Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
58
"/>
Verùm fac illud fuiſſe decretum Philoſophi ex numero ſubſtantiarum colligi ſcientiarum mul
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg524
"/>
<
lb
/>
titudinem: culpandi ſunt mathematici qui quantum ab omni ſubſtantiæ genere ſeparatum
<
expan
abbr
="
cõ-miniſcuntur
">con
<
lb
/>
miniſcuntur</
expan
>
,
<
expan
abbr
="
idq́
">idque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>mathematico ſubſternunt, neque ius ſuum retinent. </
s
>
<
s
>Vt enim ante ſignificaui
<
lb
/>
mus, accidens ſine ſubſtantia neque eſſe, neque cogitari poteſt, & in mathematica ſic ſubit abſtra
<
lb
/>
ctionem, vt primùm fit in abſtractione aliorum accidentium, determinando notionem ſubſtan
<
lb
/>
tiæ tali forma accidentis, vt conſiderando ſubſtantiam quatenus eſt quanta, non vt ſubiectum
<
lb
/>
quanti, deinde liberatur quantum conditionibus materiæ ſenſilis, hoc eſt, alteratricibus calore &
<
lb
/>
frigore, & quæ naſcuntur ex illis, ſibi relinquens extentionem ſolam
<
foreign
lang
="
grc
">διὰστημα</
foreign
>
, ſiue
<
foreign
lang
="
grc
">διὰστασϊν</
foreign
>
, au
<
lb
/>
xilio noſtræ mentis: eſt autem diſtantia infinitum quid, & intrinſecus inhæret in materia, immò
<
lb
/>
eſt ipſa materies, vt ſuo loco demonſtrabitur. </
s
>
<
s
>& quamuis non ſit ſenſilis, eſt
<
foreign
lang
="
grc
">νοητή</
foreign
>
, & intelligen
<
lb
/>
da: infinita verò non quòd omni termino excedat, ſed quia mens in ea terminum vbicunque fi
<
lb
/>
gere queat, & quadrans & rotundans. </
s
>
<
s
>nam termini naturales ſunt in materia iam qualitatibus
<
lb
/>
alteratricibus & ſenſilibus affecta. </
s
>
<
s
>Accedit eodem quòd nomen ſubſtantię multiplex eſt, & inter
<
lb
/>
cętera comprehendit
<
foreign
lang
="
grc
">τὸ τί ἐστὶ</
foreign
>
, quod quid eſt, atque hoc eſt ſcientiæ caput, vt dixi. </
s
>
<
s
>Proinde tria
<
lb
/>
ſunt genera ipſius quid eſt, vnum formarum ab omni materiæ ſecretarum, quod eſt primi philo
<
lb
/>
ſophi, alterum quod eſt in materia ſenſili & naturale, & tertium quod ſecernitur à materia ſenſi
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg525
"/>
<
lb
/>
li, & eſt mathematicum. </
s
>
<
s
>Quòd ſi accidens ſpectare dicuntur; ita accipito, quia
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
reſoluunt ſuas
<
lb
/>
demonſtrationes in principia ſubſtantiæ, quemadmodum aliæ ſcientiæ, ſed in principia quanti
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
tãtummodò
">tantummodò</
expan
>
; nihilominus & ipſa rei principia
<
expan
abbr
="
perhibẽtur
">perhibentur</
expan
>
ab Ariſtotele;
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
vt quid tetragoniſmus?
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>
<
arrow.to.target
n
="
marg526
"/>
<
lb
/>
inuentio mediæ. </
s
>
<
s
>Quanquam illud ſatis eſſe poterat ad perſuadendum in mathematicis eſſe rei
<
lb
/>
cauſſam & ſi illis
<
expan
abbr
="
cõcedebatur
">concedebatur</
expan
>
quid eſt. </
s
>
<
s
>Hæc
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
ſunt Ariſtotelis verba 5. primæ phil. </
s
>
<
s
>c. de termino.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>
<
foreign
lang
="
grc
">τὸ τί ἐστὶ πέρως γνώσεας, καὶ τοῦ πραγμάτος</
foreign
>
. </
s
>
<
s
>Ipſum quid eſt eſſe terminum cognitionis, ſi verò
<
lb
/>
cognitionis & rei. </
s
>
<
s
>Et planè ſi ita res eſt veram habeat cauſſam tetragoniſmus; propter quam ſit
<
lb
/>
oportet, aut ſit
<
foreign
lang
="
grc
">ἀναίτιος</
foreign
>
& ſine cauſſa, quod eſt principium. </
s
>
<
s
>Quapropter etſi non ſunt verę cauſ
<
lb
/>
ſæ, ideſt, præcipuę, ſunt tamen primæ, ſi referantur ad ſuos effectus, id quod
<
expan
abbr
="
demõſtrationi
">demonſtrationi</
expan
>
ſat eſt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Memento verò ipſum quid eſt eſſe duplex vel propriè, quod rei formam
<
expan
abbr
="
cõtinet
">continet</
expan
>
, vel logicè, quod
<
lb
/>
per omnia cauſſarum genera ſeorſum tradi poteſt. </
s
>
<
s
>Atqui ea definitio, quæ continet formam, ſu
<
lb
/>
mitur à Mathematicis, nec à phyſica definitione differt: quandò non aliter definiret phyſicus re
<
lb
/>
ctum, aut curuum, vel Sexagonum, cum docet cur iris lapis ſit Hexagonus; itaque etiam nos do
<
lb
/>
cuit Ariſtoteles
<
emph
type
