que fuit inſtanti B; & CG, ſpatium, in quo fuit inſtanti
                <lb/>
              C &c. </s>
              <s id="s.000779">In hypotheſi inſtantium phyſicorum hæc difficultas omnino ceſ­
                <lb/>
              ſat; ſed ne huc accerſam integram, & benè longam tractationem, in
                <lb/>
              qua natura temporis & motus explicanda eſſet, conſule, ſi vis, Chry­
                <lb/>
              ſocome, tractatum noſtrum, de motu locali; itemque Metaphyſicam
                <lb/>
              non vno loco, ibi enim hoc munere perfuncti ſumus, quo certè in præ­
                <lb/>
              ſenti congreſſu perfungi non vacat. </s>
              <s id="s.000780">Addo tantùm, hypotheſi Coperni­
                <lb/>
              canæ nihil obſtare motum acceleratum, vt dicebas, ſicuti eidem mo­
                <lb/>
              tui non obſtat navis motus, vt pluſquam mille experimentis comproba­
                <lb/>
              tum eſt. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000781">
                <emph type="italics"/>
              Auguſtin.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000782"> Rectè omninò, nempe corpus grave deſcenderet, motu
                <lb/>
              quodam mixto, ex æquabili, & accelerato; in navi exemplum luculen­
                <lb/>
              tum eſt, immò & in diſco projecto per inclinatam ſurſum, qui non mo­
                <lb/>
              dò per curvam ſurſum aſcendit, verùm etiam per curvam deorſum ruit
                <lb/>
              & licèt æqualia ſpatia in dicta curva æqualibus temporibus omnino de­
                <lb/>
              currat, ſaltem ad ſenſam, hoc tamen non obſtat, quin ratione perpen­
                <lb/>
              dicularis, in quam vi motus naturalis inclinat, & in qua majora ſpa­
                <lb/>
              tia decurrit. </s>
              <s id="s.000783">eodem prorſus modo quo fieret, ſi motus naturalis cum alio
                <lb/>
              horizontali conjunctus non eſſet; hoc inquam non obſtat, quin ratio­
                <lb/>
              ne perpendicularis, dictum corpus grave motu accelerato moveatur; ſed
                <lb/>
              ſi motus acceleratus eſt, creſcit. </s>
              <s id="s.000784">impetus; hinc major ictus &c. </s>
              <s id="s.000785">Non
                <lb/>
              creſcunt ſpatia, inquies; Reſpondeo: non creſcunt in horizontali, con­
                <lb/>
              cedo: vnde ratione horizontalis, eſt motus æquabilis; non creſcunt in per­
                <lb/>
              pendiculari, nego; ſed profecto ſi non creſceret impetus, in perpendicula­
                <lb/>
              ri ſpatia non creſcerent. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000786">
                <emph type="italics"/>
              Antim.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000787"> Omitte quæſo hæc argumenta, à motu gravium, vel levium
                <lb/>
              petita, quæ ſanè multiplicem paralogiſmis materiam nonnullis præ­
                <lb/>
              buerunt, quos aliis, amabo diſcutiendos relinquamus, præſertim, cùm
                <lb/>
              mediocriter doctis, & iſtarum rerum peritis cuncta hæc perſpecta ſint;
                <lb/>
              vnum tantùm: in quo non nemo maximam vim facit, obiter indico;
                <lb/>
              ſi moveatur terra, inquit, explodaturque catapulta, vel quodlibet
                <lb/>
              aliud projectionis organum, versùs polum directè, globus projectus
                <lb/>
              incidet in planum oppoſitum obliquè; igitur vis ictus longe minor erit,
                <lb/>
              quàm ſi explodatur versùs ortum, vel occaſum; quod tamen expe­
                <lb/>
              rimentis repugnat: Sed facilè reſpondeo, dicti globi exploſi motum
                <lb/>
              mixtum eſſe ex duobus, altero communi aliis partibus terræ, versùs
                <lb/>
              ortum, altero impreſſo à machina versùs polum; vterque totum effe­
                <lb/>
              ctum habet, qui ſibi competit; eſt enim reverà duplex impetus, quo­
                <lb/>
              rum vnus independenter ab alio id totum præſtat, quod præſtare po­
                <lb/>
              teſt; clariſſimum exemplum habemus in navi; vnde argumentum illud
                <lb/>
              facilè ſolvitur, nempe ictus per lineam obliquam minor eſt, quando
                <lb/>
              vnus tantùm impetus ineſt, ad talem lineam determinatus; at verò quan­
                <lb/>
              do duplex impetus ineſt, & alter per directam lineam determinatus eſt, ſive
                <lb/>
              alius inſit, five non, æqualis ictus infligitur. </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>