Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Table of contents

< >
[91.] 41. Magnitudines uiſibiles ſunt ſuperficies, earum partes, termini, & ſpatia, quæinter di-ſtincta uiſibilia interijciuntur. 18 p 4.
Page: 62 (56)
[92.] 42. Axis opticæpyramidis, oculo moto immut abilis permanet. 53 p 3.
Page: 63 (57)
[93.] 43. Axis optic{us} in ſuo motu nunquã fit baſis anguli à ſuperficie uiſibilis ſubtenſi: nec ſem-per ſet at angulum ab aliqua uiſibilis diametro ſubtenſum. 54 p 3.
Page: 63 (57)
[94.] 44. Viſ{us} percipit magnitudinem anguli optici è parte ſuperficiei uiſ{us}, in qua formatur rei uiſibilis forma. 73 p 3.
Page: 64 (58)
[95.] 45. Sit{us} direct{us} & obliqu{us} lineæ, ſuperficiei, & ſpatij percipitur ex æquabili & inæqua-bili terminorum diſtantia. 12 p 4. Idem 28 n.
Page: 64 (58)
[96.] 46. Diſtinctio uiſibilium percipitur è diſtinctione formarum, quæ in diuerſis ſuperficiei ui-ſ{us} partib{us} ſunt impreſſæ. 99 p 4.
Page: 65 (59)
[97.] 47. Continuatio uiſibilis percipitur è diſtantiæ priuatione. 100 p 4.
Page: 65 (59)
[98.] 48. Numerus percipitur è uiſibilium diſtinctione. 101 p 4.
Page: 66 (60)
[99.] 49. Motus uiſibilis percipitur è mutatione ſitus eius in ſenſilitempore. 110 p 4.
Page: 66 (60)
[100.] 50. Qualitas motus percipitur è ſpatio, per quoduiſibile mouetur. 711 p 4.
Page: 67 (61)
[101.] 51. Motus uiſibilis percipitur in tempore ſenſili.
Page: 67 (61)
[102.] 52. Quies percipitur è uiſibili, eundem ſitum locum́ tempore ſenſili occupante. 112 p 4.
Page: 67 (61)
[103.] 53. Aſperitas percipitur è luce aſper am ſuperficiem illuminante. 139 p 4.
Page: 67 (61)
[104.] 54. Lenit as percipitur è luce lenem ſuperficiem illuminante. 140 p 4.
Page: 68 (62)
[105.] 55. Perſpicuit{as} percipitur è perceptione corporis denſi ultra corp{us} perſpicuum poſiti. 142 p 4.
Page: 68 (62)
[106.] 56. Denſitas percipitur è perſpicuitatis priuatione. 143 p 4.
Page: 69 (63)
[107.] 57. Vmbra percipitur è lucis unius abſentia, alterius præſentia. 145 p 4.
Page: 69 (63)
[108.] 58. Obſcurit{as} percipitur è lucis priuatione & abſentia. 146 p 4.
Page: 69 (63)
[109.] 59. Pulchritudo percipitur tum è ſingulis uiſibilibus ſpeciebus, tum è pluribus ſimul coniun ctis, ſymmetris inter ſe. 148 p 4.
Page: 69 (63)
[110.] 60. Deformitas percipitur tum è ſingulis uiſibilibus ſpeciebus, tum è pluribus ſimul coniun-ctis, aſymmetris inter ſe. 149 p 4.
Page: 72 (66)
[111.] 61. Similitudo percipitur è uiſibilium inter ſe conuenientia. 151 p 4.
Page: 72 (66)
[112.] 62. Dißimilitudo percipitur è priuatione ſimilitudinis & conuenientiæ uiſibilium inter ſe. 152 p 4.
Page: 72 (66)
[113.] DE DIVERSITATE COMPREHENSIONIS VISVS AB intentionibus particularibus. Cap. III. 63. Viſus plures uiſibiles ſpecies ſimul percipit. 2 p 4.
Page: 73 (67)
[114.] 64. Viſio fit aſpectu, aut obtutu. 51 p 3.
