1Quod cum partim ad merè phyſicam ſpeculationem perti
neat in 7. & 8. de phyſico auditu; partim verò infra cum
Ariſtotele quæſt. 32. & 33. explicandum ſit, hìc non erit
diſcutiendum, ſed tantum ex dicendis, ac probandis ſuppo
nere oportet, nullam vnquam inferri poſſe violentiam per
motum localem abſque productione, ac impreſſione quali
tatis cuiuſdam in ipſo mobili, quæ communiter appellari ſo
let impetus ſiue impulſus, ac de qua ſæpe nobis redibit ſer
mo in ijs quæſtionibus.
neat in 7. & 8. de phyſico auditu; partim verò infra cum
Ariſtotele quæſt. 32. & 33. explicandum ſit, hìc non erit
diſcutiendum, ſed tantum ex dicendis, ac probandis ſuppo
nere oportet, nullam vnquam inferri poſſe violentiam per
motum localem abſque productione, ac impreſſione quali
tatis cuiuſdam in ipſo mobili, quæ communiter appellari ſo
let impetus ſiue impulſus, ac de qua ſæpe nobis redibit ſer
mo in ijs quæſtionibus.
Diximus autem grauitatem quandoque ad ſui motionem
violentam concurrere, quia cum deorſum magna vi ponde
ra extruduntur, vis illata, & impetus incuſſus, grauitate mo
bilis intenditur, & augetur, vt quæſt. 32. probabitur. Vnde
licet quoad velocitatem, & modum tunc motus ipſe deor
ſum conſtituatur præternaturalis, ad eum tamen grauitas ip
ſa non minus, ac impetus concurrit. Quod contra ſe habet
cum ſurſum, vel ad latera graue transfertur; quia grauitas
ſicut ſemper tendit deorſum, ita cuicumque alio motui ſem
per obſiſtit, quamuis propriè non contrarietur virtuti, à qua
talis motus procedit, nec ſit incompoſſibilis cum illa in eo
dem ſubiecto, vt ibidem explicabitur.
violentam concurrere, quia cum deorſum magna vi ponde
ra extruduntur, vis illata, & impetus incuſſus, grauitate mo
bilis intenditur, & augetur, vt quæſt. 32. probabitur. Vnde
licet quoad velocitatem, & modum tunc motus ipſe deor
ſum conſtituatur præternaturalis, ad eum tamen grauitas ip
ſa non minus, ac impetus concurrit. Quod contra ſe habet
cum ſurſum, vel ad latera graue transfertur; quia grauitas
ſicut ſemper tendit deorſum, ita cuicumque alio motui ſem
per obſiſtit, quamuis propriè non contrarietur virtuti, à qua
talis motus procedit, nec ſit incompoſſibilis cum illa in eo
dem ſubiecto, vt ibidem explicabitur.
Deinde moueri poſſe diximus ipſa grauia ſecundum quam
cumque poſitionem atte, ac violentia; quia nec violentiæ
præſcripta eſt poſitio ſecundum quam duntaxat mouere
valeat, non verò ſecundum aliam, nec arti deficiunt præce
pta, & inſtrumenta, quibus ita vis eis applicetur; vt quoquò
verſum, etiam contra naturæ leges grauia transferantur. Vn
de pluribus, ac innumeris penè modis arte comparatis vio
lentia poteſt inferri. Quos tamen Ariſtoteles 7. Phyſic. tex.
10. ad quatuor tantum reducit, iuxta quos to idem ſpecies
motus violenti conſtituit: Quadrifariam, inquiens, moueri
quidquid ab alio per violentiam ſecundum locum mouetur.
Nimirum vel per Pulſionem, vel per Tractionem, vel per
Vectionem, vel per Vertiginem. Pulſionem autem diſtin
guit in Impulſionem, & Expulſionem. Impulſionem ait eſſe
cum pellens ita pellit, vt pulſum non deſerat, ſed comite
cumque poſitionem atte, ac violentia; quia nec violentiæ
præſcripta eſt poſitio ſecundum quam duntaxat mouere
valeat, non verò ſecundum aliam, nec arti deficiunt præce
pta, & inſtrumenta, quibus ita vis eis applicetur; vt quoquò
verſum, etiam contra naturæ leges grauia transferantur. Vn
de pluribus, ac innumeris penè modis arte comparatis vio
lentia poteſt inferri. Quos tamen Ariſtoteles 7. Phyſic. tex.
10. ad quatuor tantum reducit, iuxta quos to idem ſpecies
motus violenti conſtituit: Quadrifariam, inquiens, moueri
quidquid ab alio per violentiam ſecundum locum mouetur.
Nimirum vel per Pulſionem, vel per Tractionem, vel per
Vectionem, vel per Vertiginem. Pulſionem autem diſtin
guit in Impulſionem, & Expulſionem. Impulſionem ait eſſe
cum pellens ita pellit, vt pulſum non deſerat, ſed comite