Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.003114
">
<
pb
pagenum
="
426
"
xlink:href
="
016/01/075.jpg
"/>
latitudine L B M in vertice, quam ſenſim
<
lb
/>
cotibus atteres, donec impoſita parabole
<
lb
/>
LBM circumuerſáque vndique tangat, ſiné
<
lb
/>
que impedimento circumuertatur. </
s
>
<
s
id
="
s.003115
">Quod
<
lb
/>
cùm effeceris, huic moli vitrum candens
<
lb
/>
aptabis, efficiéſque parabolem, quæ à tergo
<
lb
/>
ſuperaſperſo plumbo radios omnes à Sole
<
lb
/>
æquidiſtantes, qui omnium ſunt robuſtiſſi
<
lb
/>
mi, in punctum K, id eſt, paſſibus mille
<
lb
/>
diſtantem reflectent, comburéntque ſtatim.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.003116
">Hæc autem ab Archimede planè demon
<
lb
/>
ſtrata ſunt, vt Antonius Gogaua ad nos
<
lb
/>
tranſtulit.
<
arrow.to.target
n
="
marg363
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.003117
">
<
margin.target
id
="
marg363
"/>
Speculum
<
lb
/>
quod occul
<
lb
/>
ta reualet.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.003118
">Verùm poſtquam de ſpeculis res prodi
<
lb
/>
gioſas narrare aggreſſus ſum, ſpeculi quo
<
lb
/>
occulta videamus, compoſitionem docere
<
lb
/>
propoſui. </
s
>
<
s
id
="
s.003119
">Plana igitur duo ſpecula ex cry
<
lb
/>
ſtallo factitia, qualia Venetiis fiunt, quia
<
lb
/>
non adeò vt chalybea vitiantur, æqualia ad
<
lb
/>
vnguem iunge, ita vt alterius longitudini
<
lb
/>
reliqui ad amuſſim hæreat, & vt circa axem
<
lb
/>
poſſit, velut integumentum circumuolui,
<
lb
/>
ſic vt ſuperficies vnius cum alterius ſuper
<
lb
/>
ficie quandoque vnum planum efficiat:
<
lb
/>
quandoque ſolidum, rectum, obtuſum acu
<
lb
/>
túmque, vt libuerit. </
s
>
<
s
id
="
s.003120
">Tunc in ſublimi ſpecu
<
lb
/>
lum immobile è directo loci latentis ſuſpen
<
lb
/>
des, ita vt ſpeculi facies plano tuo ad per
<
lb
/>
pendiculum immineat, ſpeculi autem mobi
<
lb
/>
lis facies longitudinem loco quem deſide
<
lb
/>
ras oppoſitam habeat, tunc quicquid gere
<
lb
/>
tur in cubiculo illo modò lux adſit, circum
<
lb
/>
uoluto mobili ſpeculo, donec æqualem an
<
lb
/>
gulum faciat, quod oculus tibi declarabit,
<
lb
/>
dum quod quæris vides, ſpectabis omnia.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.003121
">Quòd ſi locus quem videre deſideras ſubli
<
lb
/>
mior ſit, quàm ille, in quo es, editiore loco
<
lb
/>
ſuſpende. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.003122
">Eadem ratione ſi velis quod procul fit,
<
lb
/>
quinque M. paſſuum videre, & interiectis
<
lb
/>
muris, aut in hoſtili ciuitate, edito loco
<
lb
/>
ſpeculum ad perpendiculum ſeu finitori
<
lb
/>
æquidiſtans quàm maximum ſuſpende, aliud
<
lb
/>
verò in manu habens, cuius facies reſpi
<
lb
/>
ciat
<
emph
type
="
italics
"/>
(
<
emph.end
type
="
italics
"/>
non prorſus ſupina, neque ad per
<
lb
/>
pendiculum exquiſitè erecta) ſpeculum quod
<
lb
/>
ſuperius collocaſti, ſenſim te è directo pri
<
lb
/>
mi ſpeculi elongabis, paulatimque ac alter
<
lb
/>
natim, modò dextra, modò ſiniſtra infle
<
lb
/>
ctens, donec locum plenè conſpicias in
<
lb
/>
ſpeculo tuo, tunc illud vix mouens à ſitu, vi
<
lb
/>
debis quæcunque illic aguntur & fiunt: &
<
lb
/>
quanquam nullum aliud ſit huius rei impe
<
lb
/>
dimentum quàm machinarum ( vt dixi) ig
<
lb
/>
nearum, nihilominus paucis ex vſu eſſe po
<
lb
/>
teſt, quòd res magna tam exigua ſpecie ex
<
lb
/>
preſſa, non niſi acutiſſimo viſu deprehendi
<
lb
/>
poſſit. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.003123
">Quòd ſi libeat ſpectare ea, quæ in via
<
lb
/>
fiunt, Sole ſplendente in feneſtra orbem è
<
lb
/>
vitro collocabis, inde occluſa feneſtra vide
<
lb
/>
bis imagines per foramen tranſlatas in op
<
lb
/>
poſito plano ſed tum obſcuris coloribus, ſub
<
lb
/>
iicies igitur candidiſſimam chartam eo loco
<
lb
/>
quo imagines vides, & intentam rem mira
<
arrow.to.target
n
="
marg364
"/>
<
lb
/>
ratione aſſequêris. </
s
>
<
s
id
="
s.003124
">Duplices facies & qua
<
lb
/>
ternos oculos, & ternos, & teipſum mono
<
lb
/>
culum, & auerſam effigiem, atque alia mira
<
lb
/>
innumera cauum ſpeculum oſtendet, non
<
lb
/>
ſolùm ſphæricum, ſed & conicum ac cylin
<
lb
/>
dricum. </
s
>
<
s
id
="
s.003125
">Hoc tamen vltimum longè etiam
<
lb
/>
maiora repræſentabit, velut quaternas fa
<
lb
/>
cies, oblongam etiam atque ſtrictiſſimam,
<
lb
/>
& modò perbreuem atque latiſſimam. </
s
>
<
s
id
="
s.003126
">Quid
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg365
"/>
<
lb
/>
tandem? </
s
>
<
s
id
="
s.003127
">omnia fermè præterquam veram,
<
lb
/>
more hominum huius ætatis, qui omnia
<
lb
/>
nouerunt magis quàm benefacere, aut vera
<
lb
/>
dicere. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.003128
">
<
margin.target
id
="
marg364
"/>
Modus vi
<
lb
/>
dendi loca
<
lb
/>
cum ſuis co
<
lb
/>
loribus oc
<
lb
/>
culta.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.003129
">
<
margin.target
id
="
marg365
"/>
Specula va
<
lb
/>
rias res re
<
lb
/>
præſentan
<
lb
/>
tia.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.003130
">Sunt & ſpecula quæ multas facies oſten
<
lb
/>
dunt, vt quæ è planis multis conſtant. </
s
>
<
s
id
="
s.003131
">Sed
<
lb
/>
hæc notiſſima: illa admiratione digna, quæ
<
lb
/>
vnica ſuperficie plures reddunt imagines.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.003132
">Erat mihi ſpeculum quadratum è vitro pla
<
lb
/>
num, quod vtramque aurem geminatam re
<
lb
/>
ferebat, quaſi ſecunda primæ eſſet imago:
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg366
"/>
<
lb
/>
erat & remotior. </
s
>
<
s
id
="
s.003133
">Id effecit vt crederem, ſpe
<
lb
/>
culum fuiſſe in Hiſpania, & ipſum planum
<
lb
/>
quod duplicem referret imaginem faciei al
<
lb
/>
teram atque propinquiorem ſimillimam ve
<
lb
/>
ræ, reliquam quaſi mortui: nam eadem ra
<
lb
/>
tio in vtriſque. </
s
>
<
s
id
="
s.003134
">Demonſtremus autem cau
<
lb
/>
ſam huius, vt rem ſciamus, & conficere do
<
lb
/>
ceamus. </
s
>
<
s
id
="
s.003135
">Nam qui vident talia, perterren
<
lb
/>
tur non ſolùm miraculo rei, ſed etiam ima
<
lb
/>
gine ipſa. </
s
>
<
s
id
="
s.003136
">Nam & aures illæ poſteriores pal
<
lb
/>
lidæ admodum videbantur. </
s
>
<
s
id
="
s.003137
">Quia igitur pal
<
lb
/>
lidiores hæ figuræ & minus efficaces ac
<
lb
/>
conſpicuæ, ac ſimiles primis imaginibus,
<
lb
/>
manifeſtum eſt quòd velut in iride duplici,
<
lb
/>
poſterior ex priore fit. </
s
>
<
s
id
="
s.003138
">Sed ex quo reflexio?
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.003139
">Videtur etiam non ſemper duplex iris, nec
<
lb
/>
niſi in paucis ſpeculis duplices imagines. </
s
>
<
s
id
="
s.003140
">Sit
<
lb
/>
igitur oculus A, quod videtur B, ſpeculum
<
lb
/>
C, conuerſus ad angulos æquales in C pun
<
lb
/>
cto, concurſus cum recta ex B ad perpen
<
lb
/>
diculum ſupra ſpeculum in D, vbi videbi
<
lb
/>
tur & B. </
s
>
<
s
id
="
s.003141
">Cùm igitur inclinantur B & A
<
lb
/>
<
figure
id
="
id.016.01.075.1.jpg
"
xlink:href
="
016/01/075/1.jpg
"
number
="
50
"/>
<
lb
/>
valde, quia ABC parum diſtat à ſpeculi ſu
<
lb
/>
perficie, refrangitur ex C, quia non ad vn
<
lb
/>
guem planum eſt ſpeculum, in E. </
s
>
<
s
id
="
s.003142
">Altius igi
<
lb
/>
tur E quàm C, igitur F videbitur ſupra D.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.003143
">Quòd verò altius videtur & ſub æquali an
<
lb
/>
gulo, etiam longius eſſe exiſtimatur: quare
<
lb
/>
F poſt D etiam eſſe videtur. </
s
>
<
s
id
="
s.003144
">Id verò Scaliger
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg367
"/>
<
lb
/>
fieri poſſe affirmat, ſi ſplendido ſpeculo, è
<
lb
/>
chalybe clariſſimum vitrum ſuperinducatur
<
lb
/>
vt ex eodem opaco, gemina fiat reflexio: at
<
lb
/>
que ideò etiam gemina imago, vt de duplici
<
lb
/>
vmbra diximus. </
s
>
<
s
id
="
s.003145
">Verùm ſuperficiem à ſuper
<
lb
/>
ficie ſeparatam oportet inclinari. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.003146
">
<
margin.target
id
="
marg366
"/>
Specula pla
<
lb
/>
na plures
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
repræſentã-tia
">repræſentan
<
lb
/>
tia</
expan
>
imagi
<
lb
/>
nes.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.003147
">
<
margin.target
id
="
marg367
"/>
Specula
<
lb
/>
imagines mi
<
lb
/>
ro modo in
<
lb
/>
aëre repræ
<
lb
/>
ſentantia.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.003148
">Sunt & alia quæ ignem accendunt, quòd
<
lb
/>
è multis conſtent circulis, ac denique com
<
lb
/>
poſitorum infinita monſtra, quæ referre eſt
<
lb
/>
ſuperuacuum, illa nunc oſtendamus, quæ
<
lb
/>
in aëre imagines repræſentant. </
s
>
<
s
id
="
s.003149
">Superius
<
lb
/>
caua retulimus, ſunt & conuexa ſphærica, </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>