776474VITELLONIS OPTICAE LIBER X.
apparent, qui ſecundũ ſitũ colorũ iridis nõ ſunt diſtincti.
Et iſtius ſignũ eſt:
quòd ſi accipiatur cry-
ſtallus hexagona, & duę eius ſuperſicies cera rubea uel alia tegantur, ſic quòd inter illas duas tertia
ſuperficies maneat nõ opaca: tunc tribus alijs ſoli tranſeunti per ſoramen non magnum oppoſitis,
ſi locus operationis nõ ſit aliàs ualde luminoſus, & aliquod nigrũ ſupponatur: tunc uidebitur etiã
ex cryſtallo modica iris maxima & pulcherrima & coloris clariſsimi: quod fit propter aggregatio-
nem radiorum totius luminis ab omnibus ſuperficiebus ſuperioribus ad inferiores incidentis,
qui ad locum uicinũ unicum aggregantur. Si uerò illæ ſuperficies tres, quę nunc ſoli fuerunt oppo
ſitæ, inferiores fiant, & econuerſo aliæ tres ſuperiores: tunc iris quandoq; una, quandoq; nulla ap-
parebit. Et qui ludum iſtum iocoſum reuoluerit: inueniet, quę hic ſcripſimus, & etiam plura, quàm
per nos in tali ſolatio ſunt inuenta. Et ſi unã ex ſex ſuperficiebus dictis experimentans opacauerit:
ille ſimilia per reuolutionẽ cryſtalli ad diuerſos ſitus inueniet. Et ſi cryſtallum oculo oppoſuerit, ſic
ut tres non opacatæ ſuperficies ad oculũ uertantur: per omnes tres oculo oppoſitas illam cerã ru-
beam uidebit. Et ſi reuoluerit cryſtallum coram oculo, plures occurrent diuerſitates, quas genera-
tionibus colorum applicare quis poterit: ſemper conſiderans umbrarum immixtionem: quoniam
eadem eſt natura reflexionis formarum ad uiſum, & luminis, ad ea, quibus incidit. Non enim defer
tur color uel forma uiſibilis ad uiſum, niſi per naturam lucis, quæ eſt in ipſo: poteritq́; per experien
tiam his dictis multa addere diligens inquiſitor. Patet itaq; propoſitum.
ſtallus hexagona, & duę eius ſuperſicies cera rubea uel alia tegantur, ſic quòd inter illas duas tertia
ſuperficies maneat nõ opaca: tunc tribus alijs ſoli tranſeunti per ſoramen non magnum oppoſitis,
ſi locus operationis nõ ſit aliàs ualde luminoſus, & aliquod nigrũ ſupponatur: tunc uidebitur etiã
ex cryſtallo modica iris maxima & pulcherrima & coloris clariſsimi: quod fit propter aggregatio-
nem radiorum totius luminis ab omnibus ſuperficiebus ſuperioribus ad inferiores incidentis,
qui ad locum uicinũ unicum aggregantur. Si uerò illæ ſuperficies tres, quę nunc ſoli fuerunt oppo
ſitæ, inferiores fiant, & econuerſo aliæ tres ſuperiores: tunc iris quandoq; una, quandoq; nulla ap-
parebit. Et qui ludum iſtum iocoſum reuoluerit: inueniet, quę hic ſcripſimus, & etiam plura, quàm
per nos in tali ſolatio ſunt inuenta. Et ſi unã ex ſex ſuperficiebus dictis experimentans opacauerit:
ille ſimilia per reuolutionẽ cryſtalli ad diuerſos ſitus inueniet. Et ſi cryſtallum oculo oppoſuerit, ſic
ut tres non opacatæ ſuperficies ad oculũ uertantur: per omnes tres oculo oppoſitas illam cerã ru-
beam uidebit. Et ſi reuoluerit cryſtallum coram oculo, plures occurrent diuerſitates, quas genera-
tionibus colorum applicare quis poterit: ſemper conſiderans umbrarum immixtionem: quoniam
eadem eſt natura reflexionis formarum ad uiſum, & luminis, ad ea, quibus incidit. Non enim defer
tur color uel forma uiſibilis ad uiſum, niſi per naturam lucis, quæ eſt in ipſo: poteritq́; per experien
tiam his dictis multa addere diligens inquiſitor. Patet itaq; propoſitum.