Page: 73 (67)
[115.] 65. Viſio per aſpectum, fit per quemlibet pyramidis opticæ radium: per obtutum uerò fit per ſolum axem. 52 p 3.
Page: 73 (67)
[116.] 66. Obtut{us} iteratio alti{us} imprimit formas uiſibiles animo, certiores́ efficit. 58 p 3.
Page: 75 (69)
[117.] 67. E uiſibili ſæpi{us} uiſo remanet in animo generalis notio: qua quodlibet uiſibile ſimile per cipitur & cognoſcitur. 61 p 3. Idem 14 n.
Page: 75 (69)
[118.] 68. Eſſentia uiſibilis percipitur è ſpecieb{us} uifibilib{us}, beneficio formæ in animo reſiden-tis. 66 p 3.
Page: 76 (70)
[119.] 69. Diſtinctauiſio fit aut obtutu ſolo: aut obtutu & anticipata notione ſimul. 62 p 3.
Page: 76 (70)
[120.] 70. Obtut{us} fit in tempore. 56 p 3.
Page: 77 (71)
< >
page |< < (67) of 778 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="lat" type="free">
        <div xml:id="echoid-div118" type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3482" xml:space="preserve">
              <pb o="67" file="0073" n="73" rhead="OPTICAE LIBER II."/>
            ſignificationem ſecundum uias, quarum declarationem prædiximus.</s>
            <s xml:id="echoid-s3483" xml:space="preserve"> Et iſtæ ſunt intentiones, qua-
              <lb/>
            rum declarationem intendimus in hoc opere.</s>
            <s xml:id="echoid-s3484" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div119" type="section" level="0" n="0">
          <head xml:id="echoid-head141" xml:space="preserve">DE DIVERSITATE COMPREHENSIONIS VISVS AB</head>
          <head xml:id="echoid-head142" xml:space="preserve">intentionibus particularibus. Cap. III.</head>
          <head xml:id="echoid-head143" xml:space="preserve" style="it">63. Viſus plures uiſibiles ſpecies ſimul percipit. 2 p 4.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3485" xml:space="preserve">IAm declaratum eſt, quomodo uiſus comprehẽdat quamlibet intentionum particularium, quæ
              <lb/>
            comprehenduntur per ſenſum uiſus.</s>
            <s xml:id="echoid-s3486" xml:space="preserve"> Et uiſus non comprehendit niſi formas uiſibilium, quæ
              <lb/>
            ſunt corpora:</s>
            <s xml:id="echoid-s3487" xml:space="preserve"> ſed formæ uiſibilium ſunt compoſitæ exintentionibus particularibus prædictis,
              <lb/>
            ſicut, figura, & magnitudine, & colore, & ſitu, & ordine, & ſimilibus.</s>
            <s xml:id="echoid-s3488" xml:space="preserve"> Viſus ergo non comprehendit
              <lb/>
            quamlibet intentionum, niſi ex comprehenſione formarum uiſibilium compoſitarum ex intentio-
              <lb/>
            nibus particularibus:</s>
            <s xml:id="echoid-s3489" xml:space="preserve"> & uiſus comprehendit quamlibet formarum uiſibilium ſecundum intentio-
              <lb/>
            nes particulares, quæ ſunt in formis uiſibilibus:</s>
            <s xml:id="echoid-s3490" xml:space="preserve"> & nihil comprehendit uiſus ex intentionibus par-
              <lb/>
            ticularibus per ſe:</s>
            <s xml:id="echoid-s3491" xml:space="preserve"> quoniam nulla intentionum prædictarum eſt ſola per ſe.</s>
            <s xml:id="echoid-s3492" xml:space="preserve"> Nam omnes iſtæ parti-
              <lb/>
            culares intentiones non inueniũtur, niſi in corporibus, & nullum corpus eſt, in quo eſt aliqua iſta-
              <lb/>
            rum intentionum ſola ſine alia.</s>
            <s xml:id="echoid-s3493" xml:space="preserve"> Viſus ergo non comprehendit niſi formas uiſibilium:</s>
            <s xml:id="echoid-s3494" xml:space="preserve"> ſed quælibet
              <lb/>
