1sero l'Aggiunti a trattar delle corde musicali, facilmente trapassando dai
semplici moti a speculare in esse corde il tenore armonico de'loro tremori.
Come corollario infatti di queste e delle altre sopra enunciate deduceva un
argomento da confutar l'errore di alcuni, i quali dicevano che perciò le
corde più lunghe rendono i suoni più gravi, perchè son più fortemente ri
tese fra'loro sostegni.
semplici moti a speculare in esse corde il tenore armonico de'loro tremori.
Come corollario infatti di queste e delle altre sopra enunciate deduceva un
argomento da confutar l'errore di alcuni, i quali dicevano che perciò le
corde più lunghe rendono i suoni più gravi, perchè son più fortemente ri
tese fra'loro sostegni.
“ Sed vel inde perspicuum fiet longiores cordas graviorem sonum edere,
quia retensiores sint quam breviores, nam corda AB (fig. 58) si duobus cla
123[Figure 123]
quia retensiores sint quam breviores, nam corda AB (fig. 58) si duobus cla
![](https://digilib.mpiwg-berlin.mpg.de/digitallibrary/servlet/Scaler?fn=/permanent/archimedes/caver_metod_020_it_1891/figures/020.01.774.1.jpg&dw=200&dh=200)
Figura 58.
viculis A, B utroquo extremo religata
atque extensa fuerit sub plano FG, dein
de autem asserculo LM, ita introacto ut
nulla vi adhibita probe congruat spatio
interiecto intra planum et cordam, si
dirimatur in partes AC, CB, quarum
utravis percussa altera sileat; ex Pro
positione.... planum est cordas BA,
CA aequaliter esse extensas. Sed pulsata corda breviori CA acutior exit sonus
quam pulsata longiori BA, ut auritum docet experimentum, non ergo ab
extensionis inaequalitate soni discrimen proficiscitur ” (ibi, c. 68).
viculis A, B utroquo extremo religata
atque extensa fuerit sub plano FG, dein
de autem asserculo LM, ita introacto ut
nulla vi adhibita probe congruat spatio
interiecto intra planum et cordam, si
dirimatur in partes AC, CB, quarum
utravis percussa altera sileat; ex Pro
positione.... planum est cordas BA,
CA aequaliter esse extensas. Sed pulsata corda breviori CA acutior exit sonus
quam pulsata longiori BA, ut auritum docet experimentum, non ergo ab
extensionis inaequalitate soni discrimen proficiscitur ” (ibi, c. 68).
Di qui coglie l'occasione l'Aggiunti di passare addirittura a trattar
de'suoni, pigliando per fondamento quel po'di principio, che ne aveva letto
nel Saggiatore, e ch'ei fecondava con singolari osservazioni sue proprie.
de'suoni, pigliando per fondamento quel po'di principio, che ne aveva letto
nel Saggiatore, e ch'ei fecondava con singolari osservazioni sue proprie.
“ Ut ergo id vera ex causa cognoscamur (così ripiglia il costrutto la
sciato da noi interrotto nelle sopra citate parole) peropportunum fuerit et
generatim quid sonum efficiat et speciatim quid gravem, quid acutum so
num producat pervidere, quo loco Galilaeum sequar auctorem, qui primus
a condita Philosophia in soni contemplatione veritatis sonum emisit, et su
per hac re suam aperuit sententiam in auri libratrice Simbella, seu veri
tatis staterula, delibatione vel pensitatione.... pag..... Haec autem est il
lius sententia: Cum nostri timpani auricularis cartilago quaedam tremore
succussu vibratur, id quod sentimus et quo afficimur in eiusmodi tremore
sonum vocitamus, cuius intrinsecus effectus est tremor ille cartilagineus,
sensus autem qui efficitur et quo sonum percipimus appellamus auditum. ”
sciato da noi interrotto nelle sopra citate parole) peropportunum fuerit et
generatim quid sonum efficiat et speciatim quid gravem, quid acutum so
num producat pervidere, quo loco Galilaeum sequar auctorem, qui primus
a condita Philosophia in soni contemplatione veritatis sonum emisit, et su
per hac re suam aperuit sententiam in auri libratrice Simbella, seu veri
tatis staterula, delibatione vel pensitatione.... pag..... Haec autem est il
lius sententia: Cum nostri timpani auricularis cartilago quaedam tremore
succussu vibratur, id quod sentimus et quo afficimur in eiusmodi tremore
sonum vocitamus, cuius intrinsecus effectus est tremor ille cartilagineus,
sensus autem qui efficitur et quo sonum percipimus appellamus auditum. ”
“ Quia vero cartilago illa, quae tremula inhorruit, non ipsa seipsam
commovet, sed potius commota paulatim se quieti componit, adeo ut tre
mula fiat, extimo aliquo pulsu eget. Cum ergo externum aliquod corpus
erebra succussatione agitatum cogit ipsam quoque tremescere aurium car
tilaginem, tunc sonus gignitur. ”
commovet, sed potius commota paulatim se quieti componit, adeo ut tre
mula fiat, extimo aliquo pulsu eget. Cum ergo externum aliquod corpus
erebra succussatione agitatum cogit ipsam quoque tremescere aurium car
tilaginem, tunc sonus gignitur. ”