="
sup
"/>
b
<
emph.end
type
="
sup
"/>
ipſum cur in ipſum quid eſt reſolui, vt in definitionem recti, & eius, cuius po
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg527
"/>
<
lb
/>
teſt eſſe commenſio. </
s
>
<
s
>Vtitur etiam materia Mathematicus, vt cùm totum rectum ex duobus ſe
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg528
"/>
<
lb
/>
mirectis concludit. </
s
>
<
s
>& cùm in omni prædicamento contineatur ratio poteſtatis & actus, & quod
<
lb
/>
eſt inſtar materiæ ac formæ, vtrunque principiorum genus vſurpat; & quamuis non ſint abſolu
<
lb
/>
tè prima, ſat eſt ſi in ſuo genere ſint huiuſmodi. </
s
>
<
s
>Neque tibi negotium faceſſat, ſiquando ex nobis
<
lb
/>
audies dimidia, aut aliud ſimile partium genus eſſe toto poſteriora; proptereà non poſſe ex illis
<
lb
/>
demonſtrationem confici; aut ſi
<
expan
abbr
="
cõficit
">conficit</
expan
>
demonſtratio; ex his tanquàm prioribus verearis ne falsò
<
lb
/>
pronunciatum ſit ab Ariſtotele, eas partes eſſe toto poſteriores. </
s
>
<
s
>Etenim alia ratio eſt eiuſmodi
<
lb
/>
partium apud mathematicum & cęteros philoſophos: apud hos enim ſunt accidentia eſſentiæ;
<
lb
/>
proptereà toto poſteriores habentur; at apud mathematicum qui diſtantiam per ſe conſiderat
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg529
"/>
<
lb
/>
quæ per ſe conſtat ex iis partibus iure principia reputantur. </
s
>
<
s
>Inſuper ſcire licet certitudinem ſeu
<
lb
/>
perſpicuitatem eſſe vel per
<
expan
abbr
="
demõſtrationem
">demonſtrationem</
expan
>
, vel etiam multò maiorem, qualis eſt principiorum,
<
lb
/>
quę ſanè perſpicuitas ſcientiam non oppugnat. </
s
>
<
s
>hoc autem modo multa noteſcunt in mathema
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg530
"/>
<
lb
/>
ticis, quæ tanquàm ſenſu deſcriptionibus exponuntur. </
s
>
<
s
>Necnon affectiones eſſe proprias, vel ſpe
<
lb
/>
ciei, vel generis, neque omnes vno ſubiecto fundari. </
s
>
<
s
>Specta primùm tu ea quę ſunt ad aliquid,
<
lb
/>
hęc profectò ſaltem duobus innituntur,
<
expan
abbr
="
conſimiliq́
">conſimilique</
expan
>
. </
s
>
<
s
>ratione ęquale, & inęquale quæ ſunt propria
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg531
"/>
<
lb
/>
quanti, & ſimile & diſsimile quę ſunt propria qualis. </
s
>
<
s
>Et multa ſunt huiuſmodi apud mathema
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg532
"/>
<
lb
/>
ticos quę in relatione poſita ſunt, vt anguli & latera oppoſita. </
s
>
<
s
>Poſtremò meminiſſe oportet,
<
expan
abbr
="
vnã
">vnam</
expan
>
<
lb
/>
vnius rei definitionem eſſe,
<
expan
abbr
="
cauſſamq́ue
">cauſſamque</
expan
>
propinquam quæ abſolutè demonſtrationem efficit, vel
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
rectã
">rectam</
expan
>
, vel eiuſmodi quę terminetur eo quod fieri nequit, vt poſteà longo ſermone declarabimus.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>ea verò, ſi ex multis cauſsis ordinem inter ſe habentibus componatur; nil refert. </
s
>
<
s
>Sed cur non eſt
<
lb
/>
ſępè culpa mathematicorum, qui vera effectuum cauſſa neglecta propter difficultatem, alia pro
<
lb
/>
pria quæ ſint annexa, conſectantur? </
s
>
<
s
>vt ſi in phyſicis cùm riſus & habilitas ad diſciplinam ſe con
<
lb
/>
ſequi perſpicuum ſit ex inductione, tametſi illa habilitas habet cauſſam, ob facilitatem per riſum
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
demõſtretur
">demonſtretur</
expan
>
. </
s
>
<
s
>His ergo ſic poſitis facilè eſt diluere rationes oppoſitas. </
s
>
<
s
>Nanque negatur aſſumptio
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg533
"/>
<
lb
/>
ſecundę rationis. </
s
>
<
s
>Eam confirmant opponendo demonſtrationem 32. primi Elem. </
s
>
<
s
>quæ accipiat
<
lb
/>
aliquid extrinſecus. </
s
>
<
s
>Equidem, vt hoc gratis dabo, quòd mathematici ſępè principiis ijs videntur
<
lb
/>
eſſe contenti quę ſint euidentia: ſic confidentiſsimè aſſeuerabo reſolui talia principia quæ ſunt
<
lb
/>
euidentiſsima, in cauſſas ſui generis; vt in re noſtra exſuperantia duorum angulorum ad
<
expan
abbr
="
quẽque
">quenque</
expan
>
<
lb
/>
tertium, quę per
<
expan
abbr
="
externũ
">externum</
expan
>
angulum declaratur: eſt enim ęqualis duobus oppoſitis. </
s
>
<
s
>Quod deinde </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>