            forma uiſibilium eſt compoſita ex multis intentionibus particularibus.</s>
            <s xml:id="echoid-s3495" xml:space="preserve"> Ergo uiſus comprehendit
              <lb/>
            in qualibet formarum uiſibilium multas intentiones particulares, quæ diſtinguuntur in imagina-
              <lb/>
            tione.</s>
            <s xml:id="echoid-s3496" xml:space="preserve"> Viſus ergo comprehendit quamlibet intentionũ particularium apud uiſionem rei uiſæ, con-
              <lb/>
            iunctam cum intentione aliqua particulari:</s>
            <s xml:id="echoid-s3497" xml:space="preserve"> deinde ex diſtinctione eius inter intentiones, quæ ſunt
              <lb/>
            in forma, comprehendit quamlibet intentionum per ſe.</s>
            <s xml:id="echoid-s3498" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div120" type="section" level="0" n="0">
          <head xml:id="echoid-head144" xml:space="preserve" style="it">64. Viſio fit aſpectu, aut obtutu. 51 p 3.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3499" xml:space="preserve">ET iam declaratum eſt, & determinatum, qualiter uiſus comprehẽdat formas uiſibilium, quæ
              <lb/>
            componuntur ex intentionibus particularibus.</s>
            <s xml:id="echoid-s3500" xml:space="preserve"> Et quędam intentiones particulares, ex qui-
              <lb/>
            bus componuntur formæ uiſibilium, apparent apud aſpectum rei uiſæ:</s>
            <s xml:id="echoid-s3501" xml:space="preserve"> & quædam non ap-
              <lb/>
            parent, niſi poſt intuitionem & conſiderationem ſubtilem:</s>
            <s xml:id="echoid-s3502" xml:space="preserve"> ſicut ſcriptura ſubtilis, & lineatio ſubti-
              <lb/>
            lis, & diuerſitas colorum conſimilium ferè.</s>
            <s xml:id="echoid-s3503" xml:space="preserve"> Et genéraliter omnes intentiones ſubtiles non appa-
              <lb/>
            rent uiſui apud aſpectum rei uiſæ, ſed poſt intuitionem & conſiderationem.</s>
            <s xml:id="echoid-s3504" xml:space="preserve"> Et forma rei uiſæ com-
              <lb/>
            prehenſa per ſenſum uiſus, eſt illa quæ componitur ex omnibus intentionibus particularibus, quæ
              <lb/>
            ſunt ex forma rei uiſæ, quas poſsibile eſt uiſum comprehendere.</s>
            <s xml:id="echoid-s3505" xml:space="preserve"> Et uiſus non comprehendit ue-
              <lb/>
            ram formam rei uiſæ, niſi per comprehenſionem omnium intentionum particularium, quæ ſunt in
              <lb/>
            forma rei uiſæ.</s>
            <s xml:id="echoid-s3506" xml:space="preserve"> Et cum ita ſit, forma ergo uera rei uiſæ, in qua ſunt intentiones ſubtiles, non com-
              <lb/>
            prehenditura à uiſu, niſi poſt intuitionem.</s>
            <s xml:id="echoid-s3507" xml:space="preserve"> Et cum uiſus nõ comprehendat ſubtiles intentiones, niſi
              <lb/>
            per intuitionem, & non appareant intentiones ſubtiles uiſui apud aſpectum rei uiſæ:</s>
            <s xml:id="echoid-s3508" xml:space="preserve"> quando igi-
              <lb/>
            tur uiſus comprehenderit aliquam rem uiſam, & comprehenderit formam eius, & fuerint in illa re
              <lb/>
            uiſa ſubtiles intentiones, non apparentillæ per aſpectũ, ſed per intuitionem.</s>
            <s xml:id="echoid-s3509" xml:space="preserve"> Cum ergo uiſus com-
              <lb/>
            prehenderit aliquam rem uiſam, & non fuerit in ea aliqua intentio ſubtilis:</s>
            <s xml:id="echoid-s3510" xml:space="preserve"> comprehendet ueram
              <lb/>
            eius formam:</s>
            <s xml:id="echoid-s3511" xml:space="preserve"> quamuis non certificabit, quod illa forma eſt uera, niſi poſtquam habuerit fortem in-
              <lb/>
            tuitionem ſuper quamlibet partem illius rei uiſæ, & certificauerit, quòd nulla intentio ſubtilis eſt
              <lb/>
            in ea, & tunc certificabit quod forma, quam comprehendit, eſt uera forma.</s>
            <s xml:id="echoid-s3512" xml:space="preserve"> Secundum ergo omnes
              <lb/>
            diſpoſitiones non certificat uiſus formam rei uiſæ, niſi per conſiderationem omnium partium rei
              <lb/>
            uiſæ, & per intuitionem omnium partium, quæ poſſunt apparere in re uiſa.</s>
            <s xml:id="echoid-s3513" xml:space="preserve"> Et quia hoc eſt decla-
              <lb/>
            ratum, dicamus quòd comprehenſio uiſibilium erit ſecundum duos modos, quiſunt comprehen-
              <lb/>
            ſio ſuperficialis, & comprehenſio per intuitionem, quæ profundum aſpicit.</s>
            <s xml:id="echoid-s3514" xml:space="preserve"> Quoniam quando ui-
              <lb/>
            ſus aſpicit rem uiſam, comprehendit intentiones manifeſtas, quæ ſunt in ea apud aſpectum:</s>
            <s xml:id="echoid-s3515" xml:space="preserve"> dein-
              <lb/>
            de ſi præter illud inſpexerit ipſam, & conſiderauerit omnes partes eius, certificabit formam eius:</s>
            <s xml:id="echoid-s3516" xml:space="preserve"> ſi
              <lb/>
            autem non intuetur partes eius, non comprehendet formam certificatam.</s>
            <s xml:id="echoid-s3517" xml:space="preserve"> Et illa forma, quæ eſt in
              <lb/>
            uiſu, aut erit uera eius forma, ſed uiſus non certificat, quòd ſit uera eius forma:</s>
            <s xml:id="echoid-s3518" xml:space="preserve"> aut non erit forma
              <lb/>
            eius uera.</s>
            <s xml:id="echoid-s3519" xml:space="preserve"> Et cum ita ſit, comprehenſio ergo uiſibilium erit ſecundum duos modos:</s>
            <s xml:id="echoid-s3520" xml:space="preserve"> & eſt compre-
              <lb/>
            henſio ſuperficialis, quæ eſt in primo aſpectu, & comprehenſio, quæ eſt per intuitionem.</s>
            <s xml:id="echoid-s3521" xml:space="preserve"> Compre-
              <lb/>
            henſio autem per primum aſpectum, eſt comprehenſio non certificata:</s>
            <s xml:id="echoid-s3522" xml:space="preserve"> & comprehenſio per intui-
              <lb/>
            tionem, eſt comprehenſio, per quam certificantur formæ uiſibilium.</s>
            <s xml:id="echoid-s3523" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div121" type="section" level="0" n="0">
          <head xml:id="echoid-head145" xml:space="preserve" style="it">65. Viſio per aſpectum, fit per quemlibet pyramidis opticæ radium: per obtutum uerò fit per
            <lb/>
          ſolum axem. 52 p 3.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3524" xml:space="preserve">ET cum hoc declaratum ſit, dicamus quòd intuitio, per quam comprehenduntur ueræ formæ
              <lb/>
            uiſibilium, erit per ipſum uiſum, & erit per diſtinctionẽ.</s>
            <s xml:id="echoid-s3525" xml:space="preserve"> Quoniam iam declaratũ eſt in diſtin-
              <lb/>
            ctione linearum radialium [8 n] quòd formæ, quæ à uiſu comprehenduntur ex axe radiali,
              <lb/>
            & exillo, qui eſt prope axem, ſunt manifeſtiores, & maioris certificationis, formis, quæ compre-
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>
Impressum