84. Sub uaſe uitreo roiundo, pleno aqua, ſoli expoſito: colores ſimiles iridis coloribus uidẽtur.
Sit, ut exponatur ſoli uas uitreũ rotundum ad modum urinalis, plenũ aqua pura:
dico quòd ue-
rum eſt, quod proponitur. Videntur enim in ſuperficie corporis ſuppoſiti illi corpori, ut in terræ ſu
perſicie uel in alio corpore colores ſimiles iridis coloribus: quorũ generatio eſt propter uarias lu-
minis ſolis refractiones. Vt enim patet per 4 th. huius, fit una refractio ab aere ad uitrũ, alia quoq;
à uitro ad aquam: & item alia ab aqua ad uitrum, & alia à uitro ad aerem ſubiectum: quarum refra-
ctionum anguli ſunt diuerſi, ut patet per 8 huius. Secundum hos itaq; refractionũ modos cum ad-
mixtione coloris ipſorum corporum diaphanorum & umbrarum proiectarum à corporibus, lumẽ
penetrat, & circulariter diffuſum uel fortè irre gulariter ſecundum corporum diaphanorũ conue-
xas ſuperficies, uarios uiſui præſentat colores diſtinctos ſecundum præmiſſas cauſſas. Quòd ſi uas
illud extrin ſecus aqua perfuſum fuerit: pulchriores colores uiſui præſentabit: quoniã tunc nume-
rus refractionum aliqualiter augetur, & ſimiliter numerus umbrarum. Non ſunt autem hi colores
uerè colores iridis: quoniam numerantur alio colorum numero quàm colores iridis, & non perue-
niunt ad uiſum per reflexionem quemadmodum colores iridis, ſed uidentur directè, ſicut & ipſum
lumen & alij colores. Patet itaq; propoſitum.
rum eſt, quod proponitur. Videntur enim in ſuperficie corporis ſuppoſiti illi corpori, ut in terræ ſu
perſicie uel in alio corpore colores ſimiles iridis coloribus: quorũ generatio eſt propter uarias lu-
minis ſolis refractiones. Vt enim patet per 4 th. huius, fit una refractio ab aere ad uitrũ, alia quoq;
à uitro ad aquam: & item alia ab aqua ad uitrum, & alia à uitro ad aerem ſubiectum: quarum refra-
ctionum anguli ſunt diuerſi, ut patet per 8 huius. Secundum hos itaq; refractionũ modos cum ad-
mixtione coloris ipſorum corporum diaphanorum & umbrarum proiectarum à corporibus, lumẽ
penetrat, & circulariter diffuſum uel fortè irre gulariter ſecundum corporum diaphanorũ conue-
xas ſuperficies, uarios uiſui præſentat colores diſtinctos ſecundum præmiſſas cauſſas. Quòd ſi uas
illud extrin ſecus aqua perfuſum fuerit: pulchriores colores uiſui præſentabit: quoniã tunc nume-
rus refractionum aliqualiter augetur, & ſimiliter numerus umbrarum. Non ſunt autem hi colores
uerè colores iridis: quoniam numerantur alio colorum numero quàm colores iridis, & non perue-
niunt ad uiſum per reflexionem quemadmodum colores iridis, ſed uidentur directè, ſicut & ipſum
lumen & alij colores. Patet itaq; propoſitum.
85. Speculo quocun ſub aqua ſoli expoſito: figura ſolis uidebitur quaſi duplicata.
In ſpeculo enim receptum lumen radiorum ſuper ſuperficiem aquæ perpendicularium, ſuperfi-
ciei uero ſpeculi obliquè incidentium, reflectitur à ſuperficie ſpeculi ad uiſum in loco reflexionis
exiſtentem: & ſic offert uiſui figuram ſolis. Lumen uero radiorum obliquè ſuperficiei aquę inciden
tium refringitur in ſuperficie aquæ ad perpendicularem, ductam à puncto incidentiæ ad ſuperficiẽ
aquæ per 4 th. huius. Cum itaq; illa forma refracta peruenit ad ſpeculi ſuperficiem: tunc ab illa ſu-
perficie, cui obliquè incidit, reflectitur iterũ ad uiſum: apparentq́; duæ figuræ 4olis: una maior pro-
pter ſimplicem reflexionem: alia quoq; minor propter refractionem, quę in medio denſiori minuit
figuram poſtmodum reflexam: uideturq́; illa ſecunda figura ſolis, quaſi ſit forma ſtellæ ſequentis
corpus ſolis. Eſt autem & ipſa forma ſolis: quod patet: quoniam extra radium ſolis cum figura ſolis
à ſuperficie ſpeculi per ſe non reflectitu. Et hanc refractam formam accidit uideri. Et ſi planè ſpe-
culum ſub aqua deducatur in ſolis radium: tunc eadem numero forma, quæ prius ſub minori lumi-
ne fuit uiſa, uidebitur amplius, quàm prius, luminoſa: & ſecundum motum aquæ uidebitur moueri
circa reflexam figuram ſolis. Patet ergo propoſitum. Et quoniam nos diuinæ gratiæ ſuffragante
præſidio, tres propoſitos uidendi modos ſecundum omnem ipſorum, quatenus potuimus, diuerſi
tatem tranſcurrimus, nec condignum aliquid tantæ munificentiæ diuinæ bonitati red dere poſsi-
bile nobis eſt: ad illas tamen, quas poſſumus, gratiarum actiones conſurgimus ei, qui uerè trinus &
unus eſt: ſoli nihil in rebus entibus conforme, nihil coæternum, nihil æ quebonum æſtimantes: cui
ſit honor & gloria per infinita ſecula. Amen.
ciei uero ſpeculi obliquè incidentium, reflectitur à ſuperficie ſpeculi ad uiſum in loco reflexionis
exiſtentem: & ſic offert uiſui figuram ſolis. Lumen uero radiorum obliquè ſuperficiei aquę inciden
tium refringitur in ſuperficie aquæ ad perpendicularem, ductam à puncto incidentiæ ad ſuperficiẽ
aquæ per 4 th. huius. Cum itaq; illa forma refracta peruenit ad ſpeculi ſuperficiem: tunc ab illa ſu-
perficie, cui obliquè incidit, reflectitur iterũ ad uiſum: apparentq́; duæ figuræ 4olis: una maior pro-
pter ſimplicem reflexionem: alia quoq; minor propter refractionem, quę in medio denſiori minuit
figuram poſtmodum reflexam: uideturq́; illa ſecunda figura ſolis, quaſi ſit forma ſtellæ ſequentis
corpus ſolis. Eſt autem & ipſa forma ſolis: quod patet: quoniam extra radium ſolis cum figura ſolis
à ſuperficie ſpeculi per ſe non reflectitu. Et hanc refractam formam accidit uideri. Et ſi planè ſpe-
culum ſub aqua deducatur in ſolis radium: tunc eadem numero forma, quæ prius ſub minori lumi-
ne fuit uiſa, uidebitur amplius, quàm prius, luminoſa: & ſecundum motum aquæ uidebitur moueri
circa reflexam figuram ſolis. Patet ergo propoſitum. Et quoniam nos diuinæ gratiæ ſuffragante
præſidio, tres propoſitos uidendi modos ſecundum omnem ipſorum, quatenus potuimus, diuerſi
tatem tranſcurrimus, nec condignum aliquid tantæ munificentiæ diuinæ bonitati red dere poſsi-
bile nobis eſt: ad illas tamen, quas poſſumus, gratiarum actiones conſurgimus ei, qui uerè trinus &
unus eſt: ſoli nihil in rebus entibus conforme, nihil coæternum, nihil æ quebonum æſtimantes: cui
ſit honor & gloria per infinita ſecula. Amen.
VITELLONIS FILII THVRINGORVM ET POLO-
norum opticæ finis.
norum opticæ finis.
BASILE AE,
EX OFFICINA EPISCOPIANA, PER EVSEBIVM
Epiſcopium, & Nicolai F hæredes. Anno M. D. LXXII.
Menſe Auguſto.
EX OFFICINA EPISCOPIANA, PER EVSEBIVM
Epiſcopium, & Nicolai F hæredes. Anno M. D. LXXII.
Menſe Auguſto.