Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
Scan
Original
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
pb
pagenum
="
57
"/>
<
s
>
<
arrow.to.target
n
="
marg506
"/>
<
lb
/>
Tùm etiam eius forma non eſt, quoniam eius eſſet definitio: huius enim munus eſt explicare for
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg507
"/>
<
lb
/>
mam. </
s
>
<
s
>Sed eius eſt non definitio, verùm deſcriptio, nec forma igitur. </
s
>
<
s
>Nec non ea quæ probantur,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg508
"/>
<
lb
/>
externa ſunt, nec intrinſecus à rei ſubſtantia pendent. </
s
>
<
s
>Et ad idem confirmandum valet auctoritas
<
lb
/>
Ariſtotelis aientis, principia mathematices eſſe per ſimilitudinem, neque propria. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
<
expan
abbr
="
Idemq́.
">Idemque</
expan
>
non
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg509
"/>
<
lb
/>
ſine cauſſa ab Ariſtotele acceptum; proptereà quòd omnes cauſſæ definiuntur per motum: effi
<
lb
/>
ciens enim eſt principium motus, finis cuius gratia motus eſt, forma & materia ſunt naturæ; & mo
<
lb
/>
tus igitur principia ſint neceſſe eſt. </
s
>
<
s
>At verò mathematica ſunt immobilia. </
s
>
<
s
>Et nullum igitur ibi
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg510
"/>
<
lb
/>
cauſſæ genus exiſtit. </
s
>
<
s
>Tùm etiam nulla affertur potiſsima demonſtratio. </
s
>
<
s
>Siquidem definitio non
<
lb
/>
aſſumitur: & eſto quòd aſſumatur, ea non interna eſt, ſed externa. </
s
>
<
s
>Quin etiam vna eſt cuiuſque
<
lb
/>
rei demonſtratio. </
s
>
<
s
>Sed in his plures exhibentur; & recta, & quæ deducat ad id quod fieri nequit;
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg511
"/>
<
lb
/>
& mediis adeò diuerſis eadem concluſio
<
expan
abbr
="
cõprehenditur
">comprehenditur</
expan
>
. </
s
>
<
s
>Mathematicæ quoque rationibus vtun
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg512
"/>
<
lb
/>
tur quæ deducunt ad id quod fieri nequit: eæ verò non ſunt ex primis, ſed à ſigno. </
s
>
<
s
>Poſtremò ve
<
lb
/>
rè ſcientia tractat ſubſtantiam. </
s
>
<
s
>proptereà tot philoſophiæ partes quot ſubſtantiæ. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
b
<
emph.end
type
="
sup
"/>
Atqui mathe
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg513
"/>
<
lb
/>
matice relinquit eam naturali. </
s
>
<
s
>Cęterùm toto cęlo veteres
<
expan
abbr
="
aberrãt
">aberrant</
expan
>
, nec de bono diſtinguere ſciunt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>quandoquidem bonum duplex eſt honeſtum & honore dignum
<
foreign
lang
="
grc
">τὸ καλόν</
foreign
>
Græci vocant, atque
<
lb
/>
alterum, cui conuenit laus; Græcè dicitur
<
foreign
lang
="
grc
">ἀγαθόν</
foreign
>
honeſtum quidem propter ſe expetitur; lau
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg514
"/>
<
lb
/>
dandum propter aliud expeti poteſt. </
s
>
<
s
>honeſtum eſt in immobilibus alterum motu & actione
<
expan
abbr
="
cõ-paratur
">con
<
lb
/>
paratur</
expan
>
. </
s
>
<
s
>Nunc
<
expan
abbr
="
contẽplatio
">contemplatio</
expan
>
ex honeſtis eſt; quippe quæ aliena eſt à motu. </
s
>
<
s
>Quapropter
<
foreign
lang
="
grc
">ἠθιστήμη</
foreign
>
,
<
lb
/>
ſcientia vocata eſt à ſtatu,
<
emph
type
="
sup
"/>
c
<
emph.end
type
="
sup
"/>
quòd ſedatis humoribus ætatis autem proceſſu id fit; & perturbationi
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg515
"/>
<
lb
/>
bus id quod præſtat virtus, nobis accedat, & id ita proprium ſapientię habitum eſt, vt M. Varro in
<
lb
/>
ſeriis quoque diſceptationibus imperet quietem. </
s
>
<
s
>Romanus, inquiens, ſedendo ſapit. </
s
>
<
s
>Hoc genere
<
lb
/>
boni præditæ ſunt mathematicæ; & verum continent, quòd per ſe expetendum eſt; & ex hiſce
<
lb
/>
principiis originem duxiſſe monſtrat id quòd otij vitandi gratia ſacerdotes apud Aegyptios in
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg516
"/>
<
lb
/>
cubuerint mathematicis. </
s
>
<
s
>Itaque ad illud. </
s
>
<
s
>Omne bonum finis eſt, concedo. </
s
>
<
s
>finis cuiuſdam actus
<
lb
/>
eſt finis; & id quoque do. </
s
>
<
s
>Omnis actus cum motu: hoc verò nego. </
s
>
<
s
>Sed actio vel imperfecta eſt,
<
lb
/>
vel perfecta. </
s
>
<
s
>atque imperfecta quidem eſt cum motu; perfectam ſine motu conſiſtere poſſe pla
<
lb
/>
num eſt. </
s
>
<
s
>Et contemplatio eſt bonum honeſtum & actus, ſed ſine motu. </
s
>
<
s
>Nunc
<
expan
abbr
="
cõtra
">contra</
expan
>
iuniores ſeor
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg517
"/>
<
lb
/>
ſum oſtendamus mathematicas eſſe ſcientias. </
s
>
<
s
>Atque iam patet ex fine eas in ſcientiis eſſe nume
<
lb
/>
randas. </
s
>
<
s
>ſiquidem contemplatio, & veritas ſint ſcientiæ finis, aliquam verò partem contemplatio
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg518
"/>
<
lb
/>
nis, & veritatis mathematicæ præſeferant. </
s
>
<
s
>Perſuadet nos ordo rationum quibus ipſe vtuntur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>
<
arrow.to.target
n
="
marg519
"/>
<
lb
/>
Nam cùm ad tot capita vniuerſæ referantur, Rhetoricæ enim ſunt, aut Dialecticæ, aut demonſtra
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg520
"/>
<
lb
/>
tiuæ. </
s
>
<
s
>Sed non Rhetoricæ, non Dialecticæ,
<
expan
abbr
="
demõſtratiuę
">demonſtratiuę</
expan
>
igitur: itaque ſcientiam faciunt. </
s
>
<
s
>Prętereà
<
lb
/>
quinque ſunt habitus, quibus verum dicere contingit, mens, ſapientia, prudentia, ars, & ſcientia.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Sed mathematicæ non mens, non ſapientia, non prudentia, non ars. </
s
>
<
s
>igitur ſcientia. </
s
>
<
s
>Quin etiam
<
lb
/>
efficiuntur ex nobis & natura notis. </
s
>
<
s
>ea verò ſunt natura priora & cauſſa. </
s
>
<
s
>ex cauſsis autem, ſi con
<
lb
/>
templatio veritatis proponatur; efficitur ſcientia. </
s
>
<
s
>Accedunt & Ariſtotelis, & Ptolomæi ſententię;
<
lb
/>
Quoniam ille primam figuram ſcientiæ faciendę maximè accommodatam eſſe teſtatur,
<
emph
type
="
sup
"/>
d
<
emph.end
type
="
sup
"/>
& ſępe
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg521
"/>
<
lb
/>
auctoritate mathematicorum conditiones verę demonſtrationis explicat. </
s
>
<
s
>Ptolomęus item cæte
<
lb
/>
ris ſcientiis tribuit
<
foreign
lang
="
grc
">ευλογον</
foreign
>
, probabile ſcilicet & veriſimile; certum & neceſſarium mathematicis.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Quòd ſi neceſſarium; & per ſe igitur;
<
expan
abbr
="
idq́
">idque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>in primo, vel in ſecundo modo; proptereà continent
<
lb
/>
quid eſt; quod eſt principium demonſtrationis. </
s
>
<
s
>Et cùm mathematica ſint entia; vel ſunt cauſſæ
<
lb
/>
vel ex cauſsis: tale enim eſt rerum genus in natura, quod nullum certum materiæ ſenſilis genus
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg522
"/>
<
lb
/>
ſibi vendicat: ergo ſunt obnoxia demonſtrationi. </
s
>
<
s
>At verò vt rationes oppoſitæ diluantur, aduer
<
lb
/>
tere oportet conſilium Philoſophi 4. Met. vnde ſcaturit omnis fallacia propemodum. </
s
>
<
s
>Non te la
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg523
"/>
<
lb
/>
tet ex his, quæ nos anteà ſcripſimus, ab eis qui præceſſerunt Ariſtoteli, mathematicen è
<
expan
abbr
="
ſcientiarũ
">ſcientiarum</
expan
>
<
lb
/>
numero eiectam fuiſſe, & habitam veluti philoſophiæ inſtrumentum, quod item reſpexiſſe vide
<
lb
/>
tur præceptorum præceptor, dum 3. Met. probabiliter argumentatur in eis non eſſe bonum. </
s
>
<
s
>Au
<
lb
/>
diſti quoque ante Ariſtotelem fuiſſe ignotum genus illud ſubſtantiæ quod ab omni materiæ ſe
<
lb
/>
cretum foret, & apodictice ſolùm ab Ariſtotele confectum. </
s
>
<
s
>proinde non extitiſſe locum primæ
<
lb
/>
philoſophiæ, ſed primas ſibi vendicaſſe naturalem: ex quo effectum eſt, vt eo ſubſtantiarum ge
<
lb
/>
nere comperto naturalis quę tunc erat prima, locum cederet alteri philoſophiæ,
<
expan
abbr
="
eaq́
">eaque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>iure optimo
<
lb
/>
prima haberetur, quòd de primis ſubſtantiis ageret; naturalis autem ſecunda, quia de ſecundo
<
lb
/>
ſubſtantiarum ordine diſputaret. </
s
>
<
s
>Hæc quoniam confecta in phyſicis vt perſpicua ſtatuuntur: de
<
lb
/>
mathematicis erat diſſerendum, quod in eius philoſophiæ calce per actum eſt. </
s
>
<
s
>Ergo cùm de ma
<
lb
/>
thematicis eo tempore nil decretum fuiſſet; ex iis quæ tum conſtituta erant, accipit Ariſtoteles
<
lb
/>
tot eſſe ſcientias quot ſunt genera ſubſtantiarum, quaſi certum & confectum ex vi apodixeos, &
<
lb
/>
communiter approbatum, & ſine controuerſia receptum, duo ſcilicet eſſe ſubſtantiarum gene
<
lb
/>
ra, necnon totidem ſcientias. </
s
>
<
s
>quod fortè non dixiſſet Ariſtoteles, poſtquàm (id quod in extre
<
lb
/>
mo illo volumine fecit) docuiſſet quemadmodum item bonum ad mathematica pertineret. </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>