Clavius, Christoph
,
In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 525
>
71
(34)
72
(35)
73
(36)
74
(37)
75
(38)
76
(39)
77
(40)
78
(41)
79
(42)
80
(43)
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 525
>
page
|<
<
(37)
of 525
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div128
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
50
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1856
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
37
"
file
="
073
"
n
="
74
"
rhead
="
Ioan. de Sacro Boſco.
"/>
ſedem, aquam vero terræ ſimiliorem eſſe, quàm aerem; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1857
"
xml:space
="
preserve
">cum aer prorſus terræ
<
lb
/>
aduerſetur, in nullaq́ue qualitate cum ipſa conueniat, aqua vero in frigidita-
<
lb
/>
te concordet cum terra, non immerito aquam ſupra terram immediate collo-
<
lb
/>
cauit natura. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1858
"
xml:space
="
preserve
">Eadem ratione ſupra aquam commode aerem ponemus, cum
<
lb
/>
conueniat cum aqua in humiditate, ignis uero in nulla qualitate aquæſit ſimi-
<
lb
/>
lis, ſed ei omnino ſit contrarius. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1859
"
xml:space
="
preserve
">Supra aerem denique ignem haud iniuria cõ-
<
lb
/>
ſtituemus; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1860
"
xml:space
="
preserve
">cum in caliditate conueniat cum aere. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1861
"
xml:space
="
preserve
">Accedit ad hoc, quòd cum
<
lb
/>
ignis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1862
"
xml:space
="
preserve
">aqua, ſimiliter aer, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1863
"
xml:space
="
preserve
">terra, ſint contraria, quia prorſus contrarias obti-
<
lb
/>
nent qualitates, immediate poſita eſſe nequeunt; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1864
"
xml:space
="
preserve
">Idcirco natura ſolertiſſima
<
lb
/>
media elementa interpoſuit, quæ in qualitatibus cum utroque contrariorum
<
lb
/>
cõmunicant, aerem uidelicet inter ignem & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1865
"
xml:space
="
preserve
">aquam; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1866
"
xml:space
="
preserve
">aquam vero inter terram
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1867
"
xml:space
="
preserve
">aerem; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1868
"
xml:space
="
preserve
">Atque hac ratione ſymbolizantia inter ſe exiſtunt elementa. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1869
"
xml:space
="
preserve
">Quòd
<
lb
/>
ſi quis petat, cur potius aqua ſit terram immediate ſecuta, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1870
"
xml:space
="
preserve
">non potius ignis;
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1871
"
xml:space
="
preserve
">deinde aer, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1872
"
xml:space
="
preserve
">poſtremo aqua, cum hoc etiam ordine ſeruentur dictæ conueniẽ
<
lb
/>
tiæ elementorum in qualitatibus, quoniam ſemper media elementa contrarijs
<
lb
/>
ſunt interpoſita: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1873
"
xml:space
="
preserve
">Reſpondendum eſt, duplici id ratione eſſe factum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1874
"
xml:space
="
preserve
">Primo qui-
<
lb
/>
dem, quoniam cum uideamus terram omnium grauiſſimam infimum poſſediſſe
<
lb
/>
locum, naturalis ratio exigere uidetur, vt ignis omnium leuiſſimus ſupremum
<
lb
/>
occupet locum: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1875
"
xml:space
="
preserve
">quare non immediate cum ſubſequiterram decebat: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1876
"
xml:space
="
preserve
">Secundo
<
lb
/>
vero, quoniam cum aqua ſit labilis admodum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1877
"
xml:space
="
preserve
">fluxibilis, non poteſt conſiſte-
<
lb
/>
re, niſi duro alicui corpori innitatur, qualis eſt terra: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1878
"
xml:space
="
preserve
">Iure igitur optimo aqua
<
lb
/>
ſupra terram immediate eſt collocata.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1879
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1880
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Tertio</
emph
>
ex ſenſu atque experimento. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1881
"
xml:space
="
preserve
">Videmus namque quotidie ignẽ
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-073-01
"
xlink:href
="
note-073-01a
"
xml:space
="
preserve
">Ordo ele-
<
lb
/>
mentorum
<
lb
/>
colligitur
<
lb
/>
ab experiẽ-
<
lb
/>
tia.</
note
>
ſupra terram, aquam, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1882
"
xml:space
="
preserve
">aerem ferri naturaliter, cum ſemper pyramidem conſti
<
lb
/>
tuat eius figura; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1883
"
xml:space
="
preserve
">Quare locus eius naturalis ſupra omnia hæc eſſe debet. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1884
"
xml:space
="
preserve
">Vi-
<
lb
/>
demus etiam aerem naturaliter ſupra terram, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1885
"
xml:space
="
preserve
">aquam aſcendere, ut pater in
<
lb
/>
terræ motu. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1886
"
xml:space
="
preserve
">Fit enim terræ motus ob vehementiam aeris incluſi in uiſceribus
<
lb
/>
terræ, conantisq́ue ſupra terram, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1887
"
xml:space
="
preserve
">aquam in ſuum locum aſcendere. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1888
"
xml:space
="
preserve
">Hoc
<
lb
/>
etiam conſtat in ampullis aeris in aqua ſurſum ſcaturientibus, ut uidere eſt in
<
lb
/>
paludibus, ſi quis baculum fundo infigat. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1889
"
xml:space
="
preserve
">Ratio igitur exigit, ut aer ſupra
<
lb
/>
terram, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1890
"
xml:space
="
preserve
">aquam, ac ſub igne collocetur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1891
"
xml:space
="
preserve
">Videmus tandem aquam in aere poſi
<
lb
/>
tam deſcendere, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1892
"
xml:space
="
preserve
">terram in aqua collocatam deorſum quoque tendere. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1893
"
xml:space
="
preserve
">Qua
<
lb
/>
propter non ſine ratione naturalis locus aquæ ſub aere, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1894
"
xml:space
="
preserve
">terræ ſub aqua eſſe
<
lb
/>
concludetur.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1895
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1896
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Svnt</
emph
>
tamen nonnulli, inter quoseſt Cardanus, qui negant ſuper aerem
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-073-02
"
xlink:href
="
note-073-02a
"
xml:space
="
preserve
">Cardanus
<
lb
/>
negat ele-
<
lb
/>
mentum
<
lb
/>
ignis ſub
<
lb
/>
cõcauo Lu
<
lb
/>
nę eſſe.</
note
>
exiſtere ignem, eo quod minime à nobis cernatur: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1897
"
xml:space
="
preserve
">immo, inquiunt, ſi ibi eſſet,
<
lb
/>
combureret hæc inferiora. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1898
"
xml:space
="
preserve
">Itaque hi non concedunt ignem alium elementa-
<
lb
/>
rem, præter hunc inferiorem, quo nos utimur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1899
"
xml:space
="
preserve
">Verum id negotij philoſophis
<
lb
/>
relinquamus: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1900
"
xml:space
="
preserve
">Hoc ſatis erit nunc noſſe, multo probabiliorem, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1901
"
xml:space
="
preserve
">magis commu-
<
lb
/>
nem eſſe ſententiam eorum, qui cum Ariſtotele ignem ſub concauo Lunæ, tan-
<
lb
/>
quam in ſuo loco naturali, ſtaruunt: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1902
"
xml:space
="
preserve
">Quod autem non cernatur, prouenit ex
<
lb
/>
nimia eius raritate; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1903
"
xml:space
="
preserve
">quoniam enim admodum purus eſt, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1904
"
xml:space
="
preserve
">in materia rariori,
<
lb
/>
quàm aer, ideo conſpici non poteſt; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1905
"
xml:space
="
preserve
">immo aer ipſe, qui denſior eſt, uideri mini
<
lb
/>
me poteſt: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1906
"
xml:space
="
preserve
">Quòd uero hæc inferiora non comburat, ex eadem raritate accidit:
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1907
"
xml:space
="
preserve
">Ignis enim in rariſſima materia exiſtens non poteſt habere tantam comburen-
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-073-03
"
xlink:href
="
note-073-03a
"
xml:space
="
preserve
">Aer in tres
<
lb
/>
regiones di
<
lb
/>
ſtribuitur à
<
lb
/>
philoſophis</
note
>
di vim; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1908
"
xml:space
="
preserve
">fouet tamen mirum in modum ſuo calore hæcinferiora.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1909
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1910
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">De</
emph
>
Figuris porro horum elementorum poſtea eſt ſermo futurus: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s1911
"
xml:space
="
preserve
">Nunc ve
<
lb
/>
r
<
unsure
/>
o id tantum annotatione dignum eſt, aerem à philoſophis in tresregiones </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>