Biancani, Giuseppe, Aristotelis loca mathematica, 1615

Page concordance

< >
Scan Original
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
< >
page |< < of 355 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <pb pagenum="74" xlink:href="009/01/074.jpg"/>
          <chap>
            <p type="head">
              <s id="s.001364">
                <emph type="italics"/>
              Ex Tertio Phyſicorum.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001365">
                <arrow.to.target n="marg93"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.001366">
                <margin.target id="marg93"/>
              93</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001367">Tex. 26.
                <emph type="italics"/>
              (Et hi quidem infinitum eſſe par; hoc enim compræhenſura, &
                <lb/>
              ab impari terminatum tribuit ijs, quæ ſunt, infinitatem. </s>
              <s id="s.001368">ſignum autem
                <lb/>
              huius id eſſe, quod contingit in numeris, circumpoſitis enim Gnomoni­
                <lb/>
              bus circa vnum, & ſeorſum, aliquando quidem ſemper aliam fieri ſpe­
                <lb/>
              ciem, aliquando autem vnam)
                <emph.end type="italics"/>
              vt melius percipiantur ea, quæ ſequuntur, lege
                <lb/>
              prius, quæ in cap. de Motu in poſt prædicamentis ſcripſi de Gnomone, ad
                <lb/>
              ſimilitudinem enim Gnomonis illius Geometrici, inueniuntur etiam in nu­
                <lb/>
              meris Gnomones Arithmetici. </s>
              <s id="s.001369">Pythagorici enim (à quibus iſta mutuatus
                <lb/>
              eſt Ariſt. numeros impares ſolos appellabant Gnomones, eò quod in for­
                <lb/>
              mam normæ æquilateræ, ſiue Gnomonis conſtitui poſſint, vt patet in his
                <lb/>
                <figure id="id.009.01.074.1.jpg" place="text" xlink:href="009/01/074/1.jpg" number="37"/>
                <lb/>
              nimirum in ternario, quinario, ſeptenario, & ſic de
                <lb/>
              reliquis imparibus. </s>
              <s id="s.001370">pares autem numeri, quia ne­
                <lb/>
              queunt in figuram normæ æquilateræ diſponi, cum
                <lb/>
              non habeant vnitatem pro angulo, & paria poſtea la­
                <lb/>
              tera, vt oportet, non merentur appellari Gnomones, vt quaternarius, ſi di­
                <lb/>
              ſponatur ſic
                <figure id="id.009.01.074.2.jpg" place="text" xlink:href="009/01/074/2.jpg" number="38"/>
              non refert Gnomonem, quia lateribus inęqualibus con­
                <lb/>
              ſtat;
                <expan abbr="neq;">neque</expan>
              ſi hoc modo
                <figure id="id.009.01.074.3.jpg" place="text" xlink:href="009/01/074/3.jpg" number="39"/>
              quia deeſt huic figuræ angularis vnitas, quæ
                <lb/>
              illi neceſſaria eſt. </s>
              <s id="s.001371">Pythagorici igitur dicebant, numerum parem ideò eſſe
                <lb/>
              infinitum ipſum, quia videbant ipſum eſſe cauſam perpetuæ diuiſionis, cum
                <lb/>
              quælibet res quanta ſit diuiſibilis bifariam, ideſt in duo ſecundum numerum
                <lb/>
              parem, & ſubdiuiſibilis poſtea bifariam, & ſic in infinitum, vt de linea pro­
                <lb/>
              blematicè probatur in 10. primi Elem. quamuis theorematicè ſit axioma.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.001372">hunc porrò numerum parem dicebant terminatum eſſe ab impari, quia ori­
                <lb/>
              tur ex diuiſione cuiuſuis rei, quæ vna ſit, ſumentes vnitatem pro impari.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.001373">ſignum præterea huius finitatis ab impari, & infinitatis à pari numero pro­
                <lb/>
              cedentis, aiunt eſſe Gnomones, numeros ſcilicet impares: Gnomones enim,
                <lb/>
              ideſt impares numeri vnitati additi, producunt eandem perpetuò numero­
                <lb/>
              rum formam, videlicet quadratum: at verò è contrariò numeri pares vni­
                <lb/>
              tati additi, conflant perpetuò varias numerorum formas: quapropter vi­
                <lb/>
              dentur numeri impares eſſe finitatis cauſa; ſicut pares ex aduersò infinitatis
                <lb/>
              principium. </s>
              <s id="s.001374">quæ vt melius intelligas, declaranda eſt 26. propoſ. </s>
              <s id="s.001375">7. Arith­
                <lb/>
              metices lordani, vbi iſtud idem demonſtrat, quæ eſt hæc. </s>
              <s id="s.001376">ſit vnitas, & ſuo or­
                <lb/>
              dine ſequantur impares, vt in ſequenti hac ſerie apparet 1. 3. 5. 7. 9. & c.
                <lb/>
                <figure id="id.009.01.074.4.jpg" place="text" xlink:href="009/01/074/4.jpg" number="40"/>
                <lb/>
              ſi igitur vnitati addatur ternarius in Gnomo­
                <lb/>
              nis modum, vt vides in prima figura, produ­
                <lb/>
              cetur quaternarius numerus, qui eſt numerus
                <lb/>
              quadratus (quid ſit quadratus numerus expli­
                <lb/>
              caui in Logicis tex. 9. primi Poſter.) etſi huic
                <lb/>
              quaternario addatur ſequens impar, qui eſt
                <lb/>
              quinarius in modum Gnomonis, vt in ſecunda
                <lb/>
              figura, ſit numerus nouenarius, qui pariter eſt quadratus. </s>
              <s id="s.001377">etſi huic ſimiliter
                <lb/>
              addatur ſequens impar, nimirum ſeptenarius, conflabitur ſedenarius, qui
                <lb/>
              numerus pariter quadratus eſt, vt in tertia figura, & hoc modo, ſi in